Η Κύπρος έχει επιδείξει στο παρελθόν και θα συνεχίσει να ασκεί τα κυριαρχικά της δικαιώματα τόσο στην εξερεύνηση όσο και στην εκμετάλλευση, παρά τις τουρκικές προκλήσεις που έχουν ενταθεί τους τελευταίους μήνες, ήταν το μήνυμα που έστειλε στη διεθνή επιχειρηματική κοινότητα του τομέα των υδρογονανθράκων ο υπουργός Ενέργειας Γιώργος Λακκοτρύπης, σε αποκαλυπτική συνέντευξη στο κορυφαίο διεθνές εξειδικευμένο περιοδικό και διαδικτυακή πύλη «Petroleum Economist».
Στη συνέντευξη, ο υπουργός αναλύει και τοποθετείται σε σχέση με τις ενεργειακές εξελίξεις στην Κύπρο σε τρεις κατευθύνσεις: Ως προς το έντονο γεωτρητικό πρόγραμμα που ξεκινά στις αρχές του χρόνου, ως προς τις προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας στην ΑΟΖ της Κύπρου, αλλά και σε σχέση με την έλευση φυσικού αερίου στην Κύπρο, με μορφή υγροποιημένου αλλά και απευθείας.
Καλά ενημερωμένος ο απεσταλμένος του «Petroleum Economist», Γκέραλντ Μπουτ, πρώην ανταποκριτής του BBC στη Μέση Ανατολή για δεκαετίες και μετέπειτα αναλυτής των «Oxford Analytica» και «Petroleum Policy Intelligence», με 40χρονη εμπειρία στα ενεργειακά ζητήματα της περιοχής, βρέθηκε στην Κύπρο την επομένη της υπογραφής της αναθεωρημένης συμφωνίας αναλογικού καταμερισμού και της άδειας ανάπτυξης του «Αφροδίτη».
Ο Γιώργος Λακκοτρύπης αναφέρει ακόμα ότι προχωρά το γεωτρητικό πρόγραμμα των TOTAL-ENI, ότι επίκεινται επιβεβαιωτικές γεωτρήσεις από την κοινοπραξία ExxonMobil-Qatar Petroleum και από τη Noble-Shell-Delek στο «Αφροδίτη», με όλες αυτές τις γεωτρήσεις να ολοκληρώνονται εντός 12 έως 24 μήνες.
Σε σχέση με το κοίτασμα «Αφροδίτη» εξηγεί επίσης ότι «το σχέδιο είναι ότι θα μεταφέρουμε το αέριο με υποθαλάσσιο αγωγό προς την Αίγυπτο, θα το υγροποιήσουμε στο Ιτκού, από όπου θα μεταφερθεί από τη Shell που συμμετέχει και στην κοινοπραξία του κοιτάσματος στις διεθνείς αγορές, κυρίως στην Ευρώπη. Το πρώτο αέριο θα παραχθεί το 2025.
«Είστε τόσο σίγουροι ότι το ερευνητικό πρόγραμμα θα προχωρήσει με τόσο έντονη και τόσο κοντά την τουρκική παρουσία;», ήταν η επόμενη ερώτηση. «Ναι. Η Κύπρος το έχει αποδείξει στο παρελθόν και θα συνεχίσει να ασκεί τα κυριαρχικά της δικαιώματα τόσο στην εξερεύνηση όσο και στην εκμετάλλευση, παρά την τουρκική προκλητικότητα που εντάθηκε τους τελευταίους μήνες. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ΑΟΖ της Κύπρου είναι ευρωπαϊκή επικράτεια και ότι οι ανακαλύψεις μας είναι ευρωπαϊκές ανακαλύψεις. Η κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο προσελκύει όλο και μεγαλύτερη προσοχή από την ΕΕ, τις ΗΠΑ και τους άλλους συμμάχους μας. Η Τουρκία είναι μόνη σε αυτές τις προκλητικές ενέργειες», ήταν η απάντηση του υπουργού Ενέργειας.
Ενδιαφέρουσα, σχολιάζει ο «Φιλελεύθερος» Κύπρου, είναι και η απάντηση στο καυτό ερώτημα αν φυσικό αέριο από την «Αφροδίτη» που θα πηγαίνει στην Αίγυπτο για υγροποίηση θα επιστρέφει και στην Κύπρο. Τρέχουν οι διαδικασίες για συμβόλαιο δημιουργίας της υποδομής και της πλωτής μονάδας αποθήκευσης και αεριοποίησης φυσικού αερίου (FSRU) στο Βασιλικό· στόχος είναι να ολοκληρωθούν εντός Νοεμβρίου, εξηγεί ο υπουργός Ενέργειας. Είναι λογικό βέβαια το ερώτημα, «γιατί δεν παίρνετε το δικό σας αέριο από τα δικά σας κοιτάσματα;». Επειδή -απαντά στη δική του ερώτηση ο Γιώργος Λακκοτρύπης- η εγχώρια αγορά της Κύπρου είναι πολύ μικρή, περίπου 0,7 δισ. κυβικά μέτρα ανά έτος, που μελλοντικά θα φτάσει στο 1 δισ. κ. μέτρα. Όπως εξηγεί, για τέτοιες (μικρές) ποσότητες, οι απαιτούμενες κεφαλαιουχικές δαπάνες είναι τόσο μεγάλες ώστε δεν είχε οικονομικό νόημα να αναπτυχθεί ένας συγκεκριμένος τομέας μόνο για την Κύπρο.
Με αυτά τα δεδομένα, προσθέτει ο κ. Λακκοτρύπης, υποβάλαμε αίτηση στην Ε.Ε. που ενέκρινε επιχορήγηση 100 εκατ. ευρώ περίπου, δηλαδή το ένα τρίτο των κεφαλαιουχικών δαπανών για την κατασκευή του τερματικού εισαγωγής, των εγκαταστάσεων του FSRU, των αποβάθρων κ.τ.λ.
Στόχος, συνεχίζει ο υπουργός Ενέργειας, είναι όπως η εισαγωγή υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) γίνει με δύο τρόπους –με σύμβαση προμήθειας για 3-5 χρόνια και από την ανοικτή αγορά στη συνέχεια. Τα 3 έως 5 χρόνια μας επιτρέπουν να διερευνήσουμε –όταν πλέον θα υπάρχει και παραγωγή από το «Αφροδίτη» αν θα είναι βιώσιμη επιλογή και η κατασκευή αγωγού και προς την Κύπρο. Όταν συμβαίνει αυτό, εάν έχει οικονομική λογική, τότε θα είμαστε σε θέση να το πράξουμε και να διατηρήσουμε τις εγκαταστάσεις LNG για εφεδρεία για την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της Κύπρου.
Μετά από πενταετία θα δούμε και την πρόταση «Energean»
Ο Γκέραλτ Μπουτ δεν παραλείπει να θέσει επί τάπητος και το ζήτημα με την πρόταση της «Energean» για εισαγωγή φυσικού αερίου στην Κύπρο με αγωγό από το Ισραηλινό κοίτασμα «Καρίς» σε ανταγωνιστική τιμή. Πρώτα απ’ όλα δεν ήταν εφικτό, δεν υπήρξε τέτοια διαδικασία. Η συμφωνία με την Ε.Ε. ήταν για δημιουργία τερματικού αποθήκευσης LNG και αποϋγροποίησης. Δεύτερον και ίσως το πιο σημαντικό είναι ότι η Κύπρος θέλει να διαθέτει τη δική της υποδομή για την ασφάλεια εφοδιασμού. Σε επόμενο βήμα θα εξετάσουμε και τη δυνατότητα εισαγωγής αγωγού φυσικού αερίου από δικά μας κοιτάσματα ή από αυτά των γειτόνων μας, σύμφωνα με τον Γιώργο Λακκοτρύπη.
Η Ε.Ε. χρηματοδοτεί μόνο δικό μας πλωτό τερματικό
Λογικό –και συζητείται μεταξύ των επιχειρηματικών κύκλων του τομέα– και το ερώτημα γιατί η Κύπρος δεν ενοικίασε ένα FLNG, όπως κάνουν πολλές χώρες και φτιάχνει δικό της. Ο Γιώργος Λακκοτρύπης εξηγεί ότι συζητήθηκε αυτή η εκδοχή με τις Βρυξέλλες, οι οποίες όμως ξεκαθάρισαν ότι χρηματοδοτούν συμβάσεις μίσθωσης, αλλά μόνο τη δημιουργία υποδομών. Καυτή και πολυσυζητημένη και η επόμενη ερώτηση – αν με τη δημιουργία τερματικού FLNG θα έχουμε πιο ακριβό ηλεκτρισμό αντί με ένα αγωγό.
Ο υπουργός αναφέρει ότι τόσο από τις μελέτες όσο και από τις μέχρι τώρα προτάσεις των ενδιαφερομένων προμηθευτών, «είμαστε συγκρατημένα αισιόδοξοι ότι θα μπορέσουμε να βρούμε μια πιο ανταγωνιστική τιμή, απ’ ό,τι θα κοστίζει το αέριο μέσω αγωγού. Ιδιαίτερα, αν η ανάπτυξη ενός κοιτάσματος γίνει μόνο για τις ανάγκες της Κύπρου λόγω των ψηλών κεφαλαιουχικών δαπανών ανάπτυξης του κοιτάσματος. Όταν πλέον η «Αφροδίτη» θα αναπτυχθεί και θα εξάγει τις μεγαλύτερες ποσότητες αερίου προς την Αίγυπτο, τότε θα δούμε αν είναι οικονομικά βιώσιμο, μέχρι τότε θα ξεκαθαρίσουν και τα πράγματα με τον «Γλαύκο» και την «Καλυψώ», οπότε θα έχουμε αυτή τη λύση για μια πενταετία και μετά θα κρίνουμε με τα δεδομένα που θα έχουμε μπροστά μας, απαντά ο υπουργός.
