Η αύξηση των εσόδων από τον φόρο εισοδήματος, από ΦΠΑ κυρίως εξαιτίας της αυξημένης τουριστικής κίνησης, αλλά και τα έσοδα από τον ΕΝΦΙΑ συνέβαλλαν στην αύξηση των φορολογικών εσόδων κατά 895 εκατ. ευρώ το 9μηνο του 2021.
Σύμφωνα με τα στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, για την περίοδο του Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2021, παρουσιάζεται έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 10.150 εκατ. ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα 13.011 εκατ. ευρώ που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα του 2021 στην επεξηγηματική έκθεση του ΜΠΔΣ 2022-2025 και ελλείμματος 11.269 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2020. Το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε έλλειμμα ύψους 5.960 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές έλλειμμα 8.855 εκατ. ευρώ και πρωτογενούς ελλείμματος 7.011 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2020.
Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 39.450 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 1.358 εκατ. ευρώ ή 3,6% έναντι της εκτίμησης για το αντίστοιχο διάστημα που έχει περιληφθεί στην επεξηγηματική έκθεση του ΜΠΔΣ 2022-2025.
Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 42.770 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 1.151 εκατ. ευρώ ή 2,8% έναντι του στόχου.
Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 33.679 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 895 εκατ. ευρώ ή 2,7% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην επεξηγηματική έκθεση του ΜΠΔΣ 2022-2025. Η υπέρβαση αυτή οφείλεται στα αυξημένα, πέραν του αναμενομένου, έσοδα του φόρου εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων που αφορά τις δηλώσεις του φορολογικού έτους 2020, στα αυξημένα έσοδα ΦΠΑ που εκτιμάται ότι προήλθαν κυρίως από την αυξημένη τουριστική κίνηση, καθώς και στο γεγονός ότι το καταβαλλόμενο ποσό έως τέλος Σεπτεμβρίου της πρώτης δόσης του ΕΝΦΙΑ ήταν μεγαλύτερο από το εκτιμώμενο.
Αυξημένα έσοδα
Ειδικότερα, την περίοδο του Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2021 αύξηση έναντι του στόχου παρατηρήθηκε στις εξής κύριες κατηγορίες εσόδων:
α) ΦΠΑ στα πετρελαιοειδή και στα παράγωγα αυτών κατά 19 εκατ. ευρώ ή 1,6%,
β) ΦΠΑ καπνικών προϊόντων κατά 22 εκατ. ευρώ ή 4,8%,
γ) ΦΠΑ λοιπών προϊόντων και υπηρεσιών κατά 116 εκατ. ευρώ ή 1,1%,
δ) ΕΦΚ καπνικών προϊόντων κατά 38 εκατ. ευρώ ή 2,5%,
ε) ΕΦΚ λοιπών προϊόντων κατά 28 εκατ. ευρώ ή 6,8%,
στ) Φόροι επί χρηματοοικονομικών και κεφαλαιακών συναλλαγών κατά 78 εκατ. ευρώ ή 26,6%,
ζ) Φόροι ταξινόμησης οχημάτων κατά 21 εκατ. ευρώ ή 10,7%,
η) Λοιποί φόροι επί αγαθών κατά 81 εκατ. ευρώ ή 209,4%,
θ) Φόροι και δασμοί επί εισαγωγών κατά 13 εκατ. ευρώ ή 6,1%,
ι) Τακτικοί φόροι ακίνητης περιουσίας κατά 135 εκατ. ευρώ ή 14,1%, εκ των οποίων ΕΝΦΙΑ κατά 131 εκατ. ευρώ ή 14%,
ια) Λοιποί φόροι επί παραγωγής κατά 15 εκατ. ευρώ ή 1,8%,
ιβ) Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από Φυσικά Πρόσωπα (ΦΠ) κατά 262 εκατ. ευρώ ή 3,5%,
ιγ) Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από εταιρίες (ΝΠ) κατά 346 εκατ. ευρώ ή 19,5%,
ιδ) Μεταβιβάσεις κατά 574 εκατ. ευρώ ή 9,1%,
ιε) Λοιπά τρέχοντα έσοδα κατά 21 εκατ. ευρώ ή 1,2%, εκ των οποίων επιστροφές δαπανών κατά 114 ή εκατ. ευρώ 20%.
Μειωμένα έσοδα
Αντιθέτως, μειωμένα έναντι του στόχου την ίδια περίοδο ήταν τα έσοδα στις εξής βασικές κατηγορίες:
α) ΕΦΚ ενεργειακών προϊόντων κατά 77 εκατ. ευρώ ή 2,7%,
β) Φόροι κεφαλαίου κατά 19 εκατ. ευρώ ή 12,1%,
γ) Λοιποί τρέχοντες φόροι κατά 191 εκατ. ευρώ ή 11,7%,
δ) Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών κατά 37 εκατ. ευρώ ή 7,9%,
ε) Πωλήσεις παγίων περιουσιακών στοιχείων κατά 302 εκατ. ευρώ ή 98,6.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 3.320 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 208 εκατ. ευρώ από τον στόχο (3.527 εκατ. ευρώ).
Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 3.496 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 297 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
Ειδικότερα, τον Σεπτέμβριο 2021 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 4.764 εκατ. ευρώ μειωμένο κατά 1.096 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο διότι η προκαταβολή από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF) ποσού 2.310 εκατ. ευρώ που είχε αρχικά προβλεφθεί ότι θα εισπραχθεί τον μήνα Σεπτέμβριο 2021, εισπράχθηκε τελικά τον προηγούμενο μήνα. Συνεπώς, μη συμπεριλαμβανομένης της ανωτέρω προείσπραξης, τα καθαρά έσοδα παρουσιάζουν αύξηση κατά 1.214 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που είχε περιληφθεί στην επεξηγηματική έκθεση του ΜΠΔΣ 2022-2025.
Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 5.260 εκατ. ευρώ, μειωμένα έναντι του μηνιαίου στόχου κατά 1.215 εκατ. ευρώ, αλλά εξαιρουμένης της ανωτέρω προείσπραξης από το RRF, τα συνολικά έσοδα παρουσιάζουν αύξηση κατά 1.095 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που είχε περιληφθεί στην επεξηγηματική έκθεση του ΜΠΔΣ 2022-2025.
Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 4.963 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 1.078 εκατ. ευρώ ή 27,8% έναντι του μηνιαίου στόχου, γεγονός που οφείλεται:
(α) στα αυξημένα έσοδα που προήλθαν από τις δηλώσεις του φόρου εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων, φορολογικού έτους 2020,
(β) στην παράταση που δόθηκε για την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων και την συνακόλουθη πληρωμή της πρώτης και της δεύτερης δόσης του φόρου εισοδήματος μέχρι τις 17 Σεπτεμβρίου 2021, και
(γ) στο γεγονός ότι το καταβαλλόμενο ποσό έως τέλος Σεπτεμβρίου της πρώτης δόσης του ΕΝΦΙΑ ήταν μεγαλύτερο από το εκτιμώμενο.
Οι κυριότερες κατηγορίες εσόδων στις οποίες σημειώθηκε αύξηση έναντι του στόχου τον Σεπτέμβριο 2021, είναι οι εξής:
α) ΦΠΑ λοιπών προϊόντων και υπηρεσιών κατά 39 εκατ. ευρώ,
β) ΕΦΚ λοιπών προϊόντων κατά 11 εκατ. ευρώ,
γ) Φόροι επί χρηματοοικονομικών και κεφαλαιακών συναλλαγών κατά 20 εκατ. ευρώ,
δ) Λοιποί φόροι επί αγαθών κατά 11 εκατ. ευρώ,
ε) Τακτικοί φόροι ακίνητης περιουσίας κατά 143 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων ΕΝΦΙΑ κατά 139 εκατ. ευρώ,
στ) Λοιποί φόροι επί παραγωγής κατά 31 εκατ. ευρώ,
ζ) Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από Φυσικά Πρόσωπα (ΦΠ) κατά 178 εκατ. ευρώ,
η) Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από εταιρίες (ΝΠ) κατά 653 εκατ. ευρώ,
θ) Λοιποί φόροι εισοδήματος, κατά 11 εκατ. ευρώ,
ι) Λοιπά τρέχοντα έσοδα κατά 10 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων επιστροφές δαπανών κατά 53 εκατ. ευρώ.
Αντίθετα, μειωμένες έναντι του στόχου ήταν τον Σεπτέμβριο 2021 κυρίως οι εξής βασικές κατηγορίες εσόδων:
α) ΕΦΚ ενεργειακών προϊόντων κατά 23 εκατ. ευρώ,
β) Μεταβιβάσεις κατά 2.274 εκατ. ευρώ, λόγω της είσπραξης τον προηγούμενο μήνα του ποσού από το RRF, όπως προαναφέρθηκε,
γ) Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών κατά 28 εκατ. ευρώ.
Οι επιστροφές εσόδων του Σεπτεμβρίου 2021 ανήλθαν σε 496 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας μείωση κατά 119 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου (615 εκατ. ευρώ).
Τα έσοδα του ΠΔΕ ανήλθαν σε 93 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 5 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου.
Οι δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2021 ανήλθαν στα 49.600 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 1.503 εκατ. ευρώ ή 2,9% έναντι του στόχου (51.103 εκατ. ευρώ), που έχει περιληφθεί στην επεξηγηματική έκθεση του ΜΠΔΣ 2022-2025.
Η υποεκτέλεση του Τακτικού Προϋπολογισμού ύψους 1.089 εκατ. ευρώ οφείλεται κυρίως στον ετεροχρονισμό των επιχορηγήσεων προς ΟΚΑ ύψους 506 εκατ. ευρώ. Αναμένεται πλήρης απορρόφηση των σχετικών κονδυλίων έως το τέλος του έτους. Επιπρόσθετα υπάρχει υποεκτέλεση ύψους 409 εκατ. ευρώ στην κατηγορία των λοιπών επιχορηγήσεων.
Αντίθετα, επιταχύνθηκαν οι πληρωμές που προορίζονται για την εξυπηρέτηση των σχετικών συμβάσεων των εξοπλιστικών προγραμμάτων του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας (κατηγορία αποκτήσεων παγίων περιουσιακών στοιχείων). Σε σχέση με τον αρχικό στόχο αυξήθηκαν κατά 683 εκατ. ευρώ.
Οι πληρωμές στο σκέλος του ΠΔΕ και του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας παρουσίασαν μείωση σε σχέση με τον στόχο κατά 414 εκατ. ευρώ.
Η προσωρινή εικόνα των κυριότερων πληρωμών των μέτρων κατά της πανδημίας για την περίοδο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου, έχει ως εξής:
α) η δαπάνη αποζημίωσης ειδικού σκοπού λόγω της πανδημίας του COVID-19 (μισθωτών) ύψους 1.907 εκατ. ευρώ, η οποία πληρώθηκε από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (κατηγορία μεταβιβάσεων),
β) η επιστρεπτέα προκαταβολή ύψους 1.620 εκατ. ευρώ από την κατηγορία των μεταβιβάσεων και 1.108 εκατ. ευρώ από το ΠΔΕ,
γ) η κρατική αποζημίωση εκμισθωτών ύψους 721 εκατ. ευρώ, λόγω μειωμένων μισθωμάτων που λαμβάνουν,
δ) η επιχορήγηση προς τον ΟΠΕΚΑ ύψους 225 εκατ. ευρώ, για την αποπληρωμή δανείων πληγέντων από την πανδημία,
ε) η ενίσχυση μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων που επλήγησαν από τον COVID-19 στις Περιφέρειες ύψους 722 εκατ. ευρώ από το ΠΔΕ,
στ) η επιδότηση τόκων δανείων μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων ύψους 104 εκατ. ευρώ από το ΠΔΕ,
ζ) οι δαπάνες σχετικά με το ταμείο εγγυοδοσίας επιχειρήσεων ύψους 220 εκατ. ευρώ από το ΠΔΕ,
η) η επιδότηση κεφαλαίου κίνησης σε επιχειρήσεις εστίασης για προμήθεια πρώτων υλών ύψους 158 εκατ. ευρώ από το ΠΔΕ και
θ) η συνεισφορά του δημοσίου για την αποπληρωμή επιχειρηματικών δανείων πληγέντων δανειοληπτών ύψους 144 εκατ. ευρώ από το ΠΔΕ.
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2021 παρουσιάζονται αυξημένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2020 κατά 4.834 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω των αυξημένων δαπανών για μέτρα κατά της πανδημίας και των αυξημένων πληρωμών εξοπλιστικών προγραμμάτων στο σκέλος του τακτικού προϋπολογισμού.
