Της Ανθής Αγγελοπούλου
[email protected]
Σε κατά μέτωπον επίθεση βρέθηκαν χθες το βράδυ, η ηγεσία του υπουργείου Υγείας με την ηγεσία του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος, με αφορμή τις νέες εξαγγελίες του υπουργού Θάνου Πλεύρη για το φάρμακο.
Ο πρόεδρος του ΣΦΕΕ Ολύμπιος Παπαδημητρίου στην κοπή της πίτας του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος για το νέο έτος ξεκίνησε την ομιλία του λέγοντας ότι η διασφάλιση του μέλλοντος των συστημάτων υγείας ξεκινά με τη χρηματοδότησή τους ανάλογα με τις πραγματικές ανάγκες των χωρών. Ενώ, συμπλήρωσε ότι οι κυβερνήσεις δεν πρέπει πλέον να θεωρούν τις δαπάνες για την υγεία ως κόστος ή στόχο για βραχυπρόθεσμες περικοπές κόστους, αλλά ως κοινωνική επένδυση τόσο στην ευημερία των πολιτών όσο και στο οικονομικό μας μέλλον.
Σύμφωνα με τον κ. Παπαδημητρίου, το πρόβλημα της υποχρηματοδότησης της δημόσιας υγείας είναι πολύ μεγάλο στη χώρα μας. Η δημόσια φαρμακευτική δαπάνη ανά κεφαλή στην Ελλάδα βρίσκεται σημαντικά χαμηλότερα από τον Ευρωπαϊκό Μέσο Όρο (στην Ελλάδα η Πολιτεία ξοδεύει πολύ λιγότερα χρήματα για το φάρμακο συγκριτικά με τις χώρες τόσο της Νότιας όσο και της Δυτικής Ευρώπης) και ενώ θεσπίστηκαν πολλά οριζόντια και πολλές φορές αντιφατικά μέτρα, απέτυχαν να ελέγξουν τη συνταγογράφηση και τη ζήτηση, με αποτέλεσμα η λύση του clawback να μεταβληθεί από δίχτυ ασφαλείας για την τήρηση του προϋπολογισμού σε εργαλείο χρηματοδότησης του συστήματος υγείας.
Το 2021 η εξωνοσοκομειακή κατανάλωση φαρμάκων αυξήθηκε κατά 10% και η νοσοκομειακή κατά 3% περίπου, αλλά η δημόσια φαρμακευτική δαπάνη για τα χρόνια 2020-2021-2022 έμεινε αμετάβλητη. Παραδέχθηκε βέβαια, ότι η εξαίρεση των εμβολίων από τη δαπάνη αποτελεί βήμα στη σωστή κατεύθυνση, αλλά όπως είπε, δεν επαρκεί.
Το μεγάλο αγκάθι που είναι το clawback έχει παραταθεί μέχρι το 2025 και το υπουργείο υγείας όπως είπε, ασχολείται περισσότερο με το πως θα επιμερισθεί και όχι για το πως θα περιορισθεί. Την ίδια στιγμή προωθείται νομοθεσία, για ακραίου χαρακτήρα διαπραγματεύσεις, κατά τη γνώμη του, με στόχο τη μετατροπή της υπέρβασης σε έκπτωση που θα καταβάλλεται εκ των προτέρων και τελικά το «κουκούλωμα» της υπέρβασης με λογιστικά τεχνάσματα ώστε να επιτευχθούν και οι σχετικοί στόχοι που έχουν συμπεριληφθεί στο RRF.
Η πολιτεία, σύμφωνα με τον κ. Παπαδημητρίου, δεν εννοεί να καταλάβει πως μείωση του clawback για τις επιχειρήσεις σημαίνει μείωση της υπερφορολόγησης που υφίστανται σήμερα και αγγίζει το 70% και όχι το πως θα τακτοποιηθεί ένα νούμερο στα λογιστικά του κράτους ενώ θα συνεχίσουν να καταλογίζονται θηριώδεις επιβαρύνσεις στις εταιρείες του χώρου του φαρμάκου.
«Αναφορικά στο περίφημο «επενδυτικό clawback», επιτρέψτε μου για πολλοστή φορά να τονίσω πως πρόκειται για κίνητρο προσέλκυσης επενδύσεων και όχι ως εργαλείο διαχείρισης του clawback δεδομένου πως είναι ζήτημα αν τα ποσά που διατίθενται από το υπουργείο Ανάπτυξης φτάνουν στο 8% του ύψους του clawback. Είναι αναμφισβήτητο πως ο Νόμος του 2019 θεωρήθηκε μια θετική κίνηση για την προσέλκυση επενδύσεων, καθώς επέτρεψε την αντιστάθμιση των υποχρεωτικών επιστροφών (clawback) με αντίστοιχες επενδύσεις σε ορισμένους τομείς επενδύσεων Έρευνας & Ανάπτυξης (Ε&Α) και κεφαλαιουχικών δαπανών (CAPEX). Ωστόσο η ένταξη του σχήματος αυτού στο πλαίσιο του RRF έφερε σημαντικές, δυσμενείς αλλαγές, πολλές από τις οποίες είναι αμφίβολο αν τις επέφερε το ίδιο το πλαίσιο ή αν ήταν επιλογές του υπουργείου Ανάπτυξης» τόνισε.
Όπως εξήγησε ο πρόεδρος του ΣΦΕΕ, αυτή τη στιγμή μόνο το 1/4 των υποβαλλόμενων δαπανών για κλινικές μελέτες μπορεί, στην καλύτερη περίπτωση, να συμψηφιστεί με clawback ενώ παλαιότερα, θεωρητικά θα μπορούσε έως και το 100%. Όλα τα νέα πρότζεκτ κλινικών μελετών που ξεκίνησαν στην περίοδο 2020-2021 είναι εκτός του νέου πλαισίου ανεξάρτητα αν συνεχίζονται στα επόμενα χρόνια.
Επίσης, καταργήθηκε ο επιμερισμός των κονδυλίων προς συμψηφισμό κατά 50%-50% μεταξύ των δαπανών Ε&Α και δαπανών επενδυτικών σχεδίων ανάπτυξης, γεγονός που εξασφάλιζε μια στοιχειώδη ισορροπία μεταξύ των δυο τομέων ενώ, καταργήθηκε και η δυνατότητα για τις αλλοδαπές μητρικές επιχειρήσεις να επενδύουν σε δαπάνες Ε&Α στην Ελλάδα απευθείας από το εξωτερικό και το ποσό αυτό να συμψηφίζεται με το clawback της θυγατρικής τους στην Ελλάδα.
Ο κ. Παπαδημητρίου ανέφερε ότι το πλαίσιο που έχει διαμορφωθεί στη χώρα μας αποτρέπει διεθνείς κλινικές μελέτες να γίνουν εδώ ενώ, σημείωσε ότι απαιτείται ένα διαφορετικό πλαίσιο κινήτρων για τις κλινικές μελέτες σε σχέση με το clawback, όπως χρηματοδότηση από εθνικούς πόρους, φέρνοντας το επιτυχημένο παράδειγμα της Πορτογαλίας.
Ζήτησε την μείωση του υπερβολικού clawback και την κατάργηση του επιμερισμού του clawback μέσω του μηχανισμού 80-20 διότι όπως είπε, τιμωρεί συλλήβδην την καινοτομία και προστατεύει τα εκτός προστασίας φάρμακα με τρόπο πρωτοφανή σε παγκόσμιο επίπεδο.
Υπενθύμισε επίσης στον υπουργό ότι, το σύστημα υγείας στην Ελλάδα αντιμετωπίζει σήμερα μεγάλες προκλήσεις, με τη συνεχή γήρανση του πληθυσμού, την αύξηση των χρονίως πασχόντων, τους περιορισμένους πόρους στην πρόληψη, την παχυσαρκία που στη χώρα μας είναι πάνω από το μέσο όρο της Ευρώπης, το κάπνισμα όπου και εδώ η Ελλάδα είναι 2η στην Ευρώπη, αλλά και απειλές όπως η μικροβιακή αντοχή και η κλιματική αλλαγή. Όλα αυτά όπως είπε, οδηγούν στην αυξημένη ζήτηση υπηρεσιών υγείας και φυσικά στις νέες θεραπείες.
Ανέφερε επίσης ότι η κατανάλωση φαρμάκων στην Ελλάδα – μετρημένη σε ημερήσιες δόσεις – είναι στις περισσότερες κατηγορίες χαμηλότερη από τον μέσο όρο των χωρών της Ευρώπης, και οι τιμές των φαρμάκων είναι από τις πιο χαμηλές στην Ευρώπη.
