Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Οι αγορές περιμένουν πως και πως το 2019. Δεν περιμένουν πρωτοχρονιάτικα δώρα. Αλλά θέλουν να πουν αντίο σε ένα ταραχώδες έτος, που έσβησε 7 τρισ. δολάρια από την αξία των μετοχών παγκοσμίως, βύθισε τα νομίσματα των αναδυόμενων οικονομιών και είχε ως αποτέλεσμα ακόμη και όσοι επέλεξαν τα θεωρούμενα ασφαλή καταφύγια του χρυσού και των αμερικανικών κρατικών ομολόγων να χάσουν. To σκηνικό είναι το πιο απογοητευτικό από το 2008– έτος κορύφωσης της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης.
Γιατί ήταν τόσο επώδυνο το 2018 για τους επενδυτές; Η σύντομη απάντηση είναι: τίποτα δεν πήγε καλά.
Οι σινο-αμερικανικές αντιπαραθέσεις στο μέτωπο του εμπορίου όχι μόνο δεν έληξαν με μία συμφωνία, όπως ήλπιζαν κάποιοι, αλλά επεκτείνονται προς τα τέλη του έτους με τις ευθείες κατηγορίες των ΗΠΑ για οικονομική κατασκοπεία από τον «δράκο» και έκκληση στους συμμάχους τους να γυρίσουν την πλάτη σε κινεζικούς κολοσσούς. Το θερμόμετρο ανέβηκε επικίνδυνα στη Μέση Ανατολή με τις εξελίξεις στη Συρία, την υπόθεση Κασόγκι και την επίμονη κόντρα της Σαουδικής Αραβίας με Ιράν και Κατάρ. Το πολιτικό ρίσκο στην Ε.Ε. χτύπησε και πάλι κόκκινο, με το σενάριο του no deal στο Brexit να συγκεντρώνει υψηλές πιθανότητες, τα «κίτρινα γιλέκα» να χτυπούν τον Μακρόν και τις ακραίες φωνές να ενισχύονται και πάλι.
Ακόμη όμως και οι καθαρά οικονομικές εξελίξεις ήταν άκρως απογοητευτικές. Όλες οι μεγάλες ανεπτυγμένες και αναδυόμενες οικονομίες άρχισαν να κατεβάζουν ταχύτητα ως απόρροια του εμπορικού πολέμου και όχι μόνο. Οι δυναμικές αυξήσεις επιτοκίων από τη FED, που σήμαναν ουσιαστικά την αρχή του τέλους για την την εποχή του φθηνού δανεισμού, πυροδότησαν ράλι του δολαρίου, το οποίο σε συνδυασμό με την βουτιά των τοπικών νομισμάτων και την εκτίναξη των τιμών του πετρελαίου σε υψηλά τεσσάρων ετών (έως τις αρχές Οκτωβρίου) λύγισε πολλές αναδυόμενες οικονομίες. Σήμερα είναι το αυξημένο κόστος δανεισμού σε συνδυασμό με τη βουτιά του πετρελαίου και άλλων εμπορευμάτων, που εντείνουν τις πιιέσεις σε χώρες- παραγωγούς πρώτων υλών.
Ο παγκόσμιος δείκτης μετοχών MSCI All Country καταγράφει έτσι απώλειες της τάξης του 10% από τις αρχές του έτους. Εάν δεν ανατραπει μέρος τους μέσα στις λίγες συνεδριάσεις που απομένουν, τότε θα είναι η πρώτη πτώση του δείκτη σε διψήφιο ποσοστό από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008. Παράλληλα για πρώτη φορά εδώ και μία δεκαετία και οι τρεις βασικοί αμερικανικοί δείκτες (Dow, S&P 500 και Nasdaq) οδεύουν να ολοκληρώσουν το έτος στο κόκκινο.
Ο S&P 500 απέχει 15% από τα υψηλά του Σεπτεμβρίου και 7,7% από τις αρχές του έτους. Ο Nasdaq είναι στο χείλος της bear market με απώλειες σχεδόν 20% από το εφετινό ζενίθ του και 5,4% για το 2018.
Η εικόνα είναι πολύ χειρότερη σε άλλες μεγάλες αγορές. Ο πανευρωπαϊκός δείκτης Stoxx 600 έχει υποχωρήσει 14%- στη χειρότερη χρονιά της δεκαετίας. Ο γερμανικός δείκτης DAX καταγράφει απώλειες 16%, ο CSI300 στη Σαγκάη έχει κάνει βουτιά 25%, ενώ οι μεγάλοι ηττημένοι της χρονιάς είναι οι αγορές μετοχών Τουρκίας και Αργεντινής με απώλειες 45% και 50%. Ο δείκτης αναδυόμενων αγορών MSCI Emerging Markets είναι στο -17%.
Παράλληλα από τις αρχές Οκτωβρίου οι τιμές του πετρελαίου έχουν κάνει βουτιά σχεδόν 40% και οι αποδόσεις πολλών κρατικών ομολόγων έχουν ακολουθήσει την ανιούσα.
Στην αγορά συναλλάγματος το ευρώ, η στερλίνα, τα δολάρια Καναδά και Αυστραλίας και η σουηδική κορώνα έχουν υποτιμηθεί από 5% έως 10% φέτος. Το πέσο Αργεντινής έχει χάσει το 50% της αξίας του και η λίρα Τουρκίας έχει υποτιμηθεί 30%, ενώ απώλειες από 10% έως 15% καταγράφουν το ρούβλι Ρωσίας, το ρεάλ Βραζιλίας, το ραντ Νοτίου Αφρικής και η ρουπία Ινδίας.
