Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Κανείς από εμάς δεν θα δει τα δύο φύλα σε πλήρως ισότιμους ρόλους και πιθανότατα ούτε και τα παιδιά μας θα έχουν αυτή την ευκαιρία. Για να κλείσει η ψαλίδα σε πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο θα χρειαστεί να περάσουν 99,5 έτη και για να συμβεί κάτι αντίστοιχο στο οικονομικό πεδίο περίπου 2,5… αιώνες. Τα άκρως απογοητευτικά αυτά ευρήματα περιλαμβάνονται στην έκθεση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, που διαπιστώνει ότι οι γυναίκες θα σπάσουμε τη γυάλινη οροφή, δηλαδή θα έχουμε τις ίδιες οικονομικές ευκαιρίες με τους άνδρες ομολόγους μας σε 257 έτη. Στην Ελλάδα η εικόνα είναι άκρως απογοητευτική. Η ψαλίδα ανδρών- γυναικών δεν έχει κλείσει παρά ελάχιστα από το 2006 βάσει της βαθμολογίας (από 0,654 σε 0,701). Μάλιστα σε αυτό το διάστημα καθώς στις περισσότερες χώρες η πρόοδος ήταν πολύ ταχύτερη, χάσαμε 15 θέσεις στην παγκόσμια κατάταξη, υποχωρώντας από την 69η στην 84η μεταξύ 153 κρατών.
Σε διεθνές επίπεδο ο νέος υπολογισμός των 257 ετών για το κλείσιμο της ψαλίδας στην οικονομική ζωή είναι ακόμη πιο απαισιόδοξος σε σχέση με εκείνον την περσινής έκθεσης, που υπολόγιζε ότι οικονομική ισότητα θα έρθει σε 202 έτη. Τι είναι αυτό που μας ωθεί σε βήματα προς τα πίσω; Η ραγδαία τεχνολογική αλλαγή φαίνεται να έχει δυσανάλογα μεγάλο αρνητικό αντίκτυπο στην εργασιακή ζωή των γυναικών. Και τούτο γιατί απασχολούνται σε μεγαλύτερο βαθμό σε θέσεις, που πλήττονται από την αυτοματοποίηση, ενώ έχουν πολύ περιορισμένη εκπροσώπηση σε κλάδους ταχέως αναπτυσσόμενους, όπως αυτοί των big data, της τεχνητής νοημοσύνης (AI) και της τεχνολογίας υπολογιστικού νέφους (cloud computing).
Δεν είναι τα πάντα «μαύρα». Θετικές εξελίξεις έχουμε στο μέτωπο της υγείας, της εκπαίδευσης, ακόμη και της πολιτικής σκηνής, με την πρόσβαση και την εκπροσώπηση των γυναικών να βελτιώνεται συνεχώς. Ακόμη και εκεί όμως πρέπει να περάσει ένας αιώνας για την ισότητα. Την καλύτερη εικόνα τη συναντάμε για 11η διαδοχική χρονιά στην Ισλανδία, όπου η ψαλίδα μεταξύ των δύο φύλων έχει κλείσει κατά 87,7%. Ακολουθούν κατά πόδας οι υπόλοιπες σκανδιναβικές χώρες: Νορβηγία, Φινλανδία και Σουηδία. Την πρώτη πεντάδα συμπληρώνει η Νικαράγουα και μία θέση πιο κάτω είναι η Νέα Ζηλανδία. Ακόμη δύο ευρωπαϊκές χώρες έχουν να επιδείξουν πολύ καλές επιδόσεις στα θέματα της ισότητας, πρόκειται για την Ιρλανδία και την Ισπανία (7η και 8η), ενώ ψηλά διατηρείται και η Ρουάντα. Την δεκάδα συμπληρώνει η Γερμανία.
Μέσα στον τελευταίο χρόνο η μεγαλύτερη πρόοδος σημειώθηκε σε Αλβανία, Αιθιοπία, Μάλι, Μεξικό και Ισπανία. Συνολικά 101 χώρες βελτίωσαν τη θέση τους στον δείκτη, ενώ 48 είδαν τις επιδόσεις τους σταθερές. Στην Ελλάδα είχαμε επιδείνωση της κατάστασης.
Παγκοσμίως η ισότητα είναι στο 68,6%. Στις 10 χώρες, που βρίσκονται στον πάτο της κατάταξης, η ψαλίδα έχει κλείσει κατά μόλις 40%. Στην πολιτικη σκηνή οι γυναίκες έχουν εξασφαλίσει μόνο το 25% θέσεων παγκοσμίως, με το ποσοστό να υποχωρεί στο 21% σε επίπεδο υπουργικών θέσεων. Μάλιστα σε εννέα χώρες δεν υπάρχει καθόλου εκπροσώπηση γυναικών στο υπουργικό συμβούλιο. Επιπλέον τα τελευταία πενήντα χρόνια, σε 85 χώρες δεν έχουμε δει καμία γυναίκα αρχηγό κράτους.
Στην οικονομική συμμετοχή, μόνο το 55% των γυναικών είναι ενταγμένες στην αγορά εργασίας, ενώ το ποσοστό στους άνδρες είναι 78%. Δεν υπάρχει ούτε μία χώρες, στην οποία οι άνδρες να αφιερώνουν τον ίδιο χρόνο με τις γυναίκες σε εργασία, που δεν πληρώνεται. Ακόμη και στις χώρες με τις καλύτερες επιδόσεις η αναλογία είναι 2:1. Υπάρχουν επίσης 72 χώρες, στις οποίες απαγορεύται το άνοιγμα τραπεζικού λογαριασμού ή η χορήγηση δανείου σε γυναίκες.
Η εικόνα ανά περιοχή, θέλει την Δυτική Ευρώπη να πρωταγωνιστεί με την ισότητα στο 76,7%. Ακολουθεί η Βόρεια Αμερική (72,9%) και η Λατινική Αμερική και Καραϊβική (72,2%). Στην Ανατολική Ευρώπη και Κεντρική Ασία το ποσοστό είναι 71,3%, στην υποσαχάρια Αφρική στο 68,2% και στην Νοτιανατολική Ασία στο 66,1%. Στη Μέση Ανατολή και Βόρειο Αφρική είναι μόλις στο 60,5%. Βεβαίως η εικόνα από χώρα σε χώρα στην κάθε περιοχή μπορεί να διαφέρει αισθητά.
Τι συμβαίνει στην Ελλάδα
Ο γενικός δείκτης για την κάθε χώρα προκύπτει από τη βαθμολογία και την κατάταξη σε τέσσερις επιμέρους τομείς: Οικονομική συμμετοχή και ευκαιρίες, Συμμετοχή στην εκπαίδευση, Υγεία και Επιβίωση, Πολιτική εκπροσώπηση.
Την καλύτερη επίδοση έχουμε στο πεδίο της εκπαίδευσης, στο οποίο καταλαμβάνουμε την 69η θέση με αρκετά υψηλή βαθμολογία, στο 0,993.
Στο οικονομικό πεδίο είμαστε στην 76η θέση (0,675), με το ποσοστό των γυναικών στα διοικητικά συμβούλια των ελληνικών επιχειρήσεων να είναι στο 11,3%.
Στην Υγεία διολισθαίνουμε στην 100η θέση. Αρκετά χαμηλά, στην 87η είμαστε και στην πολιτική εκπροσώπηση. Το ποσοστό των γυναικών στην ελληνική Βουλή είναι μόλις 20,7% και στην κυβέρνηση στο 25%.
