Της Έφης Τριήρη
[email protected]
Με τον πόλεμο στην Ουκρανία να μετρά πλέον τρεις μήνες και μαζί τις «πληγές» και τις «αντοχές» της παγκόσμιας οικονομίας, τα «μαύρα σύννεφα» έχουν πυκνώσει απειλητικά με φόντο την απειλή του στασιμοπληθωρισμού, με τα χειρότερα να είναι μπροστά μας.
Η ολοκληρωση του πρώτου τριμήνου από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία συμπίπτει με την έναρξη του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ του Νταβός, που αποτυπώνει με δραματικούς τόνους το παγκόσμιο οικονομικό σκηνικό: ανεξέλεγκτος πληθωρισμός, ελλείψεις σε πρώτες ύλες και είδη διατροφής, που τείνουν να γίνουν μόνιμες και να λάβουν διαστάσεις επισιτιστικής κρίσης, διαταραχές στην αλυσίδες τροφοδοσίας, οικονομική επιβράδυνση συνοδευόμενη από φόβους για ύφεση.
Από κοντά και οι αγορές στις οποίες έχει εδραιωθεί ένα μοτίβο άνευ προηγουμένου μεταβλητότητας, που φαίνεται ότι ήρθε για να μείνει όχι μόνο τους επόμενους μήνες, αλλά και έως τα τέλη του έτους, με το sell off, παρά τα σύντομα ριμπάουντ, να σαρώνει όλες τις κατηγορίες ενεργητικού: μετοχές, ομόλογα, κρυπτονομίσματα, αγορά στέγης.
Εκτιμήσεις
Μέχρι τώρα διεθνείς οργανισμοί και κορυφαίοι στρατηγικοί αναλυτές συνοψίζουν το πλήγμα στην παγκόσμια οικονομία σε περισσότερο από 1 τρισ. δολάρια και σε υποβάθμιση του ρυθμού ανάπτυξης από 0,8% έως 1,6%,ενώ παράλληλα προβλέπουν ότι οι επιπτώσεις του πολέμου θα προσθέσουν στον πληθωρισμό τουλάχιστον τρεις έως τέσσερις ποσοστιαίες μονάδες.
Επιπλέον, βλέπουν την ανάπτυξη του παγκόσμιου εμπορίου να μειώνεται κατά το ήμισυ, σε λιγότερο από 2,4%. Και αυτό είναι μόνο η αρχή, καθώς όσο περισσότερη διάρκεια έχει ο πόλεμος τόσο περισσότερο θα ανεβαίνει και ο λογαριασμός.
Ηχηρά αισθητή και η στροφή των κορυφαίων κεντρικών τραπεζών σε πιο αυστηρή νομισματική πολιτική, που στις ΗΠΑ έχει γίνει σαφώς επιθετική, καθώς μόλις πρόσφατα ο πρόεδρος της Fed, Τζερόμ Πάουελ, προειδοποίησε ότι η διαδικασία αυτή «εμπεριέχει και πόνο».
Ξεκάθαρη θέση παίρνει πλέον και η ΕΚΤ, «κλειδώνοντας» την πρώτη επιτοκιακή της αύξηση τον Ιούλιο και με την πρόεδρο Κριστίν Λαγκάρντ να σηματοδοτεί από το Νταβός το τέλος των αρνητικών επιτοκίων έως τα τέλη Σεπτεμβρίου, χωρίς να αποκλείει να έχουν περάσει και σε θετικό έδαφος έως τα τέλη του έτους.
Ανησυχητικό μήνυμα
Άκρως ανησυχητικοί και οι τόνοι του ΔΝΤ, το οποίο προειδοποίησε, επίσης από το Νταβός, για έναν «γεωοικονομικό κατακερματισμό», με τη γενική διευθύντρια Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα να διαμηνύει ότι η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται αντιμέτωπη με τη «μεγαλύτερη δοκιμασία από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο».
Εάν όλα αυτά συνδυαστούν με την απότομη αύξηση της αστάθειας στις χρηματοοικονομικές αγορές και την επίμονη απειλή από την κλιματική αλλαγή, το ΔΝΤ έκρουσε το καμπανάκι ότι ο κόσμος αντιμετωπίζει μια «δυνητική συρροή καταστροφών».
Οι μετοχές
Η οικονομική δίνη σαρώνει και τις διεθνείς αγορές μετοχών, από τις οποίες έχουν κάνει φτερά περί τα 13 τρισ. δολάρια εν μέσω ενός συνεχιζόμενου sell off, για το οποίο κανένας δεν γνωρίζει μέχρι πού μπορεί να φθάσει. Από το παραπάνω ποσό, εκτιμάται ότι τα 5,5 τρισ. δολάρια έχουν χαθεί από τον τεχνολογικό κλάδο, που έχει τα μέγιστα πληγεί από τη μαζική έξοδο των επενδυτών από τις μετοχές ανάπτυξης, εν μέσω ανησυχιών για τις αυξήσεις των επιτοκίων. Το βαρύ πλήγμα των μεγάλων της τεχνολογίας αλλάζει και τις ισορροπίες στο παγκόσμιο επιχειρείν, μe την Apple να δίνει τα σκήπτρα της πιο πολύτιμης εταιρείας του πλανήτη από πλευράς κεφαλαιοποίησης στη Saudi Aramco, χάρη στο άλμα των τιμών ενέργειας.
Από τότε που ξέσπασε ο πόλεμος στην Ουκρανία, το brent καταγράφει κέρδη άνω του 13% και το αργό περίπου 19%.
Αντίθετα, ο δείκτης υψηλής τεχνολογίας Nasdaq 100 έχει υποχωρήσει περισσότερο από 14% από τις 23 Φεβρουαρίου, έχοντας ήδη εισέλθει σε bear market, ενώ ο S&P 500 καταγράφει απώλειες άνω του 8%.
Ο δείκτης Dow Jones έχει απολέσει περισσότερο από 5% της αξίας του, κινούμενος στο «κόκκινο» επί οκτώ συνεχείς εβδομάδες, στο πιο παρατεταμένο καθοδικό σερί σε διάρκεια ενός περίπου αιώνα.
Ο πανευρωπαϊκός δείκτης STOXX 600 υποχωρεί περίπου 4,5%, με αναλυτές να προειδοποιούν ότι οι ευρωπαϊκές μετοχές δεν θα αποδώσουν καθόλου κέρδη στη διάρκεια του τρέχοντος έτους.
Η πτώση των αγορών, συμπεριλαμβανομένων των μετοχών, είχε ως αποτέλεσμα να εξανεμιστούν περί τα 5 τρισ. δολάρια από τον πλούτο των Αμερικανών στη διάρκεια του τρέχοντος έτους.
Τα κρυπτονομίσματα
Από τις υπόλοιπες κατηγορίες ενεργητικού, η πτώση έγινε ιδιαίτερα αισθητή και στα κρυπτονομίσματα, όπου το κύμα ρευστοποιήσεων κατέβασε τη συνολική κεφαλαιοποίηση της αγοράς κοντά στο 1 τρισ. δολάρια, περίπου στο ένα τρίτο του επιπέδου που βρισκόταν πέρυσι τον Νοέμβριο.
Από τότε που ξέσπασε ο πόλεμος στην Ουκρανία έως σήμερα, το bitcoin χάνει περισσότερο από 20% της αξίας του.
Κερδισμένο το δολάριο
Στους κερδισμένους συγκαταλέγεται το δολάριο, που έχει επωφεληθεί τα μέγιστα από την πιο επιθετική νομισματική πολιτική της Fed, με τον δείκτη δολαρίου να ενισχύεται περισσότερο από 6% από τις 23 Φεβρουαρίου, παρότι έχει κάνει διόρθωση στις τελευταίες συνεδριάσεις αφού άγγιξε υψηλό 20ετίας.
Το ευρώ, που καταγράφει απώλειες περίπου 6%, κατάφερε να «μαζέψει» την πτώση του μετά τις τελευταίες διαβεβαιώσεις για αύξηση των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, αφού την προηγούμενη εβδομάδα όδευε ολοταχώς προς το επίπεδο της απόλυτης ισοτιμίας του έναντι του δολαρίου.
