Από την έντυπη έκδοση
Του Θάνου Τσίρου
[email protected]
Εκτεταμένους ελέγχους σε επαγγελματίες που επιχείρησαν να καταστρατηγήσουν το μέτρο της επιστρεπτέας προκαταβολής προαναγγέλλει με συνέντευξη που παραχώρησε στη «Ν» ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θεόδωρος Σκυλακάκης. Όπως αποκαλύπτει, εντοπίστηκαν περιπτώσεις επιτηδευματιών που επιδίωξαν να λάβουν μεγαλύτερη ενίσχυση, εμφανίζοντας ακόμη και… αρνητικούς τζίρους.
Ξεκαθαρίζει ότι η 5η φάση της επιστρεπτέας προκαταβολής θα είναι συνέχεια της 4ης, κάτι που σημαίνει στην πράξη ότι από το ποσό που θα βγάζει η μαθηματική φόρμουλα κατά την 5η φάση θα αφαιρείται το ποσό που έχει ήδη εκταμιεύσει η επιχείρηση στο πλαίσιο της 4ης φάσης.
Σε ερώτηση σχετικά με το αν θα υπάρξει ένα «έκτακτο δώρο Χριστουγέννων» σε συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες, ο κ. Σκυλακάκης αφήνει ορθάνοικτο το ενδεχόμενο, ενώ αντίστοιχη είναι η απάντηση και για την παράταση στην προθεσμία πληρωμής των τελών κυκλοφορίας. Αντίθετα, ο κ. Σκυλακάκης εμφανίζεται ιδιαίτερα επιφυλακτικός όσον αφορά την προοπτική να δοθούν περισσότερες δόσεις για τη ρύθμιση των οφειλών που συσσωρεύτηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας, επικαλούμενος και τη στάση που τηρούν επί του συγκεκριμένου θέματος οι θεσμοί. Όσον αφορά το επίδομα θέρμανσης, σημειώνει ότι η ηλεκτρονική πλατφόρμα θα ενεργοποιηθεί μέσα στον Δεκέμβριο, αλλά είναι πιθανό οι καταβολές των επιδομάτων να γίνουν μέσα στον Ιανουάριο. «Δεν είχαμε προϋπολογίσει lockdown» μετά τις 10 Δεκεμβρίου, υποστηρίζει ο κ. Σκυλακάκης, αλλά συμπληρώνει ότι το οικονομικό επιτελείο δεν αλλάζει την πρόβλεψη για τη φετινή ύφεση (-10,5%), μετά και τη βελτιωμένη αποτύπωση της πορείας της οικονομίας από την ΕΛΣΤΑΤ για το πρώτο εξάμηνο του έτους. Κι όσον αφορά το Ταμείο Ανάκαμψης, ο κ. Σκυλακάκης αποκαλύπτει τη «συνταγή» με την οποία προγραμματίζεται να προχωρήσουν τα έργα. Για τα 13 δισ. ευρώ που θα εισφέρει το Ελληνικό Δημόσιο -τα οποία και θα αντλήσει από τα δάνεια που θα χορηγηθούν στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης- ο ιδιωτικός τομέας θα κληθεί να συνδράμει με τουλάχιστον άλλα τόσα. Η ίδια συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα θα είναι και με ίδιους πόρους (της τάξεως του 20% επί του προϋπολογισμού των έργων), αλλά και με δάνεια που θα αντιστοιχούν σε ποσοστό της τάξεως του 30%. Έτσι, για την προώθηση των έργων θα υπάρχει τριπλή συμμετοχή: επιχειρήσεων με ίδια κεφάλαια, τραπεζών και κράτους. «Απευθυνόμαστε σε επιχειρηματίες που θέλουν να κάνουν επενδύσεις και όχι σε εκείνους που θέλουν να πάρουν επιδοτήσεις» σημειώνει με έμφαση ο κ. Σκυλακάκης και τονίζει ότι αν ο σχεδιασμός αποδειχθεί επιτυχημένος, η συνεισφορά από το Ταμείο Ανάκαμψης στο ΑΕΠ των επόμενων ετών μπορεί να φτάσει ακόμη και στα 45-50 δισ. ευρώ.
Έχοντας πλέον εικόνα για την πορεία του ΑΕΠ κατά το τρίτο τρίμηνο, πώς εκτιμάτε ότι θα κλείσει η φετινή χρονιά; Ήταν προϋπολογισμένη η παράταση του lockdown μέχρι τις 14 Δεκεμβρίου; Η πρόβλεψη για ύφεση της τάξεως του 10% μέσα στο 2020 παραμένει επίκαιρη;
«Μακροοικονομικά δεν είχαμε υπολογίσει παράταση του lockdown μετά τις 10 Δεκεμβρίου. Παρ’ όλα αυτά, με δεδομένο ότι αντί για ύφεση είχαμε τελικά ανάπτυξη το πρώτο τρίμηνο (παρά το lockdown του Μαρτίου) και ύφεση μικρότερη κατά μία μονάδα το δεύτερο, οι προβλέψεις μας για την ύφεση στο σύνολο του έτους δεν έχουν αλλάξει».
Απομένουν λίγες μόνο ημέρες για τη λήξη μιας επεισοδιακής χρονιάς. Υπάρχουν περιθώρια να ανακοινώσετε νέα μέτρα στήριξης της τελευταίας στιγμής; Ένα έκτακτο δώρο Χριστουγέννων όπως φημολογείται εδώ και αρκετές εβδομάδες;
«Όπως γνωρίζετε, η διαχείριση της κρίσης γίνεται από την κυβέρνηση με τρόπο δυναμικό. Προσαρμοζόμαστε δηλαδή στα υγειονομικά και οικονομικά στοιχεία και δεδομένα, όπως αυτά εμφανίζονται. Η πολιτική αυτή θα συνεχίσει να εφαρμόζεται μέχρι τη λήξη της πανδημίας».
Πώς θα λειτουργήσει η 5η φάση της επιστρεπτέας προκαταβολής; Θα συμψηφιστούν τα ποσά που θα δώσετε με αυτά που ήδη καταβλήθηκαν στο πλαίσιο της 4ης φάσης; Και ποιος προγραμματίζετε να είναι ο συνολικός προϋπολογισμός της φάσης;
«Η πέμπτη φάση της επιστρεπτέας θα είναι -όπως είναι λογικό- συνέχεια της τέταρτης. Αυτός ήταν και ο λόγος για τον οποίο δώσαμε πολύ υψηλές προκαταβολές στην τέταρτη επιστρεπτέα, με τη μορφή ελάχιστων ποσών, έτσι ώστε να προλάβουμε και τις ανάγκες που δημιουργούσε το lockdown. Σε ό,τι αφορά τον προϋπολογισμό, αυτός θα προκύψει αφού εξετάσουμε προσεκτικά τα στοιχεία που έχουν καταθέσει οι επιχειρήσεις για τους τζίρους που είχαν κατά τη διάρκεια της επίμαχης περιόδου».
Έχετε εντοπίσει περιπτώσεις καταστρατήγησης του μέτρου της επιστρεπτέας προκαταβολής μέχρι τώρα; Πολλά ακούγονται για «μαγείρεμα» των στοιχείων των εσόδων. Θα υπάρξουν έλεγχοι;
«Έλεγχοι πάντα υπάρχουν. Έχουμε ήδη κάνει εκτεταμένους ελέγχους στην επιστρεπτέα τέσσερα και θα πραγματοποιήσουμε επίσης εξονυχιστικούς ελέγχους και στη συνέχεια. Ακόμα, θα εξετάσουμε και κάποιους άλλους παράγοντες, όπως είναι κάποιες ανεξήγητες διακυμάνσεις των μηνιαίων εσόδων και τα υπερβολικά πιστωτικά. Το σημαντικό μέτρο της επιστρεπτέας δεν πρέπει να καταστρατηγείται με οποιοδήποτε τρόπο».
Θα καταβληθεί το επίδομα θέρμανσης μέχρι το τέλος του χρόνου;
«Κάνουμε σοβαρή προσπάθεια για να ανοίξει η πλατφόρμα και να μπορούν οι δικαιούχοι να κάνουν αίτηση εντός του Δεκεμβρίου. Θα δώσουμε όμως χρόνο να συμπληρωθεί η αίτηση και στις πρώτες μέρες του Ιανουαρίου, γιατί έχουμε παρατηρήσει το φαινόμενο ότι πολλά νοικοκυριά είχαν αποθεματοποιήσει πετρέλαιο τον περασμένο Απρίλιο, λόγω χαμηλών τιμών και δεν έχουν κάνει ακόμη αρκετές αγορές ώστε να δικαιούνται επίδομα».
Η παράταση του lockdown αυξάνει και τις αναστολές φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων. Εκτιμάτε ότι θα χρειαστούν περισσότερες διευκολύνσεις των πολιτών για να ξεπληρώσουν αυτές τις υποχρεώσεις ή αρκούν οι 12 και οι 24 δόσεις που έχετε νομοθετήσει;
«Οι αναστολές τελικά δεν ήταν το μείζον εργαλείο που χρησιμοποιήθηκε για λόγους ρευστότητας σ’ αυτή την κρίση. Αφορούσαν δε στις περισσότερες περιπτώσεις φόρους που είχαν ήδη βεβαιωθεί ή/και εισπραχθεί, όπως ο ΦΠΑ. Οι ρυθμίσεις που έχουμε ανακοινώσει ισχύουν. Σημειώνω ότι στα θέματα ρυθμίσεων υπάρχει ένα πολύ έντονο ενδιαφέρον των θεσμών, οι οποίοι επισημαίνουν τη σημασία που έχει η διατήρηση της κουλτούρας πληρωμών στη διάρκεια και την επαύριο της κρίσης».
Να περιμένουμε μια «γενναία» παράταση για την πληρωμή των τελών κυκλοφορίας; Είναι μια υποχρέωση 1 δισ. ευρώ…
«Οι παρατάσεις εξαγγέλλονται, όταν εξαγγέλλονται».
50%-50% συμμετοχή Δημοσίου – ιδιωτών στα projects του Ταμείου Ανάκαμψης
Κύριε Σκυλακάκη, σας ανησυχεί η στάση που τηρούν ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες για τον πολυετή προϋπολογισμό της Ε.Ε.; Μπορεί αυτό να προκαλέσει μεγαλύτερες καθυστερήσεις στις εκταμιεύσεις των πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης;
«Η δουλειά στο Ταμείο Ανάκαμψης προχωρεί πυρετωδώς και πραγματοποιούνται σε επίπεδο υπουργικό δύο συνεδριάσεις με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή την εβδομάδα, καθώς και πρόσθετες τεχνικές συναντήσεις. Είμαστε από τις πρώτες χώρες που έχουν καταθέσει σχέδιο ανάκαμψης και το δικό μας είναι επιπροσθέτως αρκετά προχωρημένο. Τόσο, ώστε πρόσφατα ο επικεφαλής του ιταλικού ΣΕΒ να αναφέρει την περίπτωση της Ελλάδας, σε ό,τι αφορά το Ταμείο Ανάκαμψης, ως παράδειγμα προς μίμηση για τη δική του χώρα. Συνεπώς από την πλευρά μας δεν έχουμε καθυστερήσει καθόλου. Επίσης δεν έχει καθυστερήσει καθόλου και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην αξιολόγηση του σχεδίου μας. Ταυτόχρονα έχω δηλώσει ότι με δικό μας ρίσκο και αφού έχουμε την πρώτη αντίδραση της άλλης πλευράς στα έργα που προτείνουμε, θα προχωρήσουμε από τις αρχές του 2021 στην ένταξη έργων στο εθνικό πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων, τα οποία θα επιδιώξουμε να χρηματοδοτηθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης. Μας δίνει αυτό το δικαίωμα ο κανονισμός που είναι υπό ψήφιση, ο οποίος αναφέρει ότι μπορεί να χρηματοδοτηθούν έργα και επενδύσεις από τον Φεβρουάριο του 2020».
Ποια θα είναι τα πρώτα εμβληματικά έργα που θα δούμε να υλοποιούνται με τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης;
«Από πλευράς μεγάλων έργων ο πρωθυπουργός έχει ήδη αναφέρει τον Βόρειο Οδικό Άξονα Κρήτης και το βόρειο τμήμα του Ε65, που είναι κρίσιμο και για τη δίκαιη μετάβαση προς την απολιγνιτοποίηση της Δυτικής Μακεδονίας. Το Ταμείο Ανάκαμψης θα χρησιμοποιηθεί επίσης για πολύ σημαντικές παρεμβάσεις στο Εθνικό Σύστημα Υγείας. Παρεμβάσεις εμβληματικές που θα αφορούν την πρόληψη και την πρωτοβάθμια υγεία, παρεμβάσεις ενίσχυσης και εκσυγχρονισμού των νοσοκομείων μας και μεταρρυθμίσεις οργανωτικές εξαιρετικά κρίσιμες για την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών όπως ο ψηφιακός φάκελος ασθενούς. Σε ό,τι αφορά τον πράσινο μετασχηματισμό της οικονομίας και την ενίσχυση της αντοχής της χώρας στα φαινόμενα της κλιματικής αλλαγής, μπορώ να αναφέρω τις μεγάλες διασυνδέσεις της Κρήτης και των άλλων νησιών, που έχουν τεράστια θετική επίπτωση στο συνολικό ενεργειακό κόστος της οικονομίας και δημιουργούν ταυτόχρονα δυνατότητες αξιοποίησης των ανανεώσιμων ενεργειακών πόρων του ελληνικού θαλάσσιου χώρου, καθώς και το μεγάλο πρόγραμμα αναδάσωσης που παρουσίασε πρόσφατα η κυβέρνηση. Εμβληματικές θα είναι επίσης οι παρεμβάσεις σε ό,τι αφορά την ψηφιοποίηση του κράτους, με ιδιαίτερη έμφαση στην παιδεία και τη δικαιοσύνη. Θα μπορούσα να σας μιλώ επί ώρες για τα έργα του Ταμείου Ανάκαμψης, αλλά προέχει να τα οριστικοποιήσουμε πρώτα σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και μετά θα τα παρουσιάσουμε αναλυτικά».
Έχετε ξεκαθαρίσει ότι στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης οι ιδιωτικές επιχειρήσεις θα πρέπει να κινητοποιήσουν ίδια κεφάλαια προκειμένου να αναλάβουν έργα. Πώς ακριβώς θα λειτουργεί αυτή η διαδικασία; Πόσα είναι αυτά τα κεφάλαια;
«Τα κεφάλαια που αφορούν τις ιδιωτικές επενδύσεις περιλαμβάνουν το σύνολο των δανείων που έχουμε δικαίωμα να ζητήσουμε, δηλαδή περίπου 13 δισεκατομμύρια ευρώ και πρόσθετα χρήματα που θα αφορούν επιδοτήσεις. Εδώ είναι νωρίς για να σας αναφέρω το ακριβές ποσό, αλλά εκτιμώ ότι θα είναι αξιόλογο. Σε ό,τι αφορά τα δάνεια, η διαδικασία θα είναι πολύ διαφορετική σε σχέση με τα προγράμματα του παρελθόντος. Ο σχεδιασμός που συζητούμε με την ευρωπαϊκή πλευρά έχει την εξής βασική δομή: Το Ταμείο θα ενισχύει επενδυτικά σχέδια για τα οποία θα υπάρχουν ικανά ίδια κεφάλαια, παραδείγματος χάριν της τάξεως του 20% και ταυτόχρονα σημαντική χρηματοδότηση από ένα ανεξάρτητο τρίτο μέρος, συνήθως τράπεζα, που δεν θα μπορεί να είναι μικρότερη από 30% του επενδυτικού σχεδίου. Έτσι η φερεγγυότητα του δανειολήπτη θα ελέγχεται εξ ορισμού με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια και το ίδιο θα ισχύει και για την αξιοπιστία του επενδυτικού σχεδίου, αφού θα υπάρχουν τουλάχιστον τόσα ιδιωτικά κεφάλαια που θα χρηματοδοτούν την επένδυση όσα και η δανειακή συνεισφορά του κράτους. Έτσι η επιδότηση που εμμέσως θα προκύπτει λόγω των πολύ χαμηλών επιτοκίων δεν θα λειτουργεί ως κυρίαρχο κίνητρο για την πραγματοποίηση της επένδυσης. Το όλο πρόγραμμα θα προχωρά ταχύτατα, με πιστοποιημένους ιδιώτες συμβούλους υψηλού κύρους που θα πιστοποιούν τις επιλεξιμότητες που απαιτεί το Ταμείο, ενώ επιδιώκουμε να έχει μηδενικές καθυστερήσεις από πλευράς διαδικασιών. Γιατί -όπως έχω πει πολλές φορές- απευθυνόμαστε σε επιχειρηματίες που θέλουν να κάνουν επενδύσεις και όχι σε εκείνους που θέλουν να πάρουν επιδοτήσεις. Συνεπώς η ταχύτητα ανταπόκρισης είναι καθοριστική για την επιτυχία του προγράμματος. Πρέπει να είναι αντίστοιχη με τις συνθήκες της αγοράς. Οι επιχειρηματικές ευκαιρίες είναι σαν το τρένο, που αν φύγει από τον σταθμό το έχασες».
Έχει προϋπολογιστεί πώς θα επηρεάσει το Ταμείο Ανάκαμψης το ΑΕΠ της χώρας για την επόμενη 5ετία;
«Αν πετύχουμε στον σχεδιασμό μας θα προσθέσει 45 με 50 δισεκατομμύρια ευρώ τουλάχιστον στο ΑΕΠ στα επόμενα χρόνια. Πόσο θα επηρεάσει αυτό το ΑΕΠ είναι συνάρτηση πολλών πραγμάτων που θα τα δούμε πιο συγκεκριμένα όταν η χώρα θα καταθέσει το μεσοπρόθεσμο μακροοικονομικό της σχέδιο μετά τη λήξη της πανδημίας».
Επενδύσεις ή… μνημόνια
Έχετε δηλώσει και στο παρελθόν, κ. Σκυλακάκη, ότι για να αντεπεξέλθουμε στις υποχρεώσεις του παρόντος, δαπανούμε τους φόρους του μέλλοντος. Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Μήπως ότι θα μας λείψουν οι φόροι του μέλλοντος με αποτέλεσμα να χρειαστεί η επιβολή πρόσθετων μέτρων για την αναπλήρωσή τους;
«Πρόκειται για μία φράση αυτονόητη, η οποία πρέπει να σας πω ότι έχει δημιουργήσει μεγάλη αναταραχή. Προπαντός στην αξιωματική αντιπολίτευση, η οποία αντιδρά ωσάν οι δημοσιονομικές δαπάνες να προέρχονται από κάποια μυστηριώδη μεταφυσική διαδικασία -το λεφτόδεντρο που είναι συνυφασμένο με τον μύθο της γένεσης της Αριστεράς- και όχι από τα φορολογικά έσοδα του κράτους, που αργά ή γρήγορα θα αποπληρώσουν τα δάνεια που λαμβάνουμε τώρα. Ο πραγματικός λόγος που το πιστεύουν (ή παριστάνουν να το πιστεύουν) αυτό είναι ο αδιόρθωτος παροξυσμικός λαϊκισμός που διέπει τον τελευταίο καιρό τον πολιτικό τους λόγο. Διότι όταν λες την πραγματικότητα, την αναπόφευκτη πραγματικότητα, ότι δηλαδή τα δάνεια κάποια στιγμή θα επιστραφούν -η “βαρουφάκεια” περίοδος του ΣΥΡΙΖΑ κατά την οποία δεν θα πληρώναμε το χρέος έχει τελειώσει όταν το “Όχι” έγινε “Ναι” μετά το δημοψήφισμα-, τότε ο κόσμος συνειδητοποιεί ότι η γαλαντομία της αντιπολίτευσης είναι μία απάτη. Απάτη ανάλογη με το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης του 2014, το οποίο αν θυμόσαστε ο κ. Τσίπρας το περιέγραψε εκ των υστέρων ως “αυταπάτη”. Προφανές δε είναι ότι υπάρχουν δύο τρόποι για να πληρωθούν τα δάνεια και τρίτος δεν χωρεί. Είτε -όπως σχεδιάζει κυβέρνηση- θα προσελκύσουμε μεγάλες ιδιωτικές επενδύσεις, θα καλύψουμε το τεράστιο επενδυτικό κενό και θα αυξήσουμε τον ρυθμό ανάπτυξης βγαίνοντας από την παγίδα του 1% που προβλέπει το ΔΝΤ για τις επόμενες δεκαετίες, ώστε να πληρώσουμε τα δάνεια από τα αυξημένα φορολογικά έσοδα που δημιουργεί ο ταχύτερος ρυθμός ανάπτυξης, είτε θα ακολουθήσουμε τις προτάσεις της αντιπολίτευσης που οδηγούν ολοταχώς σε νέες μνημονιακές καταστάσεις».
