Συνολικά 155 μαθητευόμενοι στην ΕΕΣΣΤΥ εκπαιδεύονται σε τρία επαγγέλματα στη βάση του γερμανικού διττού συστήματος. Η χρηματοδότηση του πιλοτικού προγράμματος από το γερμανικό υπουργείο Παιδείας σταματά το 2019. Και μετά;
Το 2017 μισό εκατομμύριο νέοι ξεκίνησαν στη Γερμανία τις σπουδές τους σε τριτοβάθμια ιδρύματα και άλλοι τόσοι μαθητεία στο πλαίσιο του διττού συστήματος επαγγελματικής εκπαίδευσης. Τελείως διαφορετική είναι η εικόνα στην Ελλάδα. Σύμφωνα με έρευνα του Ευρωπαϊκού Κέντρου για την Ανάπτυξη της Επαγγελματικής Κατάρτισης (CEDEFOP) που εδρεύει στη Θεσσαλονίκη, το 2014 μόλις το 3,5% των νέων επισκέπτονταν τις Επαγγελματικές Σχολές Μαθητείας του ΟΑΕΔ και τις Σχολές Επαγγελματικής Κατάρτισης του Υπουργείου Παιδείας που στο μεταξύ καταργήθηκαν. Το ποσοστό αυτό σε καμία περίπτωση δεν αρκεί για να καλύψει τις ανάγκες της αγοράς εργασίας. Το CEDEFOP εκτιμά πως το αργότερο το 2020 το 60% των θέσεων εργασίας στην Ελλάδα θα απαιτούν επαγγελματικές ικανότητες μεσαίου επιπέδου. Πρόκειται δηλαδή για ικανότητες που αποκτά κανείς μετά από μια επαγγελματική εκπαίδευση. Με άλλα λόγια, οι ανάγκες της αγοράς εργασίας για ειδικευμένο εργατικό δυναμικό είναι κατά 17 φορές μεγαλύτερες.
Αυτή η τεράστια διαφορά ανάμεσα σε ζήτηση και προσφορά ειδικευμένων σχετίζεται με τη χαμηλή κοινωνική αναγνώριση της χειρωνακτικής εργασίας στην Ελλάδα αλλά και με το επίπεδο εκπαίδευσης. Διαφορετική είναι η κατάσταση στη Γερμανία. Σε αυτό συμβάλλει το υψηλών προδιαγραφών σύστημα της διττής εκπαίδευσης που συνδυάζει τη θεωρητική κατάρτιση στη σχολή με την πρακτική εξάσκηση στην εταιρεία. Το ενδιαφέρον στο εξωτερικό για το γερμανικό μοντέλο είναι μεγάλο. Ένδεκα χώρες έχουν υπογράψει συμβάσεις με το γερμανικό υπουργείο Παιδείας για την υλοποίηση πιλοτικών προγραμμάτων εκπαίδευσης. Ανάμεσα τους είναι οι ΗΠΑ, η Κίνα, η Ρωσία, οι Ινδίες, η Ιταλία, το Μεξικό αλλά και η Ελλάδα. Αρμόδια για την εφαρμογή αυτών των προγραμμάτων είναι τα παραρτήματα των Γερμανικών Βιομηχανικών και Εμπορικών Επιμελητηρίων στο εξωτερικό. Υπεύθυνη για το συντονισμό τους είναι η υπηρεσία των επιμελητηρίων VETnet που χρηματοδοτείται από το γερμανικό υπουργείο Παιδείας.
Το πιλοτικό πρόγραμμα στην ΕΕΣΣΤΥ
Στην Ελλάδα εκτός από το ελληνικογερμανικό πρόγραμμα Mendi στον τουριστικό τομέα και το Graeducation, το πρόγραμμα κατάρτισης εξειδικευμένων ηλεκτρολόγων για την ηλιακή και την αιολική ενέργεια, λειτουργεί από το 2017 και ένα πιλοτικό πρόγραμμα στην Ελληνική Εταιρεία Συντήρησης Σιδηροδρομικού Τροχαίου Υλικού (ΕΕΣΣΤΥ). Για την πραγματοποίηση αυτού του προγράμματος χρειάστηκαν τέσσερα χρόνια. Αρκετός χρόνος χάθηκε λόγω των επανειλημμένων εκλογών και της εναλλαγής υπευθύνων επικοινωνίας στα αρμόδια ελληνικά υπουργεία. Εκτός αυτού έπρεπε, σύμφωνα με τον επικεφαλής της VETnet Ράινερ Βαλίρ, η ελληνική επιχείρηση, οι αρμόδιοι υπουργείων και αρχών όπως και οι Γερμανοί συνομιλητές τους να συνεννοηθούν και για τους στόχους της εκπαίδευσης: «Στην αρχή συζητούσαν για τις ικανότητες που θα πρέπει να έχει αποκτήσει ο μαθητευόμενος στο τέλος της εκπαίδευσης. Από τη στιγμή που καθορίστηκε το περιεχόμενο συντάχθηκε το πρόγραμμα μαθητείας σε συνεννόηση με την επαγγελματική σχολή την οποία θα επισκέπτονταν οι μαθητευόμενοι δύο φορές την εβδομάδα για τη θεωρητική κατάρτιση. Έπειτα, έπρεπε σε σεμινάρια να εξασκηθούν οι εκπαιδευτές της εταιρείας και προπαντός έπρεπε να κατανοήσουν ποιος είναι ο ρόλος τους.»
Οι 155 μαθητευόμενοι στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη εκπαιδεύονται στο επάγγελμα του Τεχνίτη Μηχανοτρονικού Ηλεκτρολόγου Οχημάτων, του Τεχνίτη Ηλεκτρονικών Συσκευών και του Μηχανοτρονικού Εφαρμοστή Οχημάτων. Στο τέλος της διετούς εκπαίδευσης οι μαθητευόμενοι θα δώσουν εξετάσεις στο Ελληνογερμανικό Επιμελητήριο το οποίο πιστοποιεί το δίπλωμα. Για τον Ράινερ Βαλίρ «το σημαντικό στοιχείο αυτού του προγράμματος στην Ελλάδα είναι ότι οι νέοι θα έχουν προοπτικές. Από τη στιγμή που πάρουν το δίπλωμα η πιθανότητα να προσληφθούν είναι πάρα πολύ μεγάλη.» Άλλωστε, κεντρικός στόχος του προγράμματος είναι η εκπαίδευση ειδικευμένου εργατικού δυναμικού για τις τρέχουσες ανάγκες της ελληνικής οικονομίας.
Τι γίνεται με τη χρηματοδότηση
Το πρόγραμμα εκπαίδευσης συνιστά σύμφωνα με τον κ. Βαλίρ μια «σημαντική γερμανική συμβολή για τη σύσφιγξη των ελληνογερμανικών σχέσεων». Τον επόμενο χρόνο όμως σταματά η χρηματοδότηση από το γερμανικό υπουργείο Παιδείας. Οπότε, επισημαίνει ο υπεύθυνος της VETnet, «θα πρέπει οι εταιρείες να αναλάβουν τη χρηματοδότηση του. Η βιωσιμότητα του εγχειρήματος εξασφαλίζεται μόνο αν οι εταιρείες στην Ελλάδα είναι διατεθειμένες να επενδύσουν σε αυτό. Έχω την εντύπωση ότι αυτό θα συμβεί. Τα μηνύματα είναι θετικά. Ελπίζουμε ότι αυτή η στάση θα παροτρύνει και άλλες επιχειρήσεις να επικοινωνήσουν με το επιμελητήριό μας στην Ελλάδα».
Μια από τις εταιρείες που ενδιαφέρονται για την υλοποίηση ενός προγράμματος μαθητείας για πωλητές στη βάση της διττής εκπαίδευσης είναι η LIDL.
