Του Μιχάλη Ψύλου
Τι κι αν ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν ανακοίνωσε την αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 50%, στις 4.253 λίρες (234,33 ευρώ)! Η οργή των πολιτών δεν καταλαγιάζει με τίποτα πλέον στη γείτονα. Όλοι μιλούν για κοροϊδία! Στα κοινωνικά δίκτυα κυριαρχεί η απογοήτευση, στους δρόμους ο θυμός: «Η αύξηση του κατώτατου μισθού δεν θα ωφελήσει ούτως ή άλλως λόγω του υψηλού πληθωρισμού» γράφουν στο twitter πολλοί χρήστες του Διαδικτύου. «Οι μισθοί θα εξαφανιστούν σε λίγες μέρες ούτως ή άλλως» γράφουν κάποιοι άλλοι.
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προσπαθεί να κάνει κάποιες αλλαγές με τις οποίες υποτίθεται ότι θα αντιμετωπιστούν οι οδυνηρές συνέπειες του πληθωρισμού. Η φιλο-κυβερνητική Sabah γράφει σήμερα ότι θα ανακοινωθούν και αυξήσεις στις συντάξεις κατά 40%. Ο Τούρκος πρόεδρος δεν είναι όμως πλέον σε θέση να πείσει την πλειονότητα των πολιτών με τις υποσχέσεις του. Η φθορά του είναι χωρίς επιστροφή!
Ειδικά η νέα γενιά φαίνεται να έχει αναπτύξει μια κυνική προσέγγιση στην κρίση, που φανερώνει μεγάλη απογοήτευση. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης βρίθουν από αστεία και γελοιογραφίες για την οικονομική κατάσταση στη χώρα. Κυριαρχεί μάλιστα το ειρωνικό hashtag :#LiramiziYedirmezsekIyi (Καλό θα ήταν να μην ταΐζαμε τη λίρα μας). Ένας χρήστης έγραψε: «Θα πρέπει να προσκαλούμε ο ένας τον άλλον στο σπίτι. Οι συναντήσεις στα μπαρ είναι ένα κλειστό κεφάλαιο – δεν έχουμε χρήματα ούτως ή άλλως».
Το τζίνι βγήκε από το μπουκάλι
Εδώ και εβδομάδες πραγματοποιούνται πλέον σχεδόν καθημερινά διαδηλώσεις σε μεγάλες πόλεις κατά της οικονομικής πολιτικής Ερντογάν. Οι συλλήψεις και η καταστολή δεν αρκούν πιά. Το τζίνι έχει βγει για τα καλά από το μπουκάλι! Η δυσαρέσκεια εξαπλώνεται στον πληθυσμό, καθώς ο πληθωρισμός μπορεί και να προσεγγίσει το 30% στο τέλος του χρόνου. Οι πολίτες πλέον πρέπει να πληρώσουν 18 λίρες για ένα ευρώ.
Οι ειδικοί λένε ότι η εμπιστοσύνη στη λίρα έχει καταστραφεί. Οι Τούρκοι αντιδρούν πρωτίστως με ένα συναίσθημα: με θυμό. Βλέπουν ότι δεν υπάρχει τέλος σε αυτή την καθοδική σπείρα: «Εχει κλονιστεί η εμπιστοσύνη στην Κεντρική Τράπεζα» λέει ο Τόμας Αλτμάν από την QC Partners μετά και τη νέα – τέταρτη κατά σειρά σε ισάριθμους μήνες – μείωση των επιτοκίων. «Η εμπιστοσύνη στο τουρκικό νόμισμα είναι πολύ χαμηλή τώρα» προσθέτει.
Ο γνωστός δημοσιογράφος Εμρέ Κονγκάρ αναλύει με απλά μαθηματικά στην αντιπολιτευόμενη Cumhurriyet γιατί η αύξηση του κατώτατου μισθού που ανακοίνωσε ο Ερντογάν είναι μια τρύπα στο νερό: Πριν από έναν χρόνο, γράφει ο Κονγκάρ, στις 4 Ιανουαρίου 2021, η ισοτιμία του δολαρίου ήταν 7,37 λίρες και ο κατώτατος μισθός είναι 2,825 λίρες. Η αξία του κατώτατου μισθού ήταν 383 δολάρια. Σήμερα, το δολάριο ισοδυναμεί με 16,42 λίρες και το ευρώ με 18,49. Ο νέος κατώτατος μισθός, που ανακοίνωσε ο Πρόεδρος Ερντογάν, είναι 4.250 λίρες, δηλαδή 258,83 λίρες. Δηλαδή, ο κατώτατος μισθός, μπορεί να ακούγεται ότι είναι 1.425 λίρες μεγαλύτερος, αλλά στην ουσία έχει μειωθεί κατά 124 δολάρια». «Για να το θέσω πιο συγκεκριμένα, ο κατώτατος μισθός φαίνεται να έχει αυξηθεί κατά 50% σε λίρες και να έχει μειωθεί πάνω από 30% σε δολάρια».
Ο πληθωρισμός τρώει τα εισοδήματα
Το ποσοστό πληθωρισμού που ανακοίνωσε η Τουρκική Στατιστική Υπηρεσία (TUIK) ήταν για εφέτος στο 21,3%. Το ποσοστό πληθωρισμού που ανακοινώθηκε από ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες είναι περίπου 50%. «Αν δεχτούμε ότι ο πληθωρισμός είναι κοντά στο 40%, ο κατώτατος μισθός, που ανακοινώθηκε στις 4.250 τουρκικές λίρες, έχει χάσει το 40% της αξίας του – δηλαδή έχει ήδη μειωθεί κατά 1.700 λίρες λόγω του πληθωρισμού. Άρα, συμπεραίνει ο Τούρκος δημοσιογράφος, «ο κατώτατος μισθός των 4.250 λιρών που ανακοίνωσε ο Ερντογάν έχει ήδη πέσει στις 2.550 τουρκικές λίρες, λόγω του ετήσιου πληθωρισμού». Φυσικά -προσθέτει ο Κονγκάρ – «τα χρήματα που αφαιρούνται από τις τσέπες των εργαζομένων, αλλά και ολόκληρου του πληθυσμού, δεν “εξατμίζονται” βέβαια, αλλά μπαίνουν στην τσέπη κάποιων άλλων».
Με μαθηματική ακρίβεια, «ο Ερντογάν οδηγεί την Τουρκία στη χρεοκοπία, με δραματικές συνέπειες για τους Τούρκους πολίτες» γράφει η γερμανική Die Welt. Το ερώτημα που θέτουν πολλοί ειδικοί είναι: Μπορεί η τουρκική Κεντρική τράπεζα να αντιμετωπίσει αυτά τα επίμονα αρνητικά ρεκόρ, μακροπρόθεσμα; Υπό τον απόλυτο έλεγχο του Ερντογάν, η Τράπεζα καταφεύγει απλά σε νεφελώδεις ανακοινώσεις και «καίει» συνεχώς συνάλλαγμα για να στηρίξει τη λίρα. Μόνο τις τελευταίες 20 ημέρες έχει «κάψει» κοντά στα τρία δισεκατομμύρια δολάρια, χωρίς να καταφέρει να αντιστρέψει την πορεία προς την άβυσσο.
