Από την έντυπη έκδοση
Των Νατάσας Στασινού και Έφης Τριήρη
Ατρόμητοι μπροστά στις προειδοποιήσεις των ειδικών για «φούσκα», που ετοιμάζεται να σπάσει, οι ταύροι των αγορών έστειλαν χθες τον Dow Jones πάνω από τις 25.000 μονάδες, για πρώτη φορά στην ιστορία του. Δεν είναι η μόνη ένδειξη της άκρατης επενδυτικής ευφορίας που χαρακτηρίζει τις πρώτες ημέρες του 2018.
Τα εμπορεύματα έχουν να επιδείξουν το δικό τους ρεκόρ, με τον δείκτη τους στο μακροβιότερο ανοδικό σερί όλων των εποχών, ενώ πολλά είναι τα χαμόγελα και στις αγορές ομολόγων. Η διάθεση για ρίσκο στηρίζεται στον συνδυασμό άκρως ενθαρρυντικών μηνυμάτων για τις μεγάλες οικονομίες του πλανήτη, ισχυρών επιχειρηματικών αποτελεσμάτων και προσδοκιών για περαιτέρω ώθηση τόσο στην ανάπτυξη όσο και στα εταιρικά κέρδη από τη φορολογική μεταρρύθμιση στις ΗΠΑ. Για πόσο όμως οι επενδυτές θα έχουν την πολυτέλεια να αγνοούν το γεωπολιτικό ρίσκο;
Προς το παρόν το ερώτημα αυτό προβληματίζει μόνο τους αναλυτές. Οι επενδυτές εστιάζουν στις επιτυχίες, η διάρκεια των οποίων έχει εκπλήξει τους πάντες. Ο Dow Jones έφτασε στο χθεσινό ζενίθ με ένα σχεδόν ανέφελο ταξίδι εννέα ετών, που τον έχει απογειώσει περί τις 18.550 μονάδες ψηλότερα από το ιστορικό ναδίρ της 6ης Μαρτίου 2009.
Ο δείκτης με τα 30 «βαριά χαρτιά» της αμερικανικής αγοράς πέρασε πέντε ορόσημα των 1.000 μονάδων μέσα στο 2017, σε ένα εντυπωσιακό ράλι, που πιστώνεται στις υποσχέσεις του Ντόναλντ Τραμπ για άνευ προηγουμένου δημόσιες επενδύσεις και φοροελαφρύνσεις, έστω και εάν αυτές δεν έχουν γίνει πράξη.
Το τελευταίο του ρεκόρ ήταν διπλό. Και τούτο γιατί χρειάστηκε μόλις 35 ημερολογιακές ημέρες και 23 συνεδριάσεις για να σκαρφαλώσει από τις 24.000 στις 25.000 μονάδες. Ήταν η ταχύτερη άνοδος 1.000 μονάδων στην ιστορία του δείκτη. Το προηγούμενο ρεκόρ ήταν 24 συνεδριάσεις το 1999, όταν ο δείκτης είχε σπάσει το φράγμα των 11.000 μονάδων. Σύμφωνα με στοιχεία της WSJ, το πέρασμα από τις 20.000 μονάδες τον Ιανουάριο του 2017 στις 25.000 χθες χρειάστηκε μόλις 238 συνεδριάσεις. Ήταν δηλαδή τρεις φορές ταχύτερο απ’ ό,τι η μετάβαση μεταξύ 5.000 και 10.000 μονάδων, που έγινε σε 844 συνεδριάσεις.
Δεν είναι, όμως, μόνο ο Dow Jones, που καταρρίπτει το ένα ρεκόρ μετά το άλλο. Σε ιστορικά υψηλά επίπεδα κινούνται και οι άλλοι δύο αμερικανικοί δείκτες S&P 500 και Nasdaq, ενώ χθες το ρεκόρ του κατέρριψε και ο παγκόσμιος δείκτης μετοχών MSCI All Country. Ημέρα-ρεκόρ η χθεσινή και για τον βρετανικό δείκτη FTSE 100 στο Λονδίνο, ενώ νωρίς το πρωί στα υψηλότερα επίπεδα από το 1992 είχε εκτιναχθεί ο Nikkei 225 στο Τόκιο.
Η αγορά εμπορευμάτων
Σε μεγάλη ευφορία βρίσκεται αυτή τη στιγμή και η αγορά εμπορευμάτων, η οποία εμφανίζει την πιο παρατεταμένη περίοδο ανόδου στην ιστορία της, με την τιμή πετρελαίου να αγγίζει υψηλά πολλών ετών και με τους επενδυτές να στοιχηματίζουν ότι η δραστήρια μεταποιητική δραστηριότητα διεθνώς θα συμβάλει στην τόνωση της ζήτησης για πρώτη ύλη. Ο δείκτης του Bloomberg για τα εμπορεύματα, που παρακολουθεί 22 πρώτες ύλες, παρουσίασε άνοδο επί 14 συναπτές συνεδριάσεις έως την Τετάρτη, κλείνοντας στο υψηλότερο επίπεδο από τον Φεβρουάριο. Ο δείκτης αναμένεται να συνεχίσει το ράλι, καθώς μέταλλα και πετρέλαιο συνεχίζουν να κινούνται ανοδικά, με στήριγμα τη βελτίωση της ζήτησης και τη μείωση της προσφοράς. Το παλλάδιο, μέταλλο που χρησιμοποιείται στα συστήματα εξάτμισης αυτοκινήτων, άγγιξε ιστορικό υψηλό.
Τα εμπορεύματα άλλωστε σημείωσαν κέρδη για δεύτερο διαδοχικό έτος το 2017, με τράπεζες επενδύσεων, μεταξύ των οποίων η Goldman Sachs, να προβλέπουν περαιτέρω άνοδο το 2018. Από τα μέσα του περσινού Ιουνίου, ο δείκτης του Bloomberg έχει ανακάμψει 12%, παρ’ όλα αυτά θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι τιμές των εμπορευμάτων παραμένουν χαμηλότερα από τα υψηλά τους από το 2008. Ο χαλκός, βασικός δείκτης της παγκόσμιας μεταποίησης, αυξήθηκε 1% την Τετάρτη, αμέσως μετά την ανακοίνωση των στοιχείων για τη μεταποίηση στις ΗΠΑ που ήταν καλύτερα των προσδοκιών. Σημαντικό ρόλο στην πορεία των τιμών διαδραματίζει και η Κίνα, η οποία επέβαλε μεγάλες περικοπές στις εισαγωγές σκραπ, γεγονός που καθιστά τους αγοραστές στην κινεζική αγορά περισσότερο εξαρτημένους από την παραγωγή των μεταλλείων σε μία περίοδο που οι κινεζικές μεταποιητικές μονάδες είναι έτοιμες να αυξήσουν την παραγωγή τους για να ανταποκριθούν στη ζήτηση.
«Καμπανάκι» αναλυτών
Αναλυτές κάνουν λόγο για υπέρμετρο ενθουσιασμό και δεν αποκλείουν μία απότομη διόρθωση. Ο Τζέρεμι Γκράνθαμ, γκουρού της αγοράς, που προέβλεψε τις δύο τελευταίες χρηματιστηριακές φούσκες (2000 και 2007) χτύπησε χθες νέο καμπανάκι ακόμη και για ένα «κραχ», που θα αφαιρέσει έως και το 50% της αξίας των αμερικανικών μετοχών.
Δεν είναι, όμως, μόνο οι αποτιμήσεις των μετοχών που τρομάζουν. Πολλοί φοβούνται τη φούσκα των κρυπτονομισμάτων, ενώ άλλοι κρούουν τον κώδωνα για τις αγορές ομολόγων.
Το IIF χθες δίνοντας στη δημοσιότητα για το παγκόσμιο χρέος, το οποίο ανήλθε στα νέα επίπεδα ρεκόρ των 230 τρισ. δολαρίων το τρίτο τρίμηνο του 2017, έκανε λόγο για σοβαρούς κινδύνους στα ομόλογα των αναδυόμενων αγορών μέσα στο 2018.
