Από την έντυπη έκδοση
Συνέντευξη στην Δανάη Αλεξάκη
Τη σύσταση Ταμείου Αλληλοβοήθειας παραγωγών και την επιχορήγηση ασφαλίστρων για την κάλυψη κατηγοριών κινδύνων υψηλού ρίσκου με χρηματοδοτική ενίσχυση από τον Πυλώνα ΙΙ της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) εξετάζει το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης για τη νέα προγραμματική περίοδο.
Όπως αναφέρει μιλώντας στη «Ν» ο γ.γ. Αγροτικής Πολιτικής και Διαχείρισης Κοινοτικών Πόρων δρ. Κωνσταντίνος Μπαγινέτας: «Προετοιμάζεται σε συνεργασία με την Παγκόσμια Τράπεζα η ανάπτυξη εργαλείων διαχείρισης κινδύνων, προκειμένου να αξιοποιηθούν για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και την προστασία του εισοδήματος των παραγωγών από μεγάλες και απρόβλεπτες διακυμάνσεις εξαιτίας κρίσεων κάθε είδους».
Σχετικά με τις λεπτομέρειες εφαρμογής της εσωτερικής σύγκλισης και του ύψους της αξίας των δικαιωμάτων ο κ. Μπαγινέτας σημειώνει ότι ο ακριβής προσδιορισμός των ποσών θα πρέπει να γίνει με έτος αναφοράς το 2022, ενώ για τη νέα λίστα για τις συνδεδεμένες επισημαίνει ότι θα βασίζεται σε «αιτιολογική» έκθεση στην κατεύθυνση της επαναξιολόγησης της σκοπιμότητας των ενισχύσεων.
Η πρώτη Συνοπτική Έκδοση του Στρατηγικού Σχεδίου της ΚΓΠ 2023-2027 τίθεται σε διαβούλευση, ωστόσο δεν περιέχει συγκεκριμένες αναφορές σε ποσοτικούς στόχους, γεγονός που προκάλεσε δυσμενή κριτική εις βάρος της. Πώς το σχολιάζετε;
«Καταρχήν να αποσαφηνίσουμε ότι βρισκόμαστε σε μια εντατική περίοδο διαβούλευσης με το σύνολο των παραγωγικών φορέων της χώρας μας, όπου συζητούμε και συνδιαμορφώνουμε συλλογικά, δημοκρατικά και υπεύθυνα την εθνική μας στρατηγική για τον πρωτογενή τομέα στο πλαίσιο της νέας ΚΑΠ. Το συγκεκριμένο συνοπτικό κείμενο που θέσαμε σε δημόσιο διάλογο αποτελεί ακριβώς τη μέχρι σήμερα καταγραφή των αποτελεσμάτων αυτής της διαδικασίας, σε συνδυασμό με την αποτύπωση των σημαντικότερων συνιστωσών του σχεδιασμού στη βάση των εθνικών μας επιτυχιών κατά τη διάρκεια της εξαιρετικά δύσκολης και μακροχρόνιας διαπραγμάτευσης σε επίπεδο Ε.Ε. Επιτυχίες που αφορούν τόσο το ύψος των πόρων που θα λάβουμε για την περίοδο 2021-2027 και οι οποίοι παραμένουν στα ίδια επίπεδα για τη χώρα μας με την προηγούμενη, δηλαδή στα 19,3 δισ. ευρώ, όταν στο σύνολο της ΚΑΠ μειώνονται κατά 10% τουλάχιστον, όσο και την αποφυγή του κινδύνου της εξωτερικής σύγκλισης, που θα σήμαινε μεγάλες απώλειες πόρων από τον Πυλώνα Ι των άμεσων ενισχύσεων. Ταυτόχρονα, πετύχαμε να εξασφαλίσουμε με τη Συμφωνία του Συμβουλίου Υπουργών της 28ης Ιουνίου μια δέσμη σημαντικών αποφάσεων, μηχανισμών και εργαλείων που ικανοποιούν τις βασικές θέσεις και διεκδικήσεις της χώρας μας».
Θα μπορούσατε να μας δώσετε περισσότερες λεπτομέρειες εφαρμογής για την εσωτερική σύγκλιση και το ύψος των δικαιωμάτων;
«Ως προς τις λεπτομέρειες εφαρμογής της εσωτερικής σύγκλισης και του ύψους της αξίας των δικαιωμάτων θα απαιτηθεί επιπλέον χρόνος, καθώς ο ακριβής προσδιορισμός των ποσών θα πρέπει να γίνει με έτος αναφοράς το έτος 2022. Ανεξαρτήτως του ακριβούς ποσού, έχουμε επεξεργαστεί πολλά και διαφορετικά σενάρια, ώστε να διασφαλίσουμε τον πιο αντικειμενικό τρόπο υπολογισμού. Οι συγκεκριμένες επιλογές σε συνδυασμό με τους λοιπούς μηχανισμούς τόσο του Πυλώνα Ι για την εισοδηματική στήριξη των παραγωγών και την εισαγωγή του νέου “πρασινίσματος” (οικολογικά σχήματα) όσο και του Πυλώνα ΙΙ για την ενίσχυση της οικονομικής, περιβαλλοντικής και κοινωνικής βιωσιμότητας του αγροδιατροφικού μας συστήματος με επενδύσεις και προσέλκυση νέων ανθρώπων στον πρωτογενή τομέα συνιστούν τους βασικούς άξονες πάνω στους οποίους θα δομηθεί το Εθνικό Στρατηγικό μας Σχέδιο για τη νέα ΚΑΠ 2023- 2027».
Η σύνταξη του Εθνικού Φακέλου συμπίπτει με μια συγκυρία αυξημένου κόστους πρώτων υλών και ενέργειας κ.λπ. Υπάρχει πρόβλεψη στον σχεδιασμό για τη διαχείριση κινδύνων στην κατεύθυνση θωράκισης του αγροτικού εισοδήματος;
«Στον πυρήνα του στρατηγικού μας σχεδιασμού βρίσκονται κατεξοχήν μέτρα στήριξης του εισοδήματος των παραγωγών και μείωσης του κόστους εισροών, όπως τα μέτρα του Πυλώνα Ι για τη βασική και την αναδιανεμητική στήριξη, τις συνδεδεμένες ενισχύσεις, σε συνδυασμό με τις παρεμβάσεις του Πυλώνα ΙΙ για δημόσιες υποδομές και ιδιωτικές επενδύσεις εκσυγχρονισμού των γεωργικών και κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων με πράσινο και ψηφιακό προσανατολισμό, σε τομείς όπως της γεωργίας ακριβείας, της αξιοποίησης ΑΠΕ, της εξοικονόμησης ενέργειας και νερού, της μείωσης εκπομπών αερίων θερμοκηπίου, της κυκλικής οικονομίας, της εισαγωγής νέων τεχνολογιών για τον αποτελεσματικότερο έλεγχο του κόστους παραγωγής. Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσεται και η ανάπτυξη εργαλείων διαχείρισης κινδύνων, τα οποία προετοιμάζουμε σε συνεργασία με την Παγκόσμια Τράπεζα, τον στρατηγικό μας σύμβουλο στον συγκεκριμένο τομέα, προκειμένου να αξιοποιηθούν για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και την προστασία του εισοδήματος των παραγωγών από μεγάλες και απρόβλεπτες διακυμάνσεις εξαιτίας κρίσεων κάθε είδους, όπως για παράδειγμα οικονομικές, περιβαλλοντικές – κλιματικές, υγειονομικές κρίσεις κ.λπ.».
Στο πλαίσιο της αναπροσαρμογής της λίστας με τις συνδεδεμένες ενισχύσεις πώς θα διαμορφωθεί το νέο καθεστώς;
«Βασική διαφοροποίηση της νέας Συμφωνίας για την ΚΑΠ από το 2023 και μετά σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο αποτέλεσε η αύξηση των πόρων, ως ποσοστό των άμεσων ενισχύσεων, που μπορούν να κατευθυνθούν στο καθεστώς των συνδεδεμένων ενισχύσεων. Ειδικότερα, η χρηματοδότηση προβλέπεται να αυξηθεί στο 13% + 2% για πρωτεϊνούχες καλλιέργειες, από 10% + 2% που ισχύει σήμερα, γεγονός που διευρύνει τη δυνατότητα στήριξης εκείνων των παραγωγικών κλάδων και προϊόντων που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα βιωσιμότητας. Θα πρέπει βεβαίως να διευκρινίσουμε ότι η υπαγωγή καλλιεργειών στο συγκεκριμένο καθεστώς δεν γίνεται επιλεκτικά ή προνομιακά, αλλά απαιτείται να αιτιολογείται στη βάση οικονομικών, περιβαλλοντικών ή και κοινωνικών κριτηρίων. Σε κάθε περίπτωση, προτεραιότητά μας αποτελεί η στήριξη της κτηνοτροφίας, με ειδικότερη στόχευση την ενίσχυση της αιγοπροβατοτροφίας και την παραγωγή ζωοτροφών προκειμένου να ελεγχθεί αποτελεσματικότερα το κόστος εισροών και να προστατευθεί το εισόδημα των κτηνοτρόφων μας».
Στο Σχέδιο Διαβούλευσης αναφέρεται η «δημιουργία συνεργατικών σχημάτων αποχωρούντος – νέου γεωργού». Εξετάζετε την προώθηση πριμ εξόδου συνταξιοδότησης αγροτών;
«Από τις βασικές προτεραιότητες του στρατηγικού μας σχεδιασμού αποτελεί αφενός η ενθάρρυνση συνεργασιών και αφετέρου η προσέλκυση νέων στον πρωτογενή τομέα, ώστε να διασφαλιστεί η ηλικιακή ανανέωση του παραγωγικού μας δυναμικού σε συνδυασμό με την εξασφάλιση των όρων ομαλής ένταξής τους στην παραγωγική διαδικασία. Σε αυτό το πλαίσιο δύναται να αξιοποιηθεί η δυνατότητα δημιουργίας συνεργατικών σχημάτων αποχωρούντος – νέου γεωργού με στόχο την παροχή κινήτρων και τη χρηματοδοτική στήριξη της σταδιακής και ομαλής μεταβίβασης της γεωργικής εκμετάλλευσης εντός προκαθορισμένου χρονικού διαστήματος, γεγονός που θα επιτρέπει τη μεταφορά γνώσεων και εμπειριών, την αποτελεσματικότερη αξιοποίηση γεωργικού εξοπλισμού και υποδομών, τον αποδοτικότερο προγραμματισμό και εκτέλεση του επενδυτικού πλάνου κ.λπ.».
Και πώς θα συνδυαστεί ένα τέτοιο μέτρο με τα μέτρα ένταξης νέων αγροτών;
«Είναι προφανές ότι ένα τέτοιο μέτρο εντάσσεται στον συνολικότερο σχεδιασμό μας για τη στήριξη της νεανικής επιχειρηματικότητας, σχεδιασμός που είναι ολοκληρωμένος και προβλέπει αφενός την αύξηση των πόρων που διατίθενται στην ΚΑΠ για τους νέους από 2% σε 3% και αφετέρου την υιοθέτηση των μέτρων τόσο του Πυλώνα Ι για τη στήριξη του εισοδήματος των νέων παραγωγών, όσο και του Πυλώνα ΙΙ για το πριμ πρώτης εγκατάστασης με υπερδιπλασιασμό του προβλεπόμενου ποσού ενίσχυσης σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο και αυστηροποίηση των όρων χορήγησής του. Επιπλέον, στον συγκεκριμένο σχεδιασμό εντάσσονται και τα μέτρα για την εκπαίδευση, κατάρτιση και συμβουλευτική υποστήριξη σε συνδυασμό με την παροχή επιπλέον κινήτρων για την πρόσβασή τους σε συλλογικά σχήματα, σε επενδυτικά προγράμματα και σε ρευστότητα μέσα από την ανάπτυξη των κατάλληλων χρηματοδοτικών μέσων και εργαλείων».
