Η επενδυτική τραπεζική Goldman Sachs έκανε μια εντυπωσιακή κίνηση την περασμένη εβδομάδα: χορήγησε απεριόριστες διακοπές με αποδοχές στα ανώτερα στελέχη της.
Σύμφωνα με το εσωτερικό υπόμνημα, που είδε το φως της δημοσιότητας, οι εταίροι και οι διευθύνοντες σύμβουλοι θα μπορούν «να παίρνουν άδεια όταν χρειάζεται χωρίς ένα σταθερό δικαίωμα συγκεκριμένους αριθμού ημερών διακοπών. Στο κατώτερο προσωπικό δόθηκαν δύο επιπλέον ετήσιες ημέρες άδειας και η εταιρεία επεσήμανε ότι όλοι οι εργαζόμενοι θα πρέπει να λαμβάνουν τουλάχιστον 15 συνεχόμενες ημέρες άδειας.
Με μια πρώτη ματιά, αυτό μοιάζει με μια θετική πρωτοβουλία από μια επιχείρηση γνωστή για τα εξαντλητικά ωράρια εργασίας και την κουλτούρα των υψηλών απαιτήσεων. Η απεριόριστη άδεια μετ’ αποδοχών σε τελική ανάλυση, θα μπορούσε να επιτρέψει στο υπερφορτωμένο προσωπικό περισσότερο χρόνο για ξεκούραση και να βελτιώσει την ψυχική τους υγεία και τη συνολική ισορροπία μεταξύ εργασίας και προσωπικής ζωής. Τα πράγματα ίσως δεν ειναι ακριβώς έτσι εξηγεί σε εκτενές ρεπορτάζ του το BBC.
Είναι λοιπόν αυτό το προνόμιο που εισήχθη πρόσφατα κάτι που ήθελαν οι εργαζόμενοι ή είναι το δώρο που δεν ζήτησε κανείς; Η ιδέα είναι απλή: αντί για έναν σταθερό αριθμό ημερών αμειβόμενων αδειών κάθε χρόνο, οι εργαζόμενοι λαμβάνουν άπειρο αριθμό ημερών, εφόσον συμφωνούν περιόδους άδειας με το αφεντικό τους. Η πολιτική έχει σκοπό να δώσει στους εργαζομένους μεγαλύτερη αυτονομία για τη διαχείριση τόσο του φόρτου εργασίας όσο και της προσωπικής τους ζωής, οδηγώντας δυνητικά σε μια άνοδο της ευημερίας που ωφελεί τόσο τον εργαζόμενο όσο και την εταιρεία. Οι απεριόριστες διακοπές έχουν γίνει πολύ πιο συνηθισμένες τα τελευταία χρόνια.
Προερχόμενη από μικρές νεοφυείς επιχειρήσεις της Silicon Valley, η ιδέα εξαπλώθηκε σε μεγάλες εταιρείες όπως το LinkedIn, το Netflix και το Bumble – και τώρα έρχεται στη Wall Street. Είναι ακόμα αρκετά σπάνια η εφαρμογή της. Ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Εταιρείας Ανθρώπινου Δυναμικού (Shrm) που εδρεύει στις ΗΠΑ, Johnny C Taylor Jr λέει ότι αυτός και οι συνάδελφοί του προτιμούν τον όρο «ανοικτή άδεια», επειδή αποτυπώνει με μεγαλύτερη ακρίβεια τα οφέλη της. «Δεν σημαίνει απαραίτητα απεριόριστες εβδομάδες στην παραλία», λέει. «Μερικές φορές πρόκειται για την πλοήγηση στις ανάγκες των γονέων, για επαναλαμβανόμενους ελέγχους ή ακόμα και για χρόνο για ψυχική υγεία» επιτρέποντας στους εργαζόμενους να παίρνουν άδεια όπως και όποτε το κρίνουν σκόπιμο.
Ωστόσο αυτό που ακούγεται σαν ένα εκπληκτικό όφελος συνοδεύεται από σημαντικές παγίδες. Η εμπειρία δείχνει ότι οι εργαζόμενοι πιθανότατα θα κάνουν αξιοπρεπείς διακοπές μόνο εάν οι επιχειρήσεις δημιουργήσουν ένα περιβάλλον που τους ενθαρρύνει να το κάνουν. Σε αρκετές εταιρείες, όπου δεν ορίζεται σαφώς ο αριθμός των ημερών άδειας (και θεωρητικά είναι απεριόριστος) οι εργαζόμενοι καταλήγουν να κάνουν λιγότερες διακοπές – όχι περισσότερες – λόγω της πίεσης από ανωτέρους ή και συναδέλφους και των αντιληπτών προσδοκιών γύρω από την «αποδεκτή» διάρκεια των διακοπών.
Για αυτό και ίσως έρευνες αποκαλύπτουν ότι η απεριόριστη άδεια μετ’αποδοχών δεν είναι κάτι που αναφέρουν στις επιθυμίες τους οι περισσότερο εργαζόμενοι. Οι περισσότεροι επιθυμούν περισσότερη ευελιξία, συμπεριλαμβανομένης της επιλογής να εργάζονται από το σπίτι.
Όλα αυτά σημαίνουν ότι είναι ζωτικής σημασίας για μια εταιρεία να έχει εργασιακή κουλτούρα που προάγει την ισορροπία εάν προσπαθεί να προσφέρει απεριόριστες διακοπές – κάτι για το οποίο η Goldman Sachs, όπως και άλλες εταιρείες στον χρηματοοικονομικό κλάδο, δεν φημίζονται.
Εάν μια εταιρεία εισάγει απεριόριστη άδεια μετ’ αποδοχών αλλά η κουλτούρα που εξακολουθεί να ευδοκιμεί είναι η υπερβολική εργασία, τίποτα δεν θα αλλάξει από τη μια μέρα στην άλλη. Η εταιρεία πρέπει να ενθαρρύνει τις διακοπές και οι διευθυντές πρέπει να τις βάλουν χωρίς ενοχές στη ζωή τους, τονίζουν στο BBC ειδικοί.
Τέλος πρέπει βεβαίως να μπει και στη συνήθεια των στελεχών να εξακολουθούν να εργάζονται ενώ βρίσκονται σε διακοπές.
