Της Ειρήνης Σακελλάρη
[email protected]
Τα κόκκινα δάνεια εφόσον εξυγιανθούν μπορούν υπό προϋποθέσεις να επιστρέψουν στις τράπεζες με την σφραγίδα και των θεσμών αφού κάτι τέτοιο προβλέπει η τελευταία έκθεση μεταμνημονιακής αξιολόγησης της Ε.Ε.
Με τον τρόπο αυτόν και στο πλαίσιο της μικρότερης έναντι της αναμενόμενης πιστωτικής επέκτασης δημιουργείται η ανάγκη αύξησης των υγιών δανείων στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών και η παραπάνω μπορεί να αναδειχθεί σε πολύτιμη λύση.
Από την άλλη πλευρά η έκθεση επισημαίνει το πρόβλημα κεφαλαίων που υφίστανται οι τράπεζες ενώ υπογραμμίζει την ανάγκη εκσυγχρονισμού της Δικαιοσύνης σε βαθμό τέτοιο που οι δικαστές να αξιολογούνται επί τη βάσει δεικτών και υποθέσεων.
Η πανδημία περιέπλεξε την ομαλή εκτέλεση των επιχειρηματικών σχεδίων των servicers για ορισμένα από τα τιτλοποιημένα χαρτοφυλάκια μη εξυπηρετούμενων δανείων. To 2021 οι servicers διευκολύνθηκαν ως προς την εξυπηρέτηση των στόχων τους.
Προκειμένου να βελτιωθεί η δημιουργία ταμειακών ροών οι εταιρίες διαχείρισης κόκκινων δανείων εξετάζουν το ενδεχόμενο στοχευμένων πωλήσεις δανειακών χαρτοφυλακίων.
Η σταδιακή ανάπτυξη δευτερογενούς αγοράς για τα δάνεια αυτά αναμένεται να διευκολύνει την τραπεζική αναχρηματοδότηση των οφειλετών που θα υποβληθούν σε αναδιάρθρωση και πιθανώς υπό ορισμένες προϋποθέσεις να επιτρέψει τα δάνεια αυτά να εισέλθουν ξανά στο βιβλία δανείων των τραπεζών στο μέλλον. Το στοιχείο αυτό ας σημειωθεί πως αυξάνει τον παρανομαστή του κλάσματος δηλαδή του δείκτη των κόκκινων δανείων σε μια περίοδο που η πιστωτική επέκταση συναντά εμπόδια.
Η βασική κερδοφορία των τραπεζών έχει βελτιωθεί με μεμονωμένα στοιχεία που επιβαρύνουν τα αποτελέσματα.
Προβλήματα στην πιστωτική επέκταση
Οι προοπτικές όμως για την πιστωτική επέκταση έχουν γίνει πιο αβέβαιες αναφέρει η έκθεση. Ο μέσος ετήσιος ρυθμός αύξησης των πιστώσεων προς τις μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητος το 2021 (5,7%) σε σύγκριση με το 2020
(5,6%). Ωστόσο, η καθαρή πίστωση προς τις επιχειρήσεις σημείωσε σταδιακή επιβράδυνση στο δεύτερο το εξάμηνο του 2021, που συνεχίστηκε στις αρχές του 2022, με ετήσια αύξηση 3,4% Μάρτιος 2022, από 8,7% τον Μάρτιο του 2021. Η πιστωτική επέκταση προς τις μεγάλες εταιρείες είναι πιο αυξημένη έναντι των μικρομεσαίων.
Η πιστωτική επέκταση προς τα νοικοκυριά, ιδιαίτερα για στεγαστικά δάνεια, παραμένει σταθερά αρνητική, παρά την αύξηση των ακαθάριστων πιστωτικών ροών το 2021. Το μέσο κόστος τραπεζικού δανεισμού προς τις επιχειρήσεις συνέχισε να κυμαίνεται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα και έχει μειωθεί στο 2,76% τον Φεβρουάριο του 2022 από 2,92% ένα χρόνο νωρίτερα,
Και οι τέσσερις τράπεζες κατέγραψαν κέρδη το 2021 εξαιρουμένων των έκτακτων γεγονότων αναφέρει η έκθεση.
Κεφαλαιακές κινήσεις το 2022 από τις τράπεζες
Προβληματισμό εκφράζει η Επιτροπή σε ότι αφορά τα κεφάλαια των τραπεζών και βλέπει και νέες ενέργειες κεφαλαιακής ενίσχυσης εντός του 2022.
Οι τιτλοποιήσεις μη εξυπηρετούμενων δανείων οδηγούν σε επαναλαμβανόμενη απώλεια καθαρών εσόδων από τόκους, καθώς έχουν ως αποτέλεσμα την απώλεια των δεδουλευμένων εσόδων από τόκους από τα μεταφερόμενα χαρτοφυλάκια μη εξυπηρετούμενων δανείων. Ωστόσο, τα καθαρά έσοδα από τόκους θα βελτιωθούν όταν τα NPEs που έφυγαν από τους ισολογισμούς των τραπεζών αντικατασταθούν με νέα.
Οι δείκτες Tier 1 και Total Capital ήταν στο τέλος του 2021 στο 12,6% και στο 15,2% του σταθμισμένου κινδύνου των περιουσιακών στοιχείων των τραπεζών σε ενοποιημένη βάση, αντίστοιχα . Η κεφαλαιακή θέση των τραπεζών ήταν ακόμα σε επίπεδα χαμηλότερα από εκείνα του τέλους του 2020 (15,0% και 16,6%), αντανακλώντας το κόστος της απομόχλευσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων . Η κεφαλαιακή θέση των τραπεζών το 2021 υποστηρίχθηκε από επιτυχημένες αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου δύο τραπεζών και ορισμένες συνθετικές τιτλοποιήσεις . Περαιτέρω επερχόμενες ενέργειες κεφαλαιακής ενίσχυσης αναμένεται να υλοποιηθούν στο 2022, ενώ η κεφαλαιακή θέση των τραπεζών αναμένεται να ωφεληθεί και από οργανικά κέρδη παραγωγής που θα είναι αυξημένα. Η κεφαλαιακή θέση των ελληνικών τραπεζών αναφέρεται, παραμένει μία από τις χαμηλότερες στην ΕΕ και η ποιότητά της εξακολουθεί να δημιουργεί ανησυχία, καθώς περιέχει υψηλό και αυξανόμενο μερίδιο αναβαλλόμενων φορολογικών πιστώσεων (περίπου 64% του εποπτικού κεφαλαίου στο τέλος του 2021 σε ενοποιημένο επίπεδο).
Σύνδεση Δικαιοσύνης και Αφερεγγυότητας- Μεταβολές
Την αντιμετώπισης της αφερεγγυότητας και τον εκσυγχρονισμό της Δικαιοσύνης συνδέει εκ νέου η έκθεση της Επιτροπής.
Οι αρχές προκήρυξαν τον διαγωνισμό για την ολοκληρωμένη διαχείριση υποθέσεων (Σύστημα Αστικών και Ποινικών Υποθέσεων) Η σύμβαση αναμένεται να είναι έτοιμη ως το τέλος του 2022 και να ξεκινήσει να εφαρμόζεται τους προσεχείς 36 μήνες.
Μέχρι τον Οκτώβριο του 2022, οι αρχές έχουν δεσμευτεί να υλοποιήσουν τα ακόλουθα βήματα:
– Η ηλεκτρονική κατάθεση εγγράφων στα διοικητικά δικαστήρια πρέπει να ολοκληρωθεί μέχρι τα τέλη Ιουνίου 2022. Η υλοποίηση έχει σημειώσει πρόοδο και η πλατφόρμα επιτρέπει την κατάθεση αρχικών υποβολών, υπομνημάτων και διαδικαστικών εγγράφων στο πλαίσιο των εκκρεμών διαδικασιών.
– Ακολουθούν μια σειρά από συγκεκριμένα βήματα στο πλαίσιο των συμφωνημένων δράσεων στον χρηματοπιστωτικό τομέα, και ιδίως σε ότι αφορά την εκκαθάριση των εκκρεμών υποθέσεων αφερεγγυότητας των νοικοκυριών και το ανεκτέλεστο των κρατικών εγγυήσεων.
Οι αρχές θα καταθέσουν επίσης στο Κοινοβούλιο μια ευρύτερη μεταρρύθμιση στον τομέα της Δικαιοσύνης και συγκεκριμένα ένα νέο κώδικα για την οργάνωση της Δικαιοσύνης και το καθεστώς που θα διέπει τη δικαστική εξουσία. Ο κώδικας αυτός θα εισάγει πολυάριθμες βελτιώσεις όσον αφορά την άσκηση των δικαστικών καθηκόντων, την επαγγελματική αξιολόγηση και προαγωγή των δικαστών, το πειθαρχικό τους πλαίσιο και μέτρα για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας και της αποδοτικότητας των δικαστικών διαδικασιών. Στόχος είναι αυτά να τεθούν σε ισχύ με την έναρξη του νέου δικαστικού έτους. Επιπλέον, οι αρχές θα εγκρίνουν έως τα τέλη Μαΐου παράγωγο δίκαιο για τη λειτουργία του τμήματος Στατιστικών της Δικαιοσύνης (JustStat), επιφορτισμένο με τη συλλογή, συγκέντρωση, επεξεργασία και δημοσίευση δικαστικών δεδομένων από την δικαστήρια και εισαγγελίες της Ελλάδας. Το τμήμα αναμένεται επίσης να διαφυλάξει και βελτίωση, σε μόνιμη βάση, της ποιότητας των δικαστικών στατιστικών.
