Του Μιχάλη Ψύλου
[email protected]
Το Bloomberg εκτιμά ότι οι ελπίδες της Αθήνας να ενταχθούν τα ελληνικά ομόλογα στο συμβατικό πρόγραμμα APP μετά τη λήξη του πανδημικού προγράμματος ΡΕΡΡ «πιθανότατα θα διαψευστούν». Η «παρηγοριά», όπως χαρακτηριστικά αναφέρει το αμερικανικό πρακτορείο για την Ελλάδα, θα είναι η μεγαλύτερη ευελιξία που θα δοθεί πιθανότατα στις επανεπενδύσεις των ομολόγων του PEPP. Αυτή θα αφορά τόσο τη γεωγραφική κατανομή των αγορών όσο και τον χρόνο στον οποίο θα γίνονται roll over οι τίτλοι που ωριμάζουν.
Πηγές της ΕΚΤ, που ρωτήθηκαν από τη «Ναυτεμπορική», αρνήθηκαν να σχολιάσουν το δημοσίευμα, σύμφωνα με την πάγια τακτική της τράπεζας.
Σύμφωνα πάντως με τραπεζικές πηγές που μίλησαν στη «Ν», η άποψη που επικρατεί αναφορικά με τα ελληνικά ομόλογα είναι ότι «πρέπει να βοηθηθεί η Αθήνα, μέχρι να ενταχθεί και πάλι η χώρα μας στην επενδυτική βαθμίδα, οπότε και η ΕΚΤ θα προχωρήσει σε μαζικές αγορές ομολόγων».
Οι ίδιες εγχώριες τραπεζικές πηγές υπενθυμίζουν μάλιστα το παράδειγμα της Κύπρου, όταν στα τέλη Μαρτίου του 2016 τερματίστηκαν οι νέες αγορές ομολόγων στο πλαίσιο του προγράμματος QE, καθώς η χώρα εξήλθε του μνημονίου. Οι αγορές ομολόγων επαναλήφθηκαν με μαζικούς ρυθμούς μετά τον Σεπτέμβριο του 2018 και ανακτήθηκε το χαμένο έδαφος, μετά την επιστροφή του κυπριακού αξιόχρεου στην επενδυτική βαθμίδα.
Λόγω των αβέβαιων προοπτικών για τον πληθωρισμό, υπάρχουν και εισηγήσεις για την αναβολή ορισμένων αποφάσεων για τον Φεβρουάριο, έως ότου ξεκαθαρίσει κάπως η ομίχλη για τον πληθωρισμό. Η ΕΚΤ θα μπορούσε να σηματοδοτήσει τότε ότι το PEPP θα μπορούσε να επανενεργοποιηθεί σε περίπτωση ανεπιθύμητης αναταραχής στην αγορά. Άλλωστε, περίπου 100 δισ. ευρώ είναι πιθανό να παραμείνουν σε «ισχύ πυρός» στο τεράστιο οπλοστάσιο της ΕΚΤ μετά τις 31 Μαρτίου.
Οικονομολόγοι εκτιμούν βέβαια ότι η αναπροσαρμογή τον επόμενο χρόνο πάντως είναι σημαντική, προκειμένου να δημιουργηθεί η ομαλή δυνατή μετάβαση μετά το τέλος του τεράστιου προγράμματος PEPP, χωρίς να προκληθούν διαταραχές -τα λεγόμενα cliff effect- στο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Σε κάθε περίπτωση, οι αγορές ομολόγων της ΕΚΤ από τον Απρίλιο αναμένεται να είναι σημαντικά χαμηλότερες απ’ ό,τι σήμερα με το PEPP και το APP μαζί. Τραπεζικές πηγές τονίζουν πάντως στη «Ν» ότι δεν έχει ληφθεί ακόμη καμία απόφαση και ότι πρέπει να διευκρινιστούν ακόμη αρκετές λεπτομέρειες.
Επιλογές και σενάρια
Μια επιλογή θα ήταν να καθοριστεί ένα συνολικό εύρος για το APP για την περίοδο έως το τέλος του 2022 ή να αυξηθεί το πρόγραμμα. Στην τελευταία περίπτωση, η ταχύτητα αγοράς θα μπορούσε να αυξηθεί βραχυπρόθεσμα. Ταυτόχρονα, θα στελνόταν ένα μήνυμα από την ΕΚΤ ότι θα μπορούσε να ληφθεί αργότερα απόφαση για προσαρμογή του σημερινού προγράμματος, ανάλογα με την τρέχουσα κατάσταση. Ορισμένα ανώτερα στελέχη προτρέπουν την Κεντρική Τράπεζα να δώσει διαβεβαιώσεις ότι οι αγορές ομολόγων θα διαρκέσουν τουλάχιστον μέχρι το τέλος του 2022 και μάλιστα ανεξάρτητα από την επενδυτική βαθμίδα.
Η ΕΚΤ έχει δώσει σήμα ότι η έξοδος από τα προγράμματα αγοράς ομολόγων θα πρέπει πρώτα να ολοκληρωθεί πριν ακολουθήσει η αύξηση των επιτοκίων. Εάν το APP λήξει κατά τη διάρκεια του επόμενου έτους, αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε αύξηση των επιτοκίων, κάτι που η ΕΚΤ δύσκολα θα μπορούσε να κρατήσει υπό έλεγχο λόγω του τρέχοντος υψηλού πληθωρισμού. Η πρόεδρος της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ έχει ξεκαθαρίσει πολλές φορές ότι μια αύξηση των επιτοκίων για το 2022 είναι πολύ απίθανη.
Λόγω των αβέβαιων προοπτικών για τον πληθωρισμό, εκπρόσωποι της λεγόμενης «αυστηρής γραμμής» προτρέπουν την ΕΚΤ να μη δεσμευτεί πέρα από το επόμενο έτος, καθώς ανησυχούν ότι ο πληθωρισμός δεν θα πέσει κάτω από τον στόχο του 2%, όπως αναμενόταν προηγουμένως, και ότι η Κεντρική Τράπεζα θα πρέπει επομένως να εξασφαλίσει περιθώρια για αύξηση των επιτοκίων το 2023. Τόσο η Κριστίν Λαγκάρντ όσο και ο επικεφαλής οικονομολόγος της ΕΚΤ Φίλιπ Λέιν εκτιμούν, ωστόσο, ότι ο ρυθμός πληθωρισμού θα μειωθεί σημαντικά το επόμενο έτος και θα σταθεροποιηθεί μεσοπρόθεσμα ξανά, κάτω από την τιμή-στόχο της ΕΚΤ.
