Της Ειρήνης Σακελλάρη
Αμεσα γρήγορα και απλά θα πρέπει οι τράπεζες να βρουν τρόπους να αντιμετωπίσουν τον κίνδυνο να δημιουργηθεί μια νέα γενιά κόκκινων δανείων με κοινωνικές διαστάσεις αφού αυτά ενδέχεται να προέλθουν από τα επιδοτούμενα προγράμματα Γέφυρα.
Η επισήμανση αυτή έχει ήδη γίνει από τους θεσμούς σε τράπεζα και κυβέρνηση ενώ τα πιστωτικά ιδρύματα προετοιμάζουν συγκεκριμένες ρυθμίσεις αλλά και ρυθμίσεις a la carte,αφού μελετήσουν το χαρτοφυλάκιό τους και τις αδυναμίες του.
Οι επιδοτήσεις των προγραμμάτων αυτών λήγουν στο τέλος του έτους (στην συντριπτική τους πλειοψηφία) και από εκεί και πέρα τα δάνεια επανέρχονται σε μια κανονικότητα, ενώ τα περισσότερα εξ αυτών νωρίτερα- πριν ενταχθούν στην επιδότηση- βρίσκονταν σε ρύθμιση.
Θεωρείται περίπου βέβαιο πως οι συγκεκριμένοι δανειολήπτες δύσκολα θα μπορέσουν να αντιμετωπίσουν μια αυξημένη και χωρίς ρύθμιση δόση όπως εκτιμάται πως κατ’ αρχήν θα κληθούν να πληρώσουν για δάνεια που εισήλθαν στα επιδοτούμενα προγράμματα Γέφυρα Ι και ΙΙ και για τα οποία έχει λήξει η προηγούμενη ρύθμιση την οποία είχαν συμφωνήσει με την τράπεζά τους.
Δάνεια ύψους 7 δισ. ευρώ στα επιδοτούμενα προγράμματα
Πρόκειται για δάνεια το ύψος των οποίων κινείται στα 7 δισ. ευρώ ενώ επίφοβα να κοκκινήσουν είναι το 10%-20% εξ αυτών.
Δεν είναι πολλά δεν είναι όμως και λίγα σημειώνουν τραπεζικοί παράγοντες.
Οι πληρωμές του προγράμματος “Γέφυρα Ι” στα τέλη Οκτωβρίου ανήλθαν συνολικά στα 8,5 εκατ. ευρώ και αντιστοιχούν στην επιδότηση 75.632 δανείων 1ης κατοικίας και 50.096 δικαιούχων.
Τα δάνεια αυτά έχουν και κοινωνικό υπόβαθρο καθώς ανήκουν σε ευάλωτες κατηγορίες επομένως βρίσκονται και στη διόπτρα του Υπουργείου Οικονομικών και της κυβέρνησης εν γένει.
Τα άμεσα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι συγκεκριμένοι δανειολήπτες είναι πως οι περισσότεροι εξ’ αυτών έχουν και άλλα χρέη προς το Δημόσιο τα οποία λόγω κορωνοϊού βρίσκονται σε καθεστώς ανοχής, το οποίο θα σταματήσει ωστόσο από την 1η Ιανουαρίου.
Από όλα τα παραπάνω εξαιρούνται τα δάνεια που με δικαστική απόφαση βρίσκονται στην προστασία του Νόμου Κατσέλη τα οποία θα γυρίσουν στο προηγούμενο καθεστώς.
Συνολικά, επισημαίνεται ότι το επίπεδο του δείκτη κάλυψης των ΜΕΔ από προβλέψεις υπολείπεται του μέσου όρου των ευρωπαϊκών ομίλων μεσαίου μεγέθους σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του α΄ τριμήνου του 2021 αναφερόταν στην έκθεση η οποία πάντως περιελάβανε στοιχεία εξαμήνου 2021.
Καμπανάκι για νέα κόκκινα δάνεια από SSM και ΤτΕ
Σύμφωνα με τις υπάρχουσες ακριβείς πληροφορίες οι τράπεζες ελέγχουν ποιοι από τους πελάτες τους βρίσκονται στα προγράμματα αυτά, πότε σταματά η επιδότησή τους και χαρτογραφούν το προφίλ τους ώστε να προτείνουν ρυθμίσεις μόλις οι πελάτες αυτοί το ζητήσουν.
Ας σημειωθεί πως για τους συγκεκριμένους δανειολήπτες υπάρχει πάντα ο κίνδυνος να κληθούν να επιστρέψουν την επιδότηση στο σύνολό τους μέσα από την εφορία στην περίπτωση εκείνη που παραλείψουν να πληρώσουν δύο συνεχόμενες δόσεις σε διάστημα ενός έτους από τη λήξη της επιδότησης.
Το θέμα των κόκκινων δανείων έθιξε πρόσφατα ο επικεφαλής του SSM κ. Andrea Enria επισημαίνοντας το ενδεχόμενο να δημιουργηθεί στην Ευρώπη μια νέα γενιά τέτοιων δανείων.
Ομως στη χώρα μας όπως σημειώνουν τραπεζικοί κύκλοι ο κίνδυνος είναι εστιασμένος και αφορά τα δάνεια με επιδότηση.
Στην πρόσφατη έκθεση χρηματοπιστωτικής σταθερότητας της Τράπεζας της Ελλάδος, η επισήμανση του Διοικητή κ. Γιάννη Στουρνάρα ήταν σαφής και για το ενδεχόμενο νέας γενιάς κόκκινων δανείων όπου ο κ. Στουρνάρας ουσιαστικά προειδοποιεί τις τράπεζες να λάβουν τις σωστές για το σκοπό αυτόν προβλέψεις.
Σύμφωνα με την έκθεση παρά τη μείωση του ποσοστού ΜΕΔ, το 40% περίπου αυτών και το 9% των εξυπηρετούμενων δανείων τελούν υπό κάποιο καθεστώς ρύθμισης, γεγονός που τα καθιστά υψηλού πιστωτικού κινδύνου.
Παράλληλα, στις κατηγορίες υψηλού κινδύνου (στάδιο 2 και 3) κατατάσσονται περίπου το 13% και 20% αντίστοιχα των δανείων, ενώ με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, στο πλαίσιο των μέτρων στήριξης των δανειοληπτών από την πανδημία, δάνεια περίπου 9 δισεκ. ευρώ τελούν υπό κάποιο είδος προστασίας / διευκόλυνσης πληρωμών (π.χ. πρόγραμμα Γέφυρα, προγράμματα step-up των τραπεζών).
Υπάρχουν και κίνδυνοι που σχετίζονται με τον αντίκτυπο του τέταρτου κύματος της πανδημίας, την αύξηση των ΜΕΔ μετά τη λήξη των μέτρων κρατικής στήριξης και ενδεχομένως το χαμηλό ποσοστό απορρόφησης των κονδυλίων της ΕΕ στο πλαίσιο του NGEU.
