Του Μιχάλη Ψύλου
|[email protected]
Στη Wall Street, ο κορυφαίος δείκτης S&P 500 έχει χάσει περισσότερο από 7% από την αρχή του χρόνου και ο Nasdaq πάνω από 10% το ίδιο διάστημα. Παρά το γεγονός ότι ο Ιανουάριος θεωρείται παραδοσιακά ένας δυνατός μήνας, με φρέσκο χρήμα να ρέει στις αγορές. Η αβεβαιότητα έχει περάσει και στην ευρωπαϊκή ακτή του Ατλαντικού: Ο Eurostoxx 600 έχει απολέσει σχεδόν το 5%, όπως και ο γερμανικός δείκτης Dax.
Οι αναλυτές συμφωνούν ότι η συνεδρίαση της Fed έχει τη δυνατότητα να επηρεάσει τις εξελίξεις αυτές, προετοιμάζοντας τις αγορές για αυξήσεις των επιτοκίων στα τέλη Μαρτίου. Η συζήτηση για τη διαμόρφωση της νομισματικής πολιτικής θα περιστραφεί γύρω από ένα ερώτημα: Πόσο πρέπει να αυξηθεί η τιμή του χρήματος για να περιοριστεί ο πληθωρισμός.
Με τον πληθωρισμό να έχει σκαρφαλώσει στο 7% στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι επενδυτές το μόνο που προβληματίζονται είναι αν ο πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας, Τζερόμ Πάουελ, θα ανακοινώσει το απόγευμα (ώρα Ελλάδος) αύξηση του επιτοκίου αναφοράς κατά ένα τέταρτο της ποσοστιαίας μονάδας ή ακόμη και κατά μισή μονάδα.
Ο Τζερόμ Πάουελ έχει καταστήσει σαφές ότι η χαλαρή γραμμή θα τελειώσει σύντομα, καθώς η οικονομία δεν χρειάζεται πλέον βοήθεια για την ανάκαμψη. Παράλληλα, παραδέχθηκε ότι ο ισολογισμός της κεντρικής τράπεζας, ο οποίος διογκώθηκε λόγω των αγορών ομολόγων κατά την κρίση του covid, είναι μεγαλύτερος από όσο θα έπρεπε. Ως εκ τούτου, οι παρατηρητές αναμένουν ότι στη συνεδρίαση της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Ανοικτής Αγοράς (FOMC) θα καθοριστεί η πορεία για μειώσεις του ισολογισμού και ανατροπή των επιτοκίων.
«Η συνεδρίαση της Fed θα είναι επομένως η τελευταία ενημέρωση πριν πυροδοτήσει τον πύραυλο των επιτοκίων. Η αντίστροφη μέτρηση θα έχει ξεκινήσει» λέει ο οικονομολόγος της DWS Investment, Κρίστιαν Σέρμαν. Ο οικονομολόγος σημειώνει πως δεν μπορεί να εκτιμήσει αν η Fed σκοπεύει να αυξήσει τα επιτόκια κατά μισή ποσοστιαία μονάδα – δηλαδή 50 μονάδες βάσης. Αλλά ο πληθωρισμός θα μπορούσε να τους αναγκάσει να το κάνουν. «Εάν ο πληθωρισμός συνεχίσει να αυξάνεται τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο, η Fed θα μπορούσε να δεχθεί τεράστιες πιέσεις και να ανταποκριθεί με αύξηση επιτοκίων άνω των 25 μονάδων βάσης». Αυτή θα ήταν μια πολύ ασυνήθιστη κίνηση για τη Fed, που το έκανε για τελευταία φορά τον Μάιο του 2000. Εκείνη την εποχή αύξησε το βασικό επιτόκιο κατά μισή ποσοστιαία μονάδα, στο 6,5%.
Η ανεργία στα προ Covid επίπεδα
Η Fed δεν πρέπει μόνο να προωθεί σταθερές τιμές, αλλά και την πλήρη απασχόληση, λέει η επικεφαλής οικονομολόγος της KfW, Φρίτζι Κέλερ-Γκάιμπ, επισημαίνοντας ότι το ποσοστό ανεργίας του 3,9% στην Αμερική έχει προσεγγίσει τα επίπεδα πριν από την υγειονομική κρίση (3,5%). «Αυτό δίνει τη δυνατότητα στη Fed να εστιάσει όλες τις δυνάμεις της στην αντιμετώπιση της αύξησης των τιμών» σημειώνει η Γερμανίδα οικονομολόγος. «Ο υψηλός πληθωρισμός είναι πλέον το νούμερο ένα πρόβλημα για τη Fed», εκτιμά και ο επικεφαλής οικονομολόγος της Commerzbank, Μπερντ Βάιντενστάινερ. Γι’ αυτό και τον Νοέμβριο άρχισε να μειώνει τις αγορές ομολόγων της και τον Μάρτιο μάλλον θα τις σταματήσει εντελώς. «Η κεντρική τράπεζα είναι πιθανό να επιβεβαιώσει αυτό το χρονοδιάγραμμα. Ταυτόχρονα, πιθανότατα θα δώσει ένα σαφές μήνυμα ότι θα πρέπει να πληρούνται οι προϋποθέσεις για μια αρχική αύξηση των επιτοκίων τον Μάρτιο».
Ο Πάουελ έχει ήδη επισημάνει ότι η Fed είναι επίσης πιθανό να αρχίσει να συρρικνώνει τον ισολογισμό της φέτος. Αυτή η διαδικασία πιθανότατα θα πραγματοποιηθεί με ταχύτερο ρυθμό από ό,τι σε προηγούμενες περιπτώσεις. Ο Μπερντ Βαϊντενστάινερ υπολογίζει ότι το χαρτοφυλάκιο τίτλων της κεντρικής τράπεζας έχει αυξηθεί από σχεδόν 3,8 τρισεκατομμύρια δολάρια σε 8,4 τρισεκατομμύρια δολάρια, από το τέλος του 2019. Σε σύγκριση με τα χρόνια μετά το 2010, η οικονομική ανάκαμψη μετά το σοκ του κορονοϊού προχωρά γρήγορα, αλλά ο πληθωρισμός είναι πολύ υψηλότερος: «Ως εκ τούτου, αναμένουμε να ξεκινήσει γρήγορα η εξομάλυνση και αναμένουμε να ληφθεί η σχετική απόφαση στη συνεδρίαση του Μαΐου».
