Από την έντυπη έκδοση
Εκρηκτικό μίγμα χρέους και πληθωρισμού απειλεί την αμερικανική οικονομία, θέτοντας σε δοκιμασία την πολιτική στροφή της Fed σε επιθετικές μειώσεις επιτοκίων – μια δοκιμασία η οποία επιτείνεται και από τα δυσοίωνα μηνύματα που εκπέμπει η αγορά εργασίας των ΗΠΑ.
Το συνολικό δημόσιο χρέος των ΗΠΑ, το λεγόμενο και εθνικό χρέος, έσπασε πλέον το ιστορικό ορόσημο των 30 τρισ. δολαρίων, αγγίζοντας το 150% του ΑΕΠ, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών.
Η εκτίναξη αυτή είναι άμεσα συνδεδεμένη με τις δαπάνες-μαμούθ των πακέτων στήριξης της οικονομίας απέναντι στην πανδημία, με ενδεικτικό εδώ το γεγονός ότι το αμερικανικό εθνικό χρέος αυξήθηκε κατά 7 τρισ. δολάρια μέσα σε έναν χρόνο – ήτοι από τα τέλη του 2019.
Δύσκολη συγκυρία
Η εκτίναξη του χρέους έρχεται σε μια εξαιρετικά δύσκολη συγκυρία θέτοντας υπό αίρεση, όπως τονίζουν οι «New York Times», τις μακροπρόθεσμες οικονομικές προοπτικές σε μια περίοδο που ο πληθωρισμός σπάει το ένα ρεκόρ μετά το άλλο και επίκειται ταχεία αύξηση του κόστους δανεισμού. Η Fed θα προχωρήσει στην πρώτη αύξηση των επιτοκίων της τον Μάρτιο και οι αγορές προεξοφλούν τουλάχιστον άλλες τρεις, ή ακόμη και τέσσερις, αυξήσεις εντός του 2022, προοπτική που ανεβάζει κατακόρυφα το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους.
«Αυτό δεν σημαίνει ότι βρισκόμαστε ενώπιον κρίσης χρέους στο άμεσο μέλλον, σημαίνει όμως ότι μακροπρόθεσμα θα γίνουμε φτωχότεροι» λέει χαρακτηριστικά στο CNN ο επικεφαλής αναλυτής της JPMorgan Ντέιβιντ Κέλι.
Σύμφωνα με την εκτίμηση του Peter G. Peterson Foundation, που επίσης επικαλείται το CNN, το κόστος για τοκοχρεολύσια θα ξεπεράσει τα 5 τρισ. δολάρια μέσα στην επόμενη δεκαετία – γεγονός που αποτυπώνει και το μέγεθος της δημοσιονομικής και νομισματικής πρόκλησης.
Οι προκλήσεις για τη Fed όμως επεκτείνονται και στην αγορά εργασίας των ΗΠΑ, όπου ο Ιανουάριος επιφύλασσε απροσδόκητη βουτιά της απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα.
Σύμφωνα με το εθνικό δελτίο απασχόλησης της ADP, τον Ιανουάριο χάθηκαν 301.000 θέσεις εργασίας στον αμερικανικό ιδιωτικό τομέα την ώρα που οι αναλυτές του Reuters προέβλεπαν αύξηση κατά 207.000.
Ήταν η πρώτη μείωση των θέσεων εργασίας που καταγράφεται τους τελευταίους 13 μήνες και η μεγαλύτερη από τον Απρίλιο του 2020, όταν η αμερικανική οικονομία έχασε σχεδόν 20 εκατ. θέσεις εργασίας στο πρώτο lockdown της πανδημίας.
Η απροσδόκητη πτώση αποδίδεται κυρίως στις συνέπειες της μετάλλαξης Όμικρον στην οικονομική δραστηριότητα. Κατά την ανάλυση ADP οι συνέπειες αυτές ήταν βαθύτερες από τις αρχικά προβλεπόμενες, αλλά θα έχουν προσωρινό χαρακτήρα.
Μια δεύτερη οπτική, ωστόσο, που προσθέτουν ορισμένοι αναλυτές έχει λιγότερο προσωρινά χαρακτηριστικά και συνδέει τις απώλειες θέσεων εργασίας με δομικές αλλαγές στο μοντέλο απασχόλησης – ήτοι με την αύξηση ρεκόρ στη χρήση ρομπότ από τις αμερικανικές βιομηχανίες.
Αύξηση χρήσης ρομπότ
Πέρυσι οι αμερικανικές βιομηχανίες πρόσθεσαν στις γραμμές παραγωγής τον μεγαλύτερο αριθμό ρομπότ που έχει καταγραφεί στα χρονικά: Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ένωσης Προηγμένου Αυτοματισμού, το 2021 η βιομηχανία των ΗΠΑ δαπάνησε πάνω από 2 δισ. δολάρια για την απόκτηση σχεδόν 40.000 ρομπότ (39.708).
Οι αριθμοί αυτοί σηματοδοτούν αύξηση στη χρήση ρομπότ κατά 28% σε σχέση με το 2020, η οποία αποδίδεται στην προσπάθεια των Αμερικανών κατασκευαστών να ανταποκριθούν στην εκτίναξη της ζήτησης μετά τα lockdowns.
