Την εκτίμηση ότι η κρίση στην Ευρωζώνη δεν έχει παρέλθει δεδομένου ότι το κόστος δανεισμού του ιδιωτικού τομέα παραμένει υψηλό στις χώρες της περιφέρειας εξέφρασε η διευθύνουσα σύμβουλος της E.F. Consulting και ερευνήτρια του CIGI στο ΚΕΠΕ Μιράντα Ξαφά στο πλαίσιο της ομιλίας της με θέμα «Μαθήματα από την αναδιάρθρωση χρέους του 2012».
Η κ. Ξαφά σημείωσε ότι η ανταλλαγή του ελληνικού χρέους το 2012 αποτέλεσε ένα ορόσημο στην κρίση χρέους της Ευρωζώνης. Δημιούργησε «φόβους» μετάδοσης της κρίσης και θεωρήθηκε ως απειλή για το ίδιο το ευρώ.
Η Ελλάδα αν και επέτυχε μια ιστορικά άνευ προηγουμένου ελάφρυνση του χρέους, ύψους 106 δισ. ευρώ (55% του ΑΕΠ), υπήρξε «πολύ μικρή, πολύ αργά» ως προς την αποκατάσταση της βιωσιμότητάς του. Υπάρχει μια έντονη αντιπαράθεση σχετικά με το κατά πόσον η αναδιάρθρωση του έπρεπε να είχε γίνει νωρίτερα, όταν συμφωνήθηκε το πρόγραμμα προσαρμογής της Ελλάδας, τον Μάιο του 2010.
Σύμφωνα με την κ. Ξαφά, ένα βαθύ κούρεμα από την αρχή, υπό την απειλή νομοθετικών ρυθμίσεων, θα είχε θεωρηθεί κίνηση υπερβολική και βαθύτατα καταναγκαστική. Όμως η καθυστέρηση της αναδιάρθρωσης από το μέσο του 2011 κι ύστερα, όταν δηλαδή έγινε σαφές ότι το χρέος της Ελλάδος δεν ήταν βιώσιμο, υπήρξε αδικαιολόγητη.
Η καθυστέρηση περιόρισε το ύψος του χρέους στα χέρια ιδιωτών, που υπήρξε τελικά αντικείμενο κουρέματος, καθιστώντας ενδεχομένως αναπόφευκτη στη συνέχεια την αναδιάρθρωση του χρέους που κατέχει ο επίσημος τομέας.
Επίσης, σημείωσε ότι οι αρχικοί φόβοι ότι η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους θα αποτελούσε σοβαρή απειλή για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα της Ευρωζώνης, αποδείχθηκαν υπερβολικοί. Αντίθετα αποδείχθηκε ότι μια εύρυθμη αναδιάρθρωση χρέους, σε συνεννόηση με τους πιστωτές, πριν εκδηλωθεί αδυναμία αποπληρωμής είναι εφικτή σε μια νομισματική ένωση, με την προϋπόθεση της επαρκούς προστασίας των υπόλοιπων μελών της Ζώνης του Ευρώ, από τον κίνδυνο μετάδοσης της κρίσης.
Η ύπαρξη θεσμών είναι αναγκαία συνθήκη. Με τους μηχανισμούς και τις διαδικασίες διαχείρισης κρίσεων πλέον σε ισχύ (ESM, EFSF, OTM και την πορεία για την Τραπεζική Ένωση), και με μια πολύ αυστηρή δημοσιονομική εποπτεία, η ελληνική εμπειρία πιθανότατα θα παραμείνει μοναδική στην ιστορία των αναδιαρθρώσεων χρέους.
Παρ’ όλα αυτά τόνισε ότι μερικά διδάγματα, μπορούν να εξαχθούν βάσει των συγκεκριμένων χαρακτηριστικών της.
Τέλος, σημείωσε ότι η κρίση στην Ευρωζώνη δεν έχει παρέλθει δεδομένου ότι το κόστος δανεισμού του ιδιωτικού τομέα, παραμένει υψηλό στις χώρες της περιφέρειας, ιδίως για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, τα spreads παρουσιάζουν σημαντικές διαφοροποιήσεις, το ΑΕΠ στις χώρες της περιφέρειας δεν έχει επανέλθει στα επίπεδα προ κρίσης, οι δείκτες χρέους προς ΑΕΠ εξακολουθούν να αυξάνονται και η Τραπεζική Ένωση δε θα ξεκινήσει πριν το 2016, ενώ θα υλοποιηθεί σταδιακά.
