Ενόψει της επερχόμενης μεταρρύθμισης του Συμφώνου Σταθερότητας της ΕΕ, ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, Κλάους Ρέγκλινγκ, επισημαίνει τον κίνδυνο της εμμονής σε κανόνες που έχουν καταστεί «οικονομικά παράλογοι».
Ο Ρέγκλινγκ, θεωρείται ο Γερμανός αρχιτέκτονας των δημοσιονομικών κανόνων της ΕΕ που διέπουν τις δαπάνες των κυβερνήσεων των κρατών μελών. Στις αρχές της δεκαετίας του 1990 συμμετείχε στη διαπραγμάτευση του συμφώνου σταθερότητας και ανάπτυξης.
Σύμφωνα με τους κανόνες αυτούς, το δημόσιο χρέος δεν μπορεί να υπερβαίνει το 60% του ΑΕΠ και τα ελλείμματα δεν μπορούν να είναι υψηλότερα από το 3% του ΑΕΠ. Το σύμφωνο επιβάλει επίσης πολιτικές μείωσης του χρέους για τις χώρες με επίπεδα χρέους άνω του 60% του ΑΕΠ.
Σε συνέντευξή του που δημοσιεύθηκε στις 15 Οκτωβρίου στο Der Spiegel, όπως αναφέρει το Euroactiv, ο Ρέγκλινγκ δήλωσε ότι οι δημοσιονομικοί κανόνες της ΕΕ πρέπει να προσαρμοστούν στις σημερινές οικονομικές συνθήκες.
«Τα επιτόκια είναι πολύ χαμηλότερα σήμερα σε σύγκριση με τριάντα χρόνια πριν, οπότε τα επίπεδα χρέους μπορούν να είναι αντίστοιχα υψηλότερα χωρίς να επιβαρύνουν επιπλέον τους προϋπολογισμούς», υποστήριξε ο Ρέγκλινγκ.
Αντιδρώντας στους γερμανικούς ενδοιασμούς για το χρέος, είπε ότι η επίτευξη της σωστής ισορροπίας είναι το κλειδί. «Υπάρχουν όρια στο χρέος και δεν πρέπει να ξεπεραστούν. Όμως στη Γερμανία υπάρχει η άποψη ότι το δημόσιο χρέος είναι πρόβλημα από μόνο του. Αυτό είναι λάθος», δήλωσε.
Από το 2001 έως το 2008 ο Ρέγκλινγκ ήταν υπεύθυνος για την επιβολή των δημοσιονομικών κανόνων της ΕΕ ως γενικός διευθυντής οικονομικών υποθέσεων στην Επιτροπή. Τώρα ανησυχεί ότι το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης ίσως «χάνει την αξιοπιστία του εμμένοντας σε κανόνες που έχουν γίνει οικονομικά ανούσιοι».
Συγκεκριμένα, επέκρινε τον κανόνα σύμφωνα με τον οποίο οι χώρες πρέπει να μειώνουν δραστικά τα επίπεδα χρέους όταν αυτά ξεπερνούν το 60% του ΑΕΠ. «Αν αυτό εφαρμοζόταν κατά γράμμα, ένα κράτος όπως η Ιταλία θα έπρεπε να επιτυγχάνει δημοσιονομικά πλεονάσματα 6-7% κάθε χρόνο. Αυτό δεν είναι εφικτό και δεν έχει κανένα νόημα», είπε.
Ο πρωθυπουργός Μάριο Ντράγκι έχει επανειλημμένα υποστηρίξει τη μεταρρύθμιση των δημοσιονομικών κανόνων.
Ώθηση για μεταρρυθμίσεις
Οι κανόνες για το χρέος και το έλλειμμα έχουν ανασταλεί επί του παρόντος έως το 2022, εξαιτίας της πανδημίας.
Στις 19 Οκτωβρίου, η Επιτροπή αναμένεται να ξεκινήσει μια νέα διαδικασία διαβούλευσης μεταξύ των κρατών μελών για τη μεταρρύθμιση των δημοσιονομικών κανόνων.
Ενώ η Ιταλία, η Γαλλία και άλλες μεσογειακές χώρες ζητούν πιο φιλικούς προς τις επενδύσεις κανόνες, το μπλοκ της λιτότητας, χώρες όπως η Αυστρία και η Τσεχική Δημοκρατία, επιθυμούν αυστηρή τήρηση των υφιστάμενων κανόνων.
Η νέα γερμανική κυβέρνηση θα διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην επερχόμενη μεταρρύθμιση. Στις 15 Οκτωβρίου, οι Σοσιαλδημοκράτες, οι Πράσινοι και οι φιλελεύθεροι ξεκίνησαν επίσημες συνομιλίες για τη δημιουργία κυβέρνησης συνασπισμού.
Και τα κόμματα υποστηρίζουν ότι το σύμφωνο σταθερότητας και ανάπτυξης έχει «αποδείξει την ευελιξία του». Επιπλέον, δήλωσαν ότι θέλουν να διασφαλίσουν την ανάπτυξη, τη βιωσιμότητα του χρέους και τις φιλικές προς το κλίμα επενδύσεις με βάση το υπάρχον σύμφωνο.
Ποια είναι λοιπόν η συνταγή του Κλάους Ρέγκλινγκ για ένα πιο αποτελεσματικό σύμφωνο σταθερότητας και ανάπτυξης;
«Ο κανόνας, σύμφωνα με τον οποίο τα κράτη μέλη επιτρέπεται να εμφανίζουν ετήσια ελλείμματα που δεν υπερβαίνουν το 3% της οικονομικής παραγωγής, έχει αποδείξει την αξία του. Θα πρέπει να διατηρηθεί. Από την άλλη πλευρά, ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ 60% δεν είναι πλέον επίκαιρος και θα πρέπει να προσαρμοστεί ώστε να αντικατοπτρίζει το μεταβαλλόμενο περιβάλλον. Οι πολιτικοί θα πρέπει να γνωρίζουν ότι μια χώρα μπορεί να δανείζεται πάρα πολύ, αλλά και πολύ λίγο», δήλωσε.
