Από την έντυπη έκδοση
Του Σταμάτη Ζησίμου
[email protected]
Υπό ασφυκτική πίεση τελούν οι εμπορικές και κυρίως οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες καλούνται να επιβιώσουν σε ένα οικονομικό περιβάλλον που ολοένα και δυσκολεύει.
Οι απώλειες από τον περιορισμό της δραστηριότητάς τους το προηγούμενο διάστημα, λόγω της πανδημίας, είναι τεράστιες και δύσκολα θα μπορούσαν να καλυφθούν σύντομα, ακόμα κι αν η αγορά λειτουργούσε σε συνθήκες ομαλότητας. Ωστόσο, παρά τις περί αντιθέτου προσδοκίες, ο εμπορικός κόσμος έχει βρεθεί σε νέα φάση μείωσης της δραστηριότητάς του, λόγω της εκτόξευσης του πληθωρισμού σε πρωτοφανή επίπεδα, απόρροια της εκτίναξης της ενέργειας σε δυσθεώρητα ύψη.
Συνεπώς η πίεση που δέχονται οι προϋπολογισμοί των νοικοκυριών μεταφέρεται στο εμπόριο, καθώς οι καταναλωτές, όπως άλλωστε είναι φυσιολογικό, θέτουν σε πρώτη προτεραιότητα την αποπληρωμή των «φουσκωμένων» λογαριασμών και την αγορά προϊόντων διατροφής, αφήνοντας στην άκρη τις δαπάνες για ένδυση – υπόδηση και άλλα διαρκή καταναλωτικά αγαθά.
Οι επιπτώσεις του πληθωρισμού στις εμπορικές επιχειρήσεις αποτυπώθηκαν στα ταμεία τους κατά τη διάρκεια των εκπτώσεων που ολοκληρώθηκαν πριν από λίγες ημέρες, όπου, σύμφωνα με τις έρευνες που πραγματοποιήθηκαν, προέκυψε ότι η πλειονότητα των επιχειρήσεων είχε χαμηλότερο τζίρο από πέρυσι, όταν η αγορά λειτουργούσε με περιορισμούς λόγω της πανδημίας.
Τα ευρήματα αυτά «μεταφέρουν» την απαισιοδοξία των εμπόρων, χωρίς μάλιστα να προσμετρώνται οι επιπτώσεις από τον πόλεμο στην Ουκρανία που διαμορφώνει ένα νέο, άγνωστο, αλλά σίγουρα δυσοίωνο μέλλον.
Τι δείχνουν οι αριθμοί
Σαφέστατη, όμως, αποτύπωση των δυσκολιών που βλέπουν μπροστά τους οι έμποροι αποτελεί η πρόσφατη έρευνα οικονομικής συγκυρίας του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), στην οποία διαπιστώνεται κατακόρυφη μείωση της αισιοδοξίας στον κλάδο του λιανικού εμπορίου.
Σύμφωνα με την έρευνα του ΙΟΒΕ, ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών στο λιανικό εμπόριο υποχώρησε σημαντικά τον Φεβρουάριο, στις 96,5 μονάδες, από 110,3 τον Ιανουάριο, χωρίς ωστόσο να έχουν προσμετρηθεί οι επιπτώσεις στην αγορά από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Αξίζει να σημειωθεί ότι η επιδείνωση είναι διακλαδική, αλλά εντονότερη στους κλάδους Οχήματα – Ανταλλακτικά και Υφάσματα – Ένδυση – Υπόδηση.
Πιο αναλυτικά, οι θετικές εκτιμήσεις των επιχειρήσεων για τις τρέχουσες πωλήσεις τους γίνονται πλέον αρνητικές, στις -6 μονάδες (από +15), ενώ και οι θετικές προβλέψεις για την εξέλιξη των πωλήσεων στο επόμενο τρίμηνο αποκλιμακώθηκαν κατά 17 μονάδες και διαμορφώθηκαν στις +6 μονάδες. Από την άλλη πλευρά, τα αποθέματα διατηρούνται σε χαμηλά για την εποχή επίπεδα, στις -8 μονάδες (από -14), με αποτέλεσμα και οι νέες παραγγελίες να παραμένουν αυξητικές, αν και σε υποχώρηση (+10 από +17 μονάδες). Ταυτόχρονα, όμως, οι προβλέψεις για την απασχόληση διατηρούνται έντονα θετικές και ενισχύονται (+32 από +25 μονάδες), ενώ ως προς τις τιμές το 58% αναμένει άνοδο, ενδεικτικό των πληθωριστικών πιέσεων. Ως προς τον βαθμό αβεβαιότητας που επικρατεί στο οικονομικό περιβάλλον, τον Φεβρουάριο το 46,7% θεώρησε ότι η μελλοντική ανάπτυξη μπορεί να προβλεφθεί δύσκολα ή σχετικά δύσκολα, όσο περίπου και τον αμέσως προηγούμενο μήνα, καθώς οι αβεβαιότητες παραμένουν.
Οι επιμέρους δείκτες
Οι προσδοκίες στους επιμέρους κλάδους είναι πτωτικές. Ειδικότερα:
* Ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών στον κλάδο Τρόφιμα – Ποτά – Καπνός υποχώρησε αισθητά τον Φεβρουάριο και διαμορφώθηκε στις 54,7 μονάδες (από 64,3), αρκετά χαμηλότερα σε σχέση με το περσινό επίπεδο (108,7 μονάδες). Οι ήδη αρνητικές εκτιμήσεις για τις τρέχουσες πωλήσεις εντάθηκαν (-30 μονάδες από -26), ενώ άλλαξαν τάση και οι προσδοκίες για τις πωλήσεις της επόμενης περιόδου, οι οποίες πλέον είναι αρνητικές, στις
-29 μονάδες (από +12). Τα αποθέματα αποκλιμακώθηκαν ήπια (+47 μονάδες από +57), ενώ παράλληλα ενισχύθηκαν οι παραγγελίες προς προμηθευτές (+30 μονάδες από +10). Σημαντική βελτίωση παρατηρείται στο ισοζύγιο των προβλέψεων για την απασχόληση, με τον σχετικό δείκτη να διαμορφώνεται στις +64 μονάδες (από +50), ενώ οι προβλέψεις τιμών παραμένουν έντονα πληθωριστικές (στις +51 μονάδες ο δείκτης).
* Έντονα πτωτικά κινείται ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών στα Υφάσματα – Ένδυση – Υπόδηση, φθάνοντας στις 47,6 μονάδες (από 70,9), επίπεδο χαμηλότερο και από το αντίστοιχο περσινό (48,4). Οι αρνητικές εκτιμήσεις για τις τρέχουσες πωλήσεις ενισχύονται περαιτέρω και διαμορφώνονται στις -62 μονάδες (από -47), ενώ παράλληλα πλήττονται και οι προβλέψεις για το επόμενο διάστημα (-59 μονάδες από -11). Τα αποθέματα διογκώνονται στις +31 μονάδες (από +21), ενώ υποχωρούν περαιτέρω οι παραγγελίες προς προμηθευτές (-43 μονάδες από -29). Από την άλλη πλευρά αμβλύνονται οι προσδοκίες στην απασχόληση, όπου ο σχετικός δείκτης από τις -59 μονάδες διαμορφώνεται στις -34, ενώ στις τιμές το σχετικό ισοζύγιο υποχωρεί κατά 34 μονάδες, στις -9 μονάδες.
*Οι προσδοκίες στα Είδη Οικιακού Εξοπλισμού υποχωρούν ελαφρά και ο σχετικός δείκτης διαμορφώθηκε τον Φεβρουάριο στις 108,1 μονάδες (από 111,3), υψηλότερα όμως απ’ ό,τι την αντίστοιχη περίοδο του 2021 (68,7 μονάδες). Οι εκτιμήσεις για τις τρέχουσες πωλήσεις αποκλιμακώθηκαν έντονα στις +12 μονάδες (από +52), ενώ οι θετικές προβλέψεις στις πωλήσεις στο επόμενο διάστημα περιορίστηκαν στις +14 μονάδες. Παράλληλα, ο δείκτης αποθεμάτων υποχώρησε σημαντικά και πλέον καταγράφονται ελλείψεις, στις -30 μονάδες, ενώ περιορίζονται και οι παραγγελίες προς προμηθευτές
(-24 μονάδες από τις +7). Από την άλλη πλευρά, οι προβλέψεις για την απασχόληση ενισχύονται στις +12 μονάδες (από -1), ενώ στις τιμές ο σχετικός δείκτης υποδηλώνει σημαντική αύξηση τιμών (+66 μονάδες από +32).
* Έντονη υποχώρηση σημειώθηκε τον Φεβρουάριο στις επιχειρηματικές προσδοκίες αναφορικά με τον κλάδο Οχήματα – Ανταλλακτικά, στις 111,9 μονάδες (από 134,5), υψηλότερα από την αντίστοιχη περίοδο του 2021 (96,4 μονάδες). Το θετικό ισοζύγιο στις τρέχουσες πωλήσεις του κλάδου αντιστρέφεται (στις -26 μονάδες από +4), ενώ παράλληλα οι αισιόδοξες προβλέψεις για τις πωλήσεις της επόμενης περιόδου περιορίζονται αισθητά και διαμορφώνονται στις +7 μονάδες (από +29). Τα αποθέματα αποκλιμακώνονται και παραμένουν σε πολύ χαμηλά για την εποχή επίπεδα (-39 μονάδες από
-52), με τις παραγγελίες προς προμηθευτές να αποδυναμώνονται επίσης (+6 μονάδες το σχετικό ισοζύγιο από +26). Οι προβλέψεις, ωστόσο, για την απασχόληση ενισχύονται στις +12 μονάδες, ενώ ως προς τις τιμές το σχετικό ισοζύγιο διατηρείται σε έντονα πληθωριστικά επίπεδα, στις +72 μονάδες.
* Έντονα πτωτικά κινούνται οι επιχειρηματικές προσδοκίες και στα Πολυκαταστήματα, με τον δείκτη να διαμορφώνεται στις 81,5 μονάδες (από 100,6), αρκετά υψηλότερα όμως σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2021 (56,6 μονάδες). Οι εκτιμήσεις για τις πωλήσεις παραμένουν θετικές, στις +28 μονάδες (από +27), ενώ αντίθετα οι θετικές προβλέψεις για τις πωλήσεις της επόμενης περιόδου είναι πτωτικές, στις -7 μονάδες (από τις +27). Τα αποθέματα διογκώνονται και διαμορφώνονται στις +35 μονάδες (από +1), ενώ παράλληλα οι προβλέψεις για τις παραγγελίες προς προμηθευτές υποχωρούν περαιτέρω (στις -7 μονάδες από -1). Στην ίδια πορεία κινούνται οι προβλέψεις για την απασχόληση, ενώ στις τιμές ο σχετικός δείκτης υποχωρεί οριακά, στις +29 μονάδες, υποδηλώνοντας αύξηση τιμών.
