Skip to main content

Σύνοδος Κορυφής ΕΕ: Στο επίκεντρο η ενεργειακή κρίση- Διχασμός μεταξύ βορείων και νοτίων

Της Μαρίας Βε

Η ενεργειακή κρίση και οι άνοδος των τιμών, βρίσκονται ψηλά στην ατζέντα των συζητήσεων της Συνόδου Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης σήμερα στις Βρυξέλλες. Ωστόσο, ο διχασμός μεταξύ νοτίων και βορείων κρατών ως προς το πώς θα πρέπει να ανταποκριθεί η ΕΕ για να ανακουφιστούν οι πολίτες, φαίνεται πως δε θα φέρει τα αναμενόμενα αποτελέσματα. 

Χώρες όπως η Ισπανία, η Ελλάδα, η Πολωνία και η Ουγγαρία θέλουν το Συμβούλιο να στηρίξει συγκεκριμένα μέτρα, όπως την ανανέωση της χονδρικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας του μπλοκ ή τη παρεμπόδιση αυτού που θεωρούν κερδοσκοπία στην αγορά για τις άδειες του Συστήματος Εμπορίας Εκπομπών της ΕΕ.

Άλλες χώρες όμως βλέπουν την αύξηση των τιμών ως προσωρινό πρόβλημα που θα «ξεθωριάσει» τελικώς, δίχως να ανατραπεί η ενεργειακή και κλιματική πολιτική του μπλοκ. «Οι τιμές του φυσικού αερίου είναι – και ήταν πάντα – κυκλικές και καθορίζονται από τις παγκόσμιες αγορές. Επομένως, δεν είναι περιφερειακό ή τοπικό φαινόμενο, είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο», υπογράμμισε χθες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.  

Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, ο πρωθυπουργός Κυρ. Μητσοτάκης προωθεί και θα θέσει στο τραπέζι της Συνόδου Κορυφής την ιδέα της κοινής αγοράς φυσικού αερίου και την ανάγκη υιοθέτησης μακροπρόθεσμων μέτρων. Ακόμη, αναμένεται να σημειώσει ότι η Ευρώπη πρέπει να βρει διαφορετικές πηγές εφοδιασμού. 

Καμία ριζική αλλαγή βραχυπρόθεσμα 

Ωστόσο, η ΕΕ πιστεύει ότι η Ρωσία, ο κύριος προμηθευτής φυσικού αερίου της ΕΕ, θα μπορούσε να κάνει περισσότερα βήματα, ώστε να βοηθήσει τον καλύτερο πελάτη της κατά τη διάρκεια μιας δύσκολης περιόδου, όπως η σημερινή. 

Επιπλέον, η Gazprom δεν ανταποκρίθηκε στην υψηλότερη ζήτηση όπως έκανε τα προηγούμενα χρόνια, σύμφωνα με την φον ντερ Λάιεν, η οποία  ανέφερε ότι αυτό είναι πιθανό να ωθήσει την ΕΕ σε ακόμη μεγαλύτερες προσπάθειες για επιτάχυνση των επενδύσεων σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.  

Στο προσχέδιο συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής, τα κράτη μέλη καλούνται να «κάνουν την καλύτερη χρήση» της «εργαλειοθήκης» της Κομισιόν, μια σειρά μέτρων που παρουσιάστηκαν την περασμένη εβδομάδα, που απλώς επεσήμαναν τις υπάρχουσες διαθέσιμες επιλογές των χωρών, προκειμένου να μειώσουν τις τιμές, χωρίς να παραβιάζουν το δίκαιο της ΕΕ. 

Έτσι, η Επιτροπή και το Συμβούλιο καλούνται μόνο να εξετάσουν απροσδιόριστα μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα για τον μετριασμό των τιμών, ενώ αυτή η «αόριστη» διατύπωση είναι απίθανο να προσφέρει ανακούφιση στους καταναλωτές.  Σύμφωνα δε με αναλυτές, οι τιμές της ενέργειας αναμένονται να συνεχίσουν να αυξάνονται μέχρι την άνοιξη.

Ο Πόλεμος μεταξύ νοτίων και βορείων και η στροφή προς τις ΑΠΕ

Η Ισπανία είναι μια από τις πολύ δυσαρεστημένες χώρες, όσον αφορά την ανακοίνωση της Κομισιόν για τις τιμές της ενέργειας, αλλά και την απροθυμία της να δράσει ουσιαστικά. 

Την περασμένη εβδομάδα, Ισπανοί διπλωμάτες πίεσαν σκληρά, προκειμένου να πείσουν άλλες χώρες να υποστηρίξουν την πρότασή τους για μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας του μπλοκ. 

Υπενθυμίζεται ότι η Ισπανία, ζητεί έναν «σχεδιασμό ενός ευέλικτου συνόλου κατευθυντήριων γραμμών» σε κοινοτικό επίπεδο, με τις οποίες τα κεφάλαια μπορούν να αμβλύνουν τις επιπτώσεις της ξαφνικής αύξησης των τιμών της ενέργειας. 

Αξιωματούχοι της ισπανικής κυβέρνησης δηλώνουν ότι χώρες όπως η Γαλλία και η Πορτογαλία, έχουν εκφράσει την υποστήριξή τους για την πρόταση, αλλά η αντίθετη άποψη που επικρατεί στις βόρειες χώρες, που επηρεάζονται λιγότερο από τον σχεδιασμό της αγοράς, είναι πιθανό να ανατρέψει οποιαδήποτε κίνηση που θα συνεπάγονταν ριζική αλλαγή του ενεργειακού πλαισίου της ΕΕ. 

Την ίδια ώρα, χώρες όπως η Γερμανία, οι Κάτω Χώρες, η Δανία και η Αυστρία, υπογραμμίζουν ότι η τρέχουσα αύξηση των τιμών είναι προσωρινή και προκύπτει από παγκόσμιους παράγοντες όπως είναι η ενεργειακή ζήτηση στην Ασία, ενώ προειδοποιούν ότι τα εναλλακτικά μοντέλα αγοράς δεν θα είχαν μεγάλο αντίκτυπο στους λογαριασμούς ρεύματος.

Το σκεπτικό τους μάλιστα, αντί για μεταρρυθμίσεις, είναι η στροφή προς τις ΑΠΕ. Εντούτοις, αν και δεν πρόκειται να παρατηρηθεί σοβαρή μείωση των τιμών ενέργειας βραχυπρόθεσμα, μακροπρόθεσμα, οι ηγέτες της ΕΕ έχουν δεσμευτεί εκτός άλλων να αξιολογήσουν καλύτερα  τη λειτουργία της αγοράς, να τερματίσουν την κερδοσκοπία, και να εξετάσουν πιο συμφέρουσες συμφωνίες με ξένους προμηθευτές φυσικού αερίου.  

Με πληροφορίες από Politico