Της Ραλλούς Αλεξοπούλου
[email protected]
Την ώρα που ακόμα η Ευρώπη δεν έχει ξεκάθαρη εικόνα για τις επιπτώσεις στην οικονομία της από τον πόλεμο στην Ουκρανία και τις κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στη Ρωσία, η Κομισιόν προχώρησε στην επικαιροποίηση του προσωρινού πλαισίου κρατικών ενισχύσεων ώστε να κράτη-μέλη να μπορούν να παρέχουν στήριξη στις επιχειρήσεις που πλήττονται.
Το νέο πλαίσιο δίνει τη δυνατότητα στα κράτη-μέλη:
i) να χορηγούν περιορισμένα ποσά ενίσχυσης σε επιχειρήσεις που πλήττονται από την τρέχουσα κρίση ή από τις συναφείς κυρώσεις και αντίμετρα
ii) να διασφαλίσουν ότι εξακολουθεί να υπάρχει επαρκής ρευστότητα για τις επιχειρήσεις και
iii) να αποζημιώσουν τις επιχειρήσεις για τις πρόσθετες δαπάνες με τις οποίες επιβαρύνθηκαν λόγω των εξαιρετικά υψηλών τιμών φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας.
Τρεις είναι οι τύποι βοήθειας που μπορούν να παρέχουν οι χώρες-μέλη της Ε.Ε.:
Περιορισμένα ποσά ενίσχυσης: Τα κράτη μέλη θα μπορούν να θεσπίσουν προγράμματα για τη χορήγηση ποσού έως και 35.000 ευρώ σε επιχειρήσεις που έχουν πληγεί από την κρίση που δραστηριοποιούνται στους τομείς της γεωργίας, της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας και έως και 400.000 ευρώ ανά εταιρεία που πλήττεται από την κρίση και δραστηριοποιείται σε όλους τους άλλους τομείς κλάδους. Αυτή η βοήθεια δεν χρειάζεται να συνδέεται με αύξηση των τιμών της ενέργειας, καθώς η κρίση και τα περιοριστικά μέτρα κατά της Ρωσίας επηρεάζουν την οικονομία με πολλούς τρόπους, συμπεριλαμβανομένων των φυσικών διαταραχών της αλυσίδας εφοδιασμού. Αυτή η στήριξη μπορεί να χορηγηθεί με οποιαδήποτε μορφή, συμπεριλαμβανομένων των άμεσων επιχορηγήσεων.
Υποστήριξη ρευστότητας με τη μορφή κρατικών εγγυήσεων και επιδοτούμενων δανείων: Τα κράτη μέλη μπορούν να παρέχουν (i) επιδοτούμενες κρατικές εγγυήσεις για να διασφαλίσουν ότι οι τράπεζες θα συνεχίσουν να παρέχουν δάνεια σε όλες τις εταιρείες που πλήττονται από την τρέχουσα κρίση και (ii) δημόσια και ιδιωτικά δάνεια με επιδοτούμενο επιτόκιο.
Τα κράτη μέλη μπορούν να χορηγούν κρατικές εγγυήσεις ή να δημιουργήσουν συστήματα εγγυήσεων που υποστηρίζουν τραπεζικά δάνεια που συνάπτονται από εταιρείες. Αυτά θα είχαν επιδοτούμενα ασφάλιστρα, με μειώσεις του εκτιμώμενου επιτοκίου της αγοράς για ετήσια ασφάλιστρα για νέα δάνεια σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις και όχι μόνο. Παράλληλα, τα κράτη μέλη μπορούν να επιτρέψουν δημόσια και ιδιωτικά δάνεια σε εταιρείες με επιδοτούμενο επιτόκιο. Αυτά τα δάνεια πρέπει να χορηγούνται με επιτόκιο, το οποίο είναι τουλάχιστον ίσο με το βασικό επιτόκιο χωρίς κίνδυνο συν τα καθορισμένα ασφάλιστρα πιστωτικού κινδύνου που ισχύουν για τις επιχειρήσεις.
Και για τα δύο είδη στήριξης υπάρχουν όρια ως προς το μέγιστο ποσό δανείου, τα οποία βασίζονται στις λειτουργικές ανάγκες μιας εταιρείας, λαμβάνοντας υπόψη τον κύκλο εργασιών, το ενεργειακό κόστος ή τις συγκεκριμένες ανάγκες ρευστότητας. Τα δάνεια μπορεί να σχετίζονται τόσο με επενδυτικές ανάγκες όσο και σε κεφάλαιο κίνησης.
Ενισχύσεις για την αντιστάθμιση των υψηλών τιμών ενέργειας: Τα κράτη μέλη θα μπορούν να αποζημιώνουν εν μέρει τις εταιρείες, ιδίως τους χρήστες εντατικής ενέργειας, για πρόσθετες δαπάνες λόγω έκτακτων αυξήσεων των τιμών του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτή η στήριξη μπορεί να χορηγηθεί με οποιαδήποτε μορφή, συμπεριλαμβανομένων των άμεσων επιχορηγήσεων. Η συνολική ενίσχυση ανά δικαιούχο δεν μπορεί να υπερβαίνει το 30% των επιλέξιμων δαπανών, έως 2 εκατ. ευρώ κατ’ ανώτατο όριο σε οποιαδήποτε δεδομένη χρονική στιγμή. Όταν η εταιρεία υφίσταται λειτουργικές ζημίες, μπορεί να χρειαστεί περαιτέρω ενίσχυση για να εξασφαλιστεί η συνέχιση μιας οικονομικής δραστηριότητας. Για τον σκοπό αυτόν, τα κράτη μέλη μπορούν να χορηγούν ενισχύσεις που υπερβαίνουν αυτά τα ανώτατα όρια, έως 25 εκατ. ευρώ για ενεργοβόρους χρήστες και έως 50 εκατ. ευρώ για εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε συγκεκριμένους τομείς, όπως η παραγωγή αλουμινίου και άλλων μετάλλων, ινών γυαλιού, πολτού, λίπασμα ή υδρογόνο και πολλά βασικά χημικά.
Ως ενεργοβόροι χρήστες ορίζονται εκείνες οι επιχειρήσεις για τις οποίες η αγορά ενεργειακών προϊόντων ανέρχεται τουλάχιστον στο 3% της παραγωγής τους αξία.
Το Προσωρινό Πλαίσιο για την Κρίση θα είναι σε ισχύ έως τις 31 Δεκεμβρίου 2022, ενώ παραμένει ανοιχτό το ενδεχόμενο παράτασης ανάλογα με τις εξελίξεις στην αγορά ενέργειας, αλλά και τη γενική οικονομική κατάσταση.
