Του Μιχάλη Ψύλου
[email protected]
Οι χρηματοπιστωτικές αγορές σπάνια περίμεναν τόσο ανυπόμονα μια απόφαση από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των Ηνωμένων Πολιτειών.
Στην πραγματικότητα, ο πρόεδρος της Fed ανακοίνωσε κάποιου είδους ανεπίσημη αλλαγή στην πολιτική των επιτοκίων. Τα χρηματιστήρια πάντως αντέδρασαν με ευφορία καθώς ο πιο ισχυρός κεντρικός τραπεζίτης στον κόσμο έστειλε ενα πραγματικά πολύ σημαντικό μήνυμα.
Μια ανατροπή στην πολιτική των επιτοκίων, όπως ανακοίνωσε ο Τζερόμ Πάουελ, επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Τράπεζας, συνήθως σημαίνει μόνο ένα πράγμα: κραχ. Στις χρηματοπιστωτικές αγορές δεν αρέσουν τα υψηλότερα επιτόκια και συνήθως καταρρέουν μετά από μια τέτοια κίνηση. Αυτή τη φορά όμως όλα είναι διαφορετικά.
Ενώ ο ισχυρότερος κεντρικός τραπεζίτης στον κόσμο εξηγούσε τη νέα πορεία σε συνέντευξη Τύπου, τα χρηματιστήρια αντέδρασαν θετικά. Και αυτό παρά το γεγονός ότι ο Πάουελ ανακοίνωσε ότι η Fed σκοπεύει να βγει από την εξαιρετικά χαλαρή νομισματική πολιτική της γρηγορότερα από ό,τι προβλεπόταν.
Επιπλέον, οι τεράστιες αγορές ομολόγων πρόκειται να μειωθούν κατά 30 δισεκατομμύρια δολάρια τον μήνα από τον Ιανουάριο, διπλάσια από ό,τι είχε προγραμματιστεί προηγουμένως. Με αυτόν τον ρυθμό, το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων θα μπορούσε να λήξει τον Μάρτιο και όχι τον Ιούνιο.
Δεδομένου ότι ο Πάουελ τόνισε ότι η αλλαγή των επιτοκίων δεν θα ξεκινήσει παρά μόνο μετά το τέλος των αγορών ομολόγων, η πρώτη αύξηση επιτοκίων είναι πλέον πιθανή στη συνεδρίαση της Fed τον Μάρτιο. Η ίδια η Κεντρική Τράπεζα τράπεζα αναμένει τρεις αυξήσεις το επόμενο έτος. Στο τέλος του 2022, το επιτόκιο θα μπορούσε να διαμορφωθεί στο 0,9%, προηγουμένως η Fed είχε υποθέσει μόνο ένα 0,3%. Για το 2023 έχει πλέον στόχο το 1,6% . Αυτό θα ήταν 0,6 ποσοστιαίες μονάδες περισσότερο από ό,τι στην προηγούμενη πρόβλεψη.
Ευφορία στους επενδυτές
Οι επενδυτές αγνόησαν όμως την ανακοινωθείσα αυστηροποίηση και αντέδρασαν θετικά, ειδικά όταν επρόκειτο για μετοχές τεχνολογίας. Τα κρυπτονομίσματα όπως το Bitcoin και το Ether αυξήθηκαν επίσης. Ο Nasdaq 100, ο οποίος ήταν ακόμα πάνω απο 1% στο κόκκινο πριν από τη συνεδρίαση της Fed, ανέβηκε σημαντικά και βγήκε από τις συναλλαγές με συν 2,4%. Ο S&P 500 -λίγο πριν την εμφάνιση του Πάουελ ήταν 0,5% στο κόκκινο- αλλά έκλεισε την ημέρα 1,6% υψηλότερα στις με 4709,85 μονάδες, μόλις τρεις μονάδες κάτω από το ιστορικό υψηλό.
Με τη συνεδρίαση της Fed, τονίζουν οι αναλυτές, ένα πιθανό «γεγονός κινδύνου» για τις αγορές έχει πλέον επιλυθεί. Η ανακούφιση σημαίνει ότι οι επενδυτές επιστρέφουν τώρα στην κανονική τους λειτουργία και μπορούν να δουν να επιστρέφει το τελευταίο ράλι που έχει σταματήσει.
Οι τρεις στόχοι
Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Στη συνέντευξη Τύπου, ο Πάουελ τόνισε ότι η κακή διάθεση στα χρηματιστήρια μπορεί γρήγορα να γίνει πρόβλημα για την οικονομία. Και η αμερικανική οικονομία δεν μπορεί να το αντέξει αυτό.
Το βράδυ της Τετάρτης, ο Πάουελ αποκάλυψε ποιός από τους τρεις στόχους της Fed έχει προτεραιότητα:Οι αγορές.
Η αμερικανική κεντρική τράπεζα υποτίθεται ότι παρέχει ενίσχυση στις θέσεις εργασίας, σταθερότητα στις χρηματοπιστωτικές αγορές και χαμηλό πληθωρισμό. Ο Πάουελ δεν χρειάζεται να ανησυχεί πολύ για την αγορά εργασίας αυτή τη στιγμή, το ποσοστό ανεργίας είναι 4,2% και είναι σχεδόν τόσο χαμηλό όσο πριν από την πανδημία. Σχεδόν όλοι όσοι θέλουν μπορούν να βρουν δουλειά στις Ηνωμένες Πολιτείες αυτή τη στιγμή.
Ο Πάουελ, όπως φαίνεται, επέλεξε τις αγορές – και βάζει την καταπολέμηση του πληθωρισμού σε δεύτερη μοίρα.
Αυτό φαίνεται στις προσδοκίες για τον πληθωρισμό που κυκλοφορούν τώρα στις αγορές. Σε μια πενταετία, οι λιανοπωλητές βλέπουν τώρα πληθωρισμό στο 2,77%. Αυτό είναι πολύ περισσότερο από το 2,64% που περίμεναν πριν από τη συνεδρίαση της Fed.
Με ένα τόσο υψηλό ποσοστό πληθωρισμού, η ανάκαμψη των επιτοκίων έχει μικρή σημασία. «Η Fed προφανώς θέλει μόνο να βγει από την πολιτική μηδενικών επιτοκίων», λέει ο Θόρστεν Πόλειτ, επικεφαλής οικονομολόγος της Degussa Goldhandel. Το επιτόκιο που υπόσχεται η Fed σημαίνει ότι το πραγματικό βασικό επιτόκιο θα παραμείνει αρνητικό όχι μόνο το 2022, αλλά και το 2023. Σε περίπτωση πραγματικής ανατροπής των επιτοκίων, το βασικό επιτόκιο θα εξισορροπηθεί προς τα πάνω μέσω του πληθωρισμού.
Η άνοδος των τιμών προκαλεί πάντως προβλήματα στους Αμερικανούς. Τον Νοέμβριο οι τιμές αυξήθηκαν κατά 6,8% σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα πέρυσι. Η τελευταία φορά που ο πληθωρισμός ήταν τόσο υψηλός ήταν πριν από 40 χρόνια. Σε όλη τη χώρα οι άνθρωποι έχουν προβλήματα βιοπορισμού.
Ο Τζερόμ Πάουελ γνωρίζει βέβαια ότι πολλά μπορούν να αλλάξουν από τώρα μέχρι τον Μάρτιο. Ουσιαστικά τα πάντα καθώς η παραλλαγή Ομικρον μπορεί να αποδειχτεί απρόβλεπτη…
