Από την έντυπη έκδοση
Στους Θάνο Τσίρο και Ραλλού Αλεξοπούλου
Την άμεση παρουσίαση του νομοσχεδίου για την αναμόρφωση του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, στο οποίο θα συμπεριλαμβάνεται και το πλαίσιο για την αποεπένδυση του ΤΧΣ από το μετοχικό κεφάλαιο των συστημικών τραπεζών, προαναγγέλλει με συνέντευξή του στη «Ν» ο Αλέξης Πατέλης.
«Η ώρα της αποεπένδυσης έχει έρθει» δηλώνει ο επικεφαλής του οικονομικού γραφείου του πρωθυπουργού, συμπληρώνοντας ότι «για την επίτευξη του στόχου, σε εύλογο χρονικό διάστημα, το ΤΧΣ θα προσλάβει εξωτερικό σύμβουλο». Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, δηλώνει αισιόδοξος ότι ο στόχος για επίτευξη μονοψήφιου ποσοστού κόκκινων δανείων μέσα στο 2022 θα επιτευχθεί. «Η ανάκαμψη της οικονομίας είναι ισχυρότερη του αναμενομένου» σημειώνει, ενώ αναφερόμενος στην κλιματική αλλαγή υποστηρίζει ότι «πρέπει να γίνει με κοινωνικά δίκαιο τόπο». Ιδιαίτερη αναφορά κάνει ο επικεφαλής του οικονομικού γραφείου του πρωθυπουργού και στο πακέτο προτάσεων που κατέθεσε η χώρα στην Ε.Ε. για τη ναυτιλία, «με έμφαση στη δημιουργία ενός Ερευνητικού Κέντρου Εναλλακτικών Ναυτιλιακών Καυσίμων και Τεχνολογιών».
Σε λίγες ημέρες κατατίθεται το τελικό σχέδιο του προϋπολογισμού στη Βουλή. Θα αναθεωρήσετε εκ νέου τον στόχο της ανάπτυξης προς τα πάνω; Διότι οι τελευταίες εβδομάδες του χρόνου έχουν δύο παράγοντες αβεβαιότητας: την εξέλιξη της πανδημίας και την ενεργειακή κρίση.
«Η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας συνεχίζει και είναι ισχυρότερη του αναμενομένου. Για παράδειγμα, η ανεργία έχει ήδη πέσει στα χαμηλότερα επίπεδα από το 2010. Οι στόχοι ανάπτυξης θα προσαρμοστούν ανάλογα όταν κατατεθεί ο προϋπολογισμός. Κατά την άποψή μου βρισκόμαστε στην αρχή ενός ενάρετου κύκλου που θα κρατήσει χρόνια».
Το 2022 θα είναι το έτος αναθεώρησης του Συμφώνου Σταθερότητας. Ήδη πέφτουν προτάσεις στο τραπέζι, με χαρακτηριστική αυτή του ESM, για την αύξηση του επιτρεπόμενου ορίου χρέους στο 100%. Ποια είναι η θέση της Ελλάδας; Ποιος είναι ο επιθυμητός στόχος για τα πρωτογενή πλεονάσματα ώστε να μην τεθεί εν αμφιβόλω η πορεία ανάκαμψης της οικονομίας;
«Η Ελλάδα θα προσέλθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με συγκεκριμένες προτάσεις όταν έρθει η ώρα. Η χώρα μας διαθέτει πλέον την απαιτούμενη αξιοπιστία έναντι των άλλων κρατών-μελών και έχει συμμετάσχει εποικοδομητικά σε πολλές άλλες αντίστοιχες συζητήσεις. Στόχος είναι η προσαρμογή του Συμφώνου Σταθερότητας στη νέα πραγματικότητα που έχει ανακύψει στην Ε.Ε. μετά την πανδημία, αλλά και εν όψει της κλιματικής μετάβασης και των άλλων προκλήσεων όπως το μεταναστευτικό».
Ο πληθωρισμός επιστρέφει στην Ελλάδα δυναμικά και οι ανατιμήσεις επηρεάζουν το διαθέσιμο εισόδημα. Ποιο είναι το σχέδιο σε περίπτωση που το φαινόμενο δεν αποδειχθεί τόσο παροδικό; Η απάντηση είναι πρόσθετα μέτρα στήριξης;
«Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είναι ο οργανισμός που, με τις πολιτικές του, έχει ως βασική αποστολή τη διατήρηση της σταθερότητας των τιμών. Η κυβέρνηση έχει εμπιστοσύνη στην ανεξάρτητη αυτή αρχή. Η χώρα μας πέρασε μία δεκαετία έντονου αποπληθωρισμού, που δημιούργησε τα δικά του προβλήματα. Ο πληθωρισμός τον Οκτώβριο έφτασε το 3% ετησίως στην Ελλάδα, κυμαινόμενος σταθερά κάτω από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης. Στη Γερμανία, για παράδειγμα, ανήλθε στο 4,6%, υψηλό τουλάχιστον 25ετίας! Από την πλευρά μας, το πιο σημαντικό είναι να συνεχίσουμε τις πολιτικές που οδηγούν σε νέες θέσεις εργασίας και στην ανάπτυξη. Το μέσο διαθέσιμο εισόδημα φέτος αυξήθηκε στην Ελλάδα. Αντίστοιχα το ΑΕΠ στο δεύτερο τρίμηνο ήδη ξεπέρασε το επίπεδό του πριν από την πανδημία. Και οι μεταρρυθμίσεις συνεχίζονται με γοργούς ρυθμούς. Εξάλλου ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε ότι το 2022 θα γίνουν δύο ξεχωριστές αυξήσεις του κατώτατου μισθού».
Συμμερίζεστε την εκτίμηση ότι το 2022 θα είναι έτος αύξησης των εισοδημάτων στην Ελλάδα; Και αν ναι, ποιων εισοδημάτων; Όσων εισπράττουν τον κατώτατο μισθό ή γενικότερα για τους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα;
«Ο κατώτατος μισθός, όπως ξέρετε, θα αυξηθεί εκ νέου του χρόνου, και μάλιστα δύο φορές όπως είπε ο πρωθυπουργός. Ωστόσο, τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ δείχνουν ότι και ο μέσος μισθός αυξήθηκε το 2021. Η οικονομία μας έχει ήδη μπει σε έναν ενάρετο κύκλο.
Τα εισοδήματα αυξάνονται από το 2021. Να σας θυμίσω τις προβλέψεις κάποιων την άνοιξη ότι το τέλος της κρατικής στήριξης θα συνοδευόταν από μαζικές απολύσεις. Όχι απλώς δεν έγινε αυτό, αλλά ακόμη 400.000 συμπολίτες μας που ήταν άνεργοι, βρήκαν δουλειά. Ξέρετε, δεν υπάρχει μεγαλύτερη κοινωνική αδικία από την ανεργία και μεγαλύτερη προτεραιότητα από το να βρει δουλειά ένας άνεργος. Βασική δέσμευση του ίδιου του πρωθυπουργού όταν ανέλαβε τη διακυβέρνηση της χώρας ήταν η δημιουργία πολλών νέων θέσεων εργασίας. Παρά την πανδημία και όλες τις άλλες προκλήσεις που κληθήκαμε να διαχειριστούμε, η δέσμευση αυτή γίνεται πράξη. Και είναι κάτι για το οποίο είμαστε υπερήφανοι διότι η πιο αποτελεσματική κοινωνική πολιτική είναι οι νέες δουλειές».
Πώς θα μπορέσει η κυβέρνηση να απορροφήσει τις κοινωνικοοικονομικές συνέπειες της ενεργειακής μετάβασης για τα ευάλωτα νοικοκυριά;
«Η κλιματική μετάβαση πρέπει και θα γίνει με τρόπο κοινωνικά δίκαιο. Παραδείγματα τέτοιων πολιτικών είναι το πρόγραμμα Εξοικονομώ-Αυτονομώ, που ουσιαστικά βοηθάει τα πιο ευάλωτα νοικοκυριά να αναβαθμίσουν ενεργειακά την κατοικία τους, η στήριξη που δίνεται στην ενέργεια με το πακέτο 500 εκατ. για τα ευάλωτα νοικοκυριά, η επιδότηση της ηλεκτροκίνησης και πολλά ακόμη. Η χώρα μας προβλέπεται να λάβει 4 δισ. από το Κοινωνικό Ταμείο που δημιουργεί η Ε.Ε. στο πλαίσιο του Fit-for-55».
Ο ελληνικός εμπορικός στόλος αντιστοιχεί στο 20% του παγκόσμιου στόλου και διαδραματίζει ηγετικό ρόλο στην παγκόσμια ναυτιλία. Πώς θα μπορούσε να πρωτοστατήσει στη μετάβαση σε καθεστώς χαμηλών εκπομπών ρύπων;
«Η χώρα μας, παρά το μικρό ενεργειακό της αποτύπωμα, μπορεί να παίξει ηγετικό ρόλο σε παγκόσμιο επίπεδο με κινητοποίηση της ναυτιλίας. Γι’ αυτό και πρόσφατα καταθέσαμε στην Ε.Ε. ένα πακέτο συγκεκριμένων προτάσεων. Κεντρικό ρόλο διαδραματίζει η δημιουργία ενός Ερευνητικού Κέντρου Εναλλακτικών Ναυτιλιακών Καυσίμων και Τεχνολογιών, όπως και ο ρόλος που μπορεί να παίξει η Ελλάδα σε διεθνείς διαπραγματεύσεις».
Πρόσφατα είχαμε την παραίτηση του Σωκράτη Λαζαρίδη από τη θέση του προέδρου της ΕΧΑΕ. Ποιες ενέργειες και δράσεις σχεδιάζει η κυβέρνηση προκειμένου να υπάρξει ουσιαστική αναβάθμιση της ελληνικής κεφαλαιαγοράς;
«Η ΕΧΑΕ είναι μία ιδιωτική επιχείρηση χωρίς κρατική συμμετοχή. Σύμφωνα με ανακοίνωσή της θα γίνει διεθνής διαγωνισμός για νέα ηγεσία. Εξυπακούεται ότι η κυβέρνηση δεν πρόκειται να ανακατευτεί σε αυτή την επιλογή. Η χώρα χρειάζεται φρέσκιες ηγεσίες και καινούργιες ιδέες πέρα από τα τετριμμένα. Προφανώς και έχει κεντρικό ρόλο να παίξει το ΕΧΑΕ σε αναβάθμιση της ελληνικής κεφαλαιαγοράς. Η κυβέρνηση θα συνεργαστεί όπου αρμόζει».
Έχετε κάποια μηνύματα από τις Βρυξέλλες ως προς την αποδοχή των ελληνικών προτάσεων αναφορικά με τον χρόνο και τον τρόπο αποεπένδυσης του ΤΧΣ από το μετοχικό κεφάλαιο των συστημικών τραπεζών, ειδικότερα της Εθνικής και της Πειραιώς όπου το Ταμείο κατέχει το υψηλότερο ποσοστό;
«Πολύ σύντομα το υπουργείο Οικονομικών θα παρουσιάσει το νομοσχέδιο για την αναμόρφωση του ΤΧΣ. Σε αυτό περιλαμβάνεται και ο στόχος για την αποεπένδυση του ΤΧΣ από το μετοχικό κεφάλαιο των τραπεζών. Για την επίτευξη του στόχου αυτού σε εύλογο χρονικό διάστημα, το ΤΧΣ θα προσλάβει εξωτερικό σύμβουλο. Η στρατηγική αποεπένδυσης θα σχεδιαστεί τότε. Δεν ισχύουν δημοσιεύματα που κατά καιρούς γράφουν ότι η κυβέρνηση πιέζει μια ή άλλη συστημική τράπεζα για ΑΜΚ. Από την άλλη, δεν είναι και σκοπός του ΤΧΣ να παραμείνει για πάντα μέτοχος στις ελληνικές τράπεζες. Ο συστημικός κίνδυνος στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα δεν υπάρχει πια. Έχει έρθει η ώρα της αποεπένδυσης».
Παρά την πανδημία, στην Ελλάδα συνεχίστηκε και το 2021 η μείωση των κόκκινων δανείων, αν και εξακολουθεί να καταγράφει το υψηλότερο ποσοστό στην Ευρώπη. Θεωρείτε ότι είναι εφικτός ο στόχος που έχει τεθεί για μονοψήφιο ποσοστό το 2022;
«Η απομείωση των κόκκινων δανείων από το μισό του δανειακού χαρτοφυλακίου των τραπεζών σε μονοψήφιο αριθμό εντός τριών ετών είναι τεράστια επιτυχία και θα βοηθήσει το ελληνικό τραπεζικό σύστημα να επανέλθει στη βασική του εργασία, που δεν είναι άλλη από τη δανειοδότηση της ελληνικής οικονομίας. Όλα τα στοιχεία δείχνουν ότι αυτός ο στόχος θα επιτευχθεί εντός του 2022».
Η ροή χρηματοδότησης ιδιαίτερα προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις παραμένει πολύ χαμηλή. Πώς θα μπορούσε να ενισχυθεί η παροχή χρηματοδότησης στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες άλλωστε αποτελούν ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της εγχώριας επιχειρηματικότητας και στο οποίο η κυβέρνηση δίνει ιδιαίτερη έμφαση;
«Οι ελληνικές τράπεζες παρέχουν δάνεια στο θεσμικό πλαίσιο που ορίζει ο επόπτης, δηλαδή ο SSM, και με βάση βέλτιστες παγκόσμιες πρακτικές για την αποφυγή δημιουργίας νέας γενιάς κόκκινων δανείων. Η κυβέρνηση βοηθάει σε αυτή τη διαδικασία με τη διοχέτευση 6,5 δισ. από τα δάνεια του “Ελλάδα 2.0” μέσω των τεσσάρων συστημικών τραπεζών βάσει πέντε κριτηρίων επιλεξιμότητας. Βέβαια, οι τραπεζικές καταθέσεις των επιχειρήσεων της χώρας έφτασαν σε νέο ιστορικό υψηλό, δηλαδή υπάρχει πρόσβαση και σε ίδια κεφάλαια. Πάντως η κυβέρνηση στηρίζει την υγιή εγχώρια επιχειρηματικότητα και προφανώς και τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα μέσα από δεκάδες δράσεις του “Ελλάδα 2.0”».
