Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Χώρα ηλικιωμένων κινδυνεύει να γίνει η Ελλάδα μέσα στις επόμενες δεκαετίες. Ο Fitch υπολογίζει ότι η χώρα μας είναι μεταξύ των τεσσάρων οικονομιών της Ευρώπης που θα δουν το μερίδιο του πληθυσμού άνω των 65 ετών να αυξάνεται ταχύτερα έως το 2070 – με το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης να έρχεται μάλιστα έως το 2045. Παρόλα αυτά, όπως επισημαίνει σε έκθεσή του ο Fitch, οι μεταρρυθμίσεις που έχουν γίνει στο συνταξιοδοτικό περιορίζουν τον αντίκτυπο στο κόστος της γήρανσης και έτσι η χώρα μας δεν βαίνει προς υποβάθμιση, αλλά προς αναβάθμιση σε αυτό το διάστημα, την ώρα που για τις περισσότερες χώρες ο οίκος βλέπει αυξημένα κόστη γήρανσης και αρνητικό αντίκτυπο στην αξιολόγηση.
Η έκθεση του Fitch περιλαμβάνει στοιχεία για 33 ανεπτυγμένες οικονομίες. Από αυτήν προκύπτει ότι το κόστος της γήρανσης θα αυξάνεται κατά μέσο όρο κατά 2,4% του ΑΕΠ ετησίως έως το 2045 και κατά 3,6% έως το 2070, εάν δεν γίνουν μεταρρυθμίσεις που να αλλάξουν την κατάσταση. Με βάση αυτή την εκτίμηση το μοντέλο αξιολογήσεων του Fitch προβλέπει κατά μέσο όρο υποβάθμιση κατά 1,1 βαθμίδα κατά μέσο όρο για τις 33 αυτές οικονομίες έως το 2045 και κατά 3,8 έως το 2070.
Ο δείκτης εξάρτησης ηλικιωμένων (δηλαδή το ποσοστό των ατόμων ηλικίας 65 ετών και άνω σε σχέση με εκείνους ηλικίας 20 – 64 ετών) στην Ευρώπη θα καταγράψει τη μεγαλύτερη αύξηση σε Ιταλία, Πορτογαλία, Ελλάδα και Ισπανία.
Κατά μέσο όρο το ποσοστό αυτό στις 33 οικονομίες της έκθεσης ήταν ήδη στο 34% το 2020 και θα σκαρφαλώσει στο 52% έως το 2045 και στο 59% έως το 2070. στην Ιαπωνία είναι ήδη στο 52% και προβλέπεται να κορυφωθεί στο 83% έως το 2060. Η γήρανση του πληθυσμού συρρικνώνει το ποσοστό του εργατικού δυναμικού και επηρεάζει αρνητικά τους ρυθμούς ανάπτυξης, ενώ ασκεί σοβαρές πιέσεις στα δημοσιονομικά. Ωστόσο οι μεταρρυθμίσεις στα συνταξιοδοτικά συστήματα μπορούν να αμβλύνουν αισθητά τις πιέσεις αυτές, σημειώνει ο Fitch.
To κόστος της γήρανσης και ο αντίκτυπος στις αξιολογήσεις
Ο αντίκτυπος όμως διαφέρει αισθητά από χώρα σε χώρα. Έτσι ενώ στη Σλοβακία το αυξημένο κόστος θα οδηγήσει σε υποβάθμιση κατά 10,5 βαθμίδες έως το 2070, στην Ελλάδα θα μπορούσαμε να έχουμε αναβάθμιση 1,8 έως το 2045 και κατά 4,2 έως το 2070- υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα υπάρξει καμία αλλαγή πολιτικής.
Έτσι η Ελλάδα είναι μεταξύ των χωρών που κατατάσσονται στην κατηγορία «low urgency – low severity».
Σημειώνεται ότι στη Σλοβακία προβλέπεται να καταγραφεί η μεγαλύτερη αύξηση στο κόστος της γήρανσης (+7,3% του ΑΕΠ) έως το 2045. Έως το 2070 η μεγαλύτερη αύξηση στις δαπάνες που συνδέονται με τη γήρανση θα σημειωθεί στη Βρετανία (+11% του ΑΕΠ). Ακολουθούν η Σλοβακία (+10,4% του ΑΕΠ) και το Λουξεμβούργο (+10,3%). Το μεγάλο μέρος της αύξησης αυτής στις δαπάνες θα αφορά την καταβολή συντάξεων.
Το σήμα του ΟΟΣΑ για αύξηση των ορίων ηλικίας
Θα πρέπει πάντως να θυμίσουμε ότι ο ΟΟΣΑ σε πρόσφατη έκθεσή του έστειλε σήμα για αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα εκτιμά ότι ίσως μέχρι το 2050, λόγω βελτίωσης του προσδόκιμου ζωής, θα πρέπει να αυξηθούν τα όρια ηλικίας κατά 2,8 έτη. Η αναπροσαρμογή αυτή θα προκύψει σε σχέση με το 62ο έτος ηλικίας (και 40 έτη ασφάλισης), που είναι ένα εκ των δύο ορίων που έχει θέσει το ισχύον ασφαλιστικό σύστημα στη χώρα (το άλλο είναι το 67ο έτος με 15 χρόνια ασφάλισης). Διαβάστε περισσότερα εδώ.
Μιλώντας στην ΕΡΤ και κληθείς να σχολιάσει την εκτίμηση αυτή ο Κωστής Χατζηδάκης ξεκαθάρισε ότι δεν υπάρχει αύξηση των ορίων ηλικίας στον ορίζοντα. «Όλες αυτές είναι θεωρητικές προσεγγίσεις για το τι θα γίνει το 2035 – 2050. Αυτό που ξέρουμε εμείς από την πλευρά του υπουργείου Εργασίας είναι ότι προσπαθούμε να κλείσουμε με την εκκρεμότητα των συντάξεων και να προχωρήσουμε το νέο ταμείο για τους νέους ασφαλισμένους, γιατί αλλάζει το σύστημα με προσωπικούς κουμπαράδες», ανέφερε χαρακτηριστικά.
«Αντί να βάζουν τα λεφτά τους σε έναν κουβά και να πληρώνουν για τους σημερινούς συνταξιούχους, πληρώνουν για τον εαυτό τους σε έναν ατομικό κουμπαρά και θα μπορούν καθώς περνούν τα χρόνια να καθορίσουν και οι ίδιοι σε έναν βαθμό το ύψος της σύνταξής τους διαλέγοντας το αντίστοιχο συνταξιοδοτικό προφίλ» πρόσθεσε.
naftemporiki.gr
