Από την έντυπη έκδοση
Της Λαλέλας Χρυσανθοπούλου
[email protected]
«Μολύβι και χαρτί» πιάνει η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας για να υπολογίσει εάν υπάρχουν υπερκέρδη των ενεργειακών εταιρειών, που προκύπτουν από την υψηλή πτήση των τιμών ενέργειας τους τελευταίους μήνες.
Στη συνέχεια αυτά τα κέρδη θα φορολογηθούν, σύμφωνα με τη χθεσινή εξαγγελία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη από το βήμα της Βουλής.
«Οι εταιρείες οφείλουν να θυσιάσουν μέρος των συγκυριακών τους υπερκερδών», είπε ο κ. Μητσοτάκης, προσθέτοντας ότι έχει δοθεί εντολή στη ΡΑΕ να αναλύσει τα στοιχεία όλων των εταιρειών ενέργειας από τον περασμένο Οκτώβριο έως σήμερα και να εκπονήσει πόρισμα, το οποίο θα καθορίσει το πώς θα κινηθεί η κυβέρνηση, με τον πρωθυπουργό πάντως να προειδοποιεί ότι τα όποια έσοδα προκύψουν δεν θα κλείσουν τη δημοσιονομική «τρύπα» που έχει προκύψει λόγω των συνθηκών.
Η διαδικασία
Σύμφωνα με πληροφορίες, τα βήματα που θα ακολουθήσει η ΡΑΕ για να λύσει τον «γρίφο» των υπερκερδών είναι τα εξής:
1 Θα υπολογιστούν πρώτα τα κέρδη των ηλεκτροπαραγωγών στη χονδρεμπορική αγορά. Από την άσκηση αυτή «εξαιρούνται» οι παραγωγοί ΑΠΕ, καθώς κέρδη επιστρέφουν ούτως ή άλλως στο Δημόσιο, δηλαδή στον ΔΑΠΕΕΠ που διαχειρίζεται τον Ειδικό Λογαριασμό των ΑΠΕ. Τα «υπερκέρδη» που προκύπτουν από τη διαφορά μεταξύ της τιμής αποζημίωσης που έχουν κλειδώσει και της μέσης χονδρεμπορικής τιμής στο Χρηματιστήριο Ενέργειας. Τα εν λόγω κέρδη εκτιμώνται για την περίοδο Αυγούστου 2021-Ιανουαρίου 2022 ότι προσεγγίζουν τα 800 εκατ. ευρώ και μεγάλο μέρος αυτών έχει μεταφερθεί στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης, από το οποίο χρηματοδοτούνται οι επιδοτήσεις ρεύματος.
2 Στη συνέχεια, θα υπολογιστεί ανά μήνα το Σταθμισμένο Κόστος Ενέργειας κάθε μονάδας, συνεκτιμώντας όλες τις παραμέτρους (μεταξύ άλλων τα τιμολόγια αερίου, το κόστος δικαιωμάτων εκπομπών ρύπων), οι προσφορές στο Χρηματιστήριο Ενέργειας και η τιμή εκκαθάρισης, ώστε να εξαχθούν τα έσοδα που προκύπτουν.
3 Το επόμενο βήμα είναι να υπολογιστεί σε ποιο βαθμό τα έσοδα αυτά «επέστρεψαν» στους τελικούς καταναλωτές μέσω εκπτώσεων που έκαναν οι καθετοποιημένοι όμιλοι (ως προμηθευτές) στα τιμολόγια λιανικής, ώστε από το τελικό ισοζύγιο να κριθεί εάν υπάρχουν υπερβάλλοντα κέρδη.
Στη βάση του μεταβλητού κόστους, σημαντικό περιθώριο κέρδους εμφανίζουν οι υδροηλεκτρικές μονάδες (που δεν επιβαρύνονται ούτε από φυσικό αέριο ούτε από ρύπους) και λιγότερο οι λιγνιτικές μονάδες και οι μονάδες φυσικού αερίου.
5 Όπως εξηγούν αρμόδιες πηγές, ο κρίσιμος παράγοντας είναι κατά πόσο τα έσοδα από τη χονδρεμπορική αγορά -που εκτιμώνται στο 1 δισ. ευρώ, χωρίς να υπολογίζονται τα έσοδα των παραγωγών ΑΠΕ για το εξάμηνο Αυγούστου 2021-Ιανουαρίου 2022- αξιοποιήθηκαν για την ελάφρυνση των τιμολογίων λιανικής. Η ΔΕΗ, όπως τονίζουν πηγές της επιχείρησης αλλά και το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, έχει «περάσει» στους πελάτες της, μέσω της εκπτωτικής πολιτικής που ακολουθεί, αυτά τα έσοδα, κάτι που θα αποτυπωθεί και στα αποτελέσματά της για το 2021 που θα ανακοινωθούν τις επόμενες ημέρες.
6 Θα ακολουθήσει η διασταύρωση των στοιχείων που θα προκύψουν από την άσκηση με τις ίδιες τις εταιρείες, με τα πρώτα συμπεράσματα για την υπό εξέταση περίοδο (Οκτώβριος 2021-Μάρτιος 2022) να αναμένονται εντός του Απριλίου.
Βούληση διερεύνησης
Με την αναφορά του περί φορολόγησης των υπερκερδών των εταιρειών ενέργειας (αφού αυτά βεβαιωθούν πρώτα), ο πρωθυπουργός έδειξε τη βούλησή του να διερευνήσει ένα από τα «εργαλεία» που προκρίνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσω της εργαλειοθήκης της και το οποίο πιθανότατα θα υιοθετηθεί και από τους ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά την κρίσιμη Σύνοδο Κορυφής που ξεκινά σήμερα στις Βρυξέλλες. Σύμφωνα με υπολογισμούς του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας, από το μέτρο αυτό θα μπορούσαν θεωρητικά να αντληθούν -σε επίπεδο Ε.Ε.- περί τα 200 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του 2022.
