Την Πέμπτη, η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας μείωσε τα επιτόκια για τέταρτο συνεχόμενο μήνα δίνοντας παράταση σε αυτό που κάποιοι αναλυτές περιγράφουν ως «τεράστιο οικονομικό πείραμα».
Και αυτό δεδομένου ότι η πολιτική μείωσης των επιτοκίων δεν «ενδύκνειται» για μια οικονομία με ένα τόσο «πληγωμένο» νόμισμα όσο η τουρκική λίρα φέτος– που έχει υποχρωρήσει κατά 50% από την αρχή της χρονιάς- και τον πληθωρισμό να έχει ξεπεράσει το 20%, μειώνοντας τελικά σημαντικά την αγοραστική αξία των πολιτών. Η δυσαρέσκεια μάλιστα των Τούρκων ήταν τέτοια που «ανάγκασε» τον τούρκο πρόεδρο να ανακοινώσει αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 50% το 2022.
Η σκιά του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν πλανάται πλέον «βαριά» στην οικονομία της Τουρκίας, με τον ίδιο να επιμένει ότι ένα φθηνότερο νόμισμα θα βοηθήσει τη χώρα να τονώσει τις εξαγωγές, τις επενδύσεις και τις θέσεις εργασίας. Για να «νομιμοποιήσει» την ανορθόδοξη πολιτική του και ως απόδειξη ότι το μοντέλο του θα αποδώσει καρπούς, ο Ερντογάν τελευταία αναφέρεται συχνά στον οικονομικό μετασχηματισμό της Κίνας στον απόηχο των μεταρρυθμίσεων του 1978.
Σχολιάζοντας στους Financial Times κατά πόσο «στέκει» η επίκληση του τούρκου προέδρου, ο ειδικός στις οικονομίες τόσο της Κίνας όσο και της Τουρκίας στο Πανεπιστήμιο Yamaguchi της Ιαπωνίας, Άλι Ακεμίκ, εξήγησε ότι όντως το Πεκίνο είχε υποτιμήσει το νόμισμά του τις δεκαετίες του 1980 και του 1990, ωστόσο, είχε εφαρμόσει ένα σαφές «βιομηχανικό όραμα» που ήταν ζωτικής σημασίας για μετατροπή του στη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου κατά τη διάρκεια αρκετών δεκαετιών.
Αυτό το βιομηχανικό όραμα λείπει όμως από την Τουρκία. «Η Τουρκία δεν έχει καμία σαφώς καθορισμένη βιομηχανική πολιτική», προειδοποίησε ο Ακεμίκ, προσθέτοντας: «Δεν ξέρουμε ποια βιομηχανία προσπαθούν να προωθήσουν».
Άλλος ειδικός στις δύο οικονομίες, που μίλησε ανώνυμα στους FT, το έθεσε πιο ωμά. «Είναι από οικονομική άποψη τρελό να πιστεύει κανείς ότι μια χώρα μπορεί να οικοδομήσει μια οικονομία προσανατολισμένη στις εξαγωγές ποντάροντας απλά σε ένα κατεστραμμένο νόμισμα», είπε. «Αν ήταν έτσι, η Ζιμπάμπουε θα ήταν μια τεχνολογική υπερδύναμη», συνέχισε με εμφανή ειρωνικό τόνο.
Τελικά επωφελείται κανείς από την αδύναμη λίρα;
Ορισμένες επιχειρήσεις κερδίζουν από την πτώση του νομίσματος, εξήγησε ο αναλυτής μετοχών στην Ak Yatirim, Σελίμ Κούντερ. «Οι περισσότερες από τις εταιρείες που είναι εισηγμένες στο Borsa Istanbul επωφελούνται από την αδύναμη λίρα», δήλωσε, εξηγώντας πως οι εισηγμένες αεροπορικές εταιρείες, οι αμυντικοί όμιλοι, οι αυτοκινητοβιομηχανίες και παραγωγοί χημικών είναι εταιρείες που έχουν έσοδα σε ξένο νόμισμα και κόστος προσωπικού σε τουρκικές λίρες.
Η επιτυχία αυτών των κλάδων τροφοδότησε την «έκρηξη» στις εξαγωγές, ενισχύοντας την οικονομική ανάπτυξη που αναμένεται να ξεπεράσει το 9% φέτος. Με τον πληθωρισμό, ωστόσο, να αναμένεται να φτάσει, ή και να ξεπεράσει, το 30% τους επόμενους μήνες, το πλήγμα θα εξαπλωθεί πέρα από τις επιχειρήσεις που βασίζονται στην εισαγόμενη ενέργεια και πρώτες ύλες, επηρεάζοντας περαιτέρω τους απλούς Τούρκους που ήδη παλεύουν να ανταπεξέλθουν με το αυξανόμενο κόστος ζωής.
«Ο Ερντογάν δίνει προτεραιότητα στους εξαγωγείς έναντι των νοικοκυριών», σχολίασε ο Τζέισον Τάβι της Capital Economics, προσθέτοντας ότι αυτό δεν έχει νόημα, αν λάβει κανείς υπόψη τη βάση υποστήριξής του.
Στο μεταξύ, ΄πολλοί μεγάλοι εξαγωγείς- όπως η ένωση βιομηχάνων Tusiad και η ένωση επιχειρηματιών Musiad- έχουν επίσης επικρίνει την αστάθεια του νομίσματος, η οποία, όπως λένε, δυσκολεύει την τιμολόγηση των προϊόντων τους και τον προγραμματισμό τους. Ανάμεσα στις φωνές που διαμαρτύρονται είναι και ο κατασκευαστικός τομέας, παρά την άνθηση των πωλήσεων κατοικιών. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι ο κλάδος συντρίβεται από το υψηλό κόστος των πρώτων υλών και της ενέργειας, τα οποία αυξήθηκαν περισσότερο από 90% σε ετήσια βάση τον Νοέμβριο.
naftemporiki.gr
