Του Μιχάλη Ψύλου
[email protected]
Η αξία των ρωσικών ομολόγων σε κυκλοφορία-κρατικά και εταιρικά-ανέρχεται περίπου σε 150 δισεκατομμύρια δολάρια και περίπου το ένα πέμπτο είναι σε ξένα νομίσματα.
Οι οίκοι αξιολόγησης (U.S. Standard and Poor’s, Moody’s και Fitch) προειδοποίησαν τη Μόσχα ότι μια πληρωμή σε ρούβλια αντί σε δολάρια για τα ομόλογα που είναι σε ξένο νόμισμα, θα θεωρηθεί ως πλήρης χρεοκοπία. Οι καταθέσεις της Ρωσίας στο εξωτερικό έχουν παγώσει, γεγονός που καθιστά δύσκολη την πληρωμή των ξένων κατόχων ομολόγων. Δεν φαίνεται επίσης ότι η Ρωσία να έχει επί του παρόντος τα κεφάλαια για να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της για την αποπληρωμή του χρέους της. «Και όμως υπάρχουν επενδυτές που εισέρχονται αυτή τη στιγμή στην αγορά ρωσικών ομολόγων», γράφει η γερμανική Handelsblatt.
Σύμφωνα με την γερμανική οικονομική εφημερίδα, αυτοί που αγοράζουν ρωσικά ομόλογα είναι κυρίως αμοιβαία κεφάλαια αντιστάθμισης κινδύνου που ειδικεύονται σε προβληματικούς οφειλέτες. Μεταξύ αυτών είναι τα hedge funds Aurelius, Golden Tree και Silver Point. Ο όγκος συναλλαγών των ρωσικών εταιρικών ομολόγων ήταν μάλιστα κατά 35% υψηλότερος τις εβδομάδες που ακολούθησαν από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία – σε σχέση με ένα χρόνο νωρίτερα, σύμφωνα με στοιχεία της εταιρείας MarketAxess. Το ποσοστό αυτό ήταν διπλάσιο από ό,τι πριν από ένα χρόνο. Μεταξύ των ομολόγων με τις μεγαλύτερες συναλλαγές ήταν αυτά της εταιρείας διαδικτύου Yandex και των ενεργειακών εταιρειών Lukoil και Gazprom.
Παρά τις διεθνείς κυρώσεις, η διαπραγμάτευση κρατικών και εταιρικών ομολόγων στη δευτερογενή αγορά έχει μέχρι στιγμής εξαιρεθεί. «Πολλοί επιθυμούν να επενδύσουν σε ρωσικά ομόλογα επειδή μπορούν να κερδίσουν πολλά χρήματα» λέει ο Χάρι Μελάντρι, αναλυτής στην Macro Intelligence 2 Partners.
Διαμάχη στη Wall Street
Στη Wall Street, έχει ξεσπάσει έντονη διαμάχη σχετικά με το αν τα hedge funds και άλλοι θεσμικοί επενδυτές θα πρέπει να εισέλθουν στη Ρωσία.
Ο Χανς Χιούμς, ιδρυτής του hedge fund «Graylock Capital Management», στη Νέα Υόρκη, μένει μακριά από τα ρωσικά κρατικά και εταιρικά ομόλογα, παρά το γεγονός ότι έχει ειδικευτεί στις επενδύσεις σε ομόλογα από προβληματικά κράτη και εταιρείες – με υψηλές εκπτώσεις και με μεγάλο ρίσκο. Αυτά είναι, για παράδειγμα, ομόλογα από τη Μοζαμβίκη, την Αργεντινή ή τη Βενεζουέλα. «Είναι μια στιγμή που οι επενδυτές θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν το ένστικτό τους για να αποφασίσουν τι είναι σωστό και τι όχι», λέει ο Χιουμς σε συνέντευξή του στην Handelsblatt. Ο Χιουμς έχει πείρα να συναλλάσσεται με δικτάτορες, αλλά – όπως λέει – «δεν θέλει να βγάλει χρήματα από έναν επιτιθέμενο όπως ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν.
Ορισμένοι επενδυτές αναζητούν πάντως σήμερα τρόπους για να παρακάμψουν τις κυρώσεις της Δύσης και τις νομικές παγίδες. «Μια δημοφιλής ιδέα είναι τα hedge funds να δημιουργήσουν ξεχωριστές οντότητες στο Ντουμπάι για να συναλλάσσονται από εκεί, χωρίς τον φόβο των κυρώσεων», λέει ο Χάρι Μελάντρι.
Οι απειλές Μεντβέντεφ και η απάντηση φον ντερ Λάιεν
Ο αντιπρόεδρος του ρωσικού Συμβουλίου Ασφαλείας και πρώην πρόεδρος της χώρας, Ντμίτρι Μεντβέντεφ, προειδοποίησε χθες ότι αν η χώρα του χρεοκοπήσει και η Ευρώπη θα αντιμετωπίσει σοβαρές οικονομικές δυσκολίες. «Η αφερεγγυότητα της Ρωσίας θα μπορούσε να γίνει η αφερεγγυότητα της Ευρώπης», έγραψε ο αναπληρωτής επικεφαλής του ρωσικού Συμβουλίου Ασφαλείας στο ειδησεογραφικό κανάλι Telegram. Παράλληλα, κατηγόρησε την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ότι θέλει να χρεοκοπήσει τη χώρα του. Αυτή είναι η «μυστική πρόθεση των μαζοχιστών από τις Βρυξέλλες», υποστήριξε ο Μεντβέντεφ.
Μια ματιά πάντως στην ποσότητα των ρωσικών τίτλων που κυκλοφορούν, δεν φαίνεται να είναι ένα νούμερο ικανό να προκαλέσει «φαινόμενο ντόμινο» που να κλονίσει τα θεμέλια του ευρωπαϊκού χρηματοπιστωτικού συστήματος. Οι απειλές του πρώην προέδρου της Ρωσίας, φαίνονται υπερβολικές σε αυτό το σημείο. Δεν υπάρχει αμφιβολία όμως ότι τα προβλήματα στην προμήθεια πολλών πρώτων υλών και ο κίνδυνος διακοπής ρωσικού πετρελαίου και πολύ περισσότερο, φυσικού αερίου, επιδεινώνουν τον ήδη υψηλό ευρωπαϊκό πληθωρισμό.
«Η εθνική χρεοκοπία της Ρωσίας είναι μόνο θέμα χρόνου», δήλωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν σε συνέντευξή του στη γερμανική εφημερίδα «Bild». «Οι κυρώσεις μπαίνουν βαθύτερα στη ρωσική οικονομία κάθε εβδομάδα: οι εξαγωγές στη Ρωσία έχουν πέσει κατακόρυφα κατά 70%. Επτακόσια ρωσικά αεροσκάφη έχασαν την άδειά τους λόγω έλλειψης ανταλλακτικών και ενημερώσεων λογισμικού. Εκατοντάδες μεγάλες εταιρείες και χιλιάδες ειδικοί γυρίζουν την πλάτη στη χώρα», είπε η φον ντερ Λάιεν, αναφέροντας ότι «σύμφωνα με τις τρέχουσες προβλέψεις, το ΑΕΠ της Ρωσίας θα καταρρεύσει κατά 11%.
