Από την έντυπη έκδοση
Στον αστερισμό των «πράσινων» εταιρικών ομολόγων κινείται η Ευρωζώνη, καθώς στο πρώτο εξάμηνο του 2021 εκδόθηκαν στην Ευρώπη «πράσινα» ομόλογα αξίας 90 δισ. δολαρίων, τα οποία αντιστοιχούσαν στο 46% των αντίστοιχων ομολόγων διεθνώς.
Στην Ελλάδα η έκδοση «πράσινων» εταιρικών ομολόγων άρχισε από το 2019 και μέχρι σήμερα έχουν εκδοθεί έξι «πράσινα» εταιρικά ομόλογα από ισάριθμες εισηγμένες εταιρείες, οι οποίες άντλησαν συνολικά 2,62 δισ. ευρώ.
Τα «πράσινα» εταιρικά ομόλογα αναμένεται να κυριαρχήσουν τα προσεχή χρόνια ως επενδυτική επιλογή, εν όψει και της δέσμευσης της Ε.Ε. για μείωση των εκπομπών ρύπων κατά 55% έως και το 2030. Ενδεικτικό, μάλιστα, της στήριξης που έχει η αγορά αυτή από τις κεντρικές αρχές είναι το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) έχει εντάξει τα ομόλογα αυτά ως επιλέξιμα για χρηματοδότηση, στο πλαίσιο των προγραμμάτων αγοράς τίτλων.
Διεθνώς η αγορά των «πράσινων» ομολόγων εγκαινιάστηκε το 2014 και τα τελευταία χρόνια αναδεικνύεται ολοένα και περισσότερο ως μια από τις δημοφιλείς μορφές επενδύσεων. Το 2014 οι εκδόσεις «πράσινων» ομολόγων ανήλθαν μόλις στα 37 δισ. δολάρια και το 2019 εκτοξεύθηκαν στα 257,7 δισ. δολάρια, από τα οποία περίπου το 45% ήταν εκδόσεις ευρωπαϊκών επιχειρήσεων. Το 2019, το συνολικό ποσό των «πράσινων» ομολόγων που εκδόθηκαν στην Ευρώπη αυξήθηκε κατά 74% (ή 49,5 δισ. δολάρια) σε ετήσια βάση, φτάνοντας συνολικά τα 116,7 δισ. δολάρια.
Το ελληνικό σχέδιο με παροχή κινήτρων
Οι ελληνικές αρχές βρίσκονται σε συζητήσεις με την Κομισιόν, ώστε να ολοκληρωθεί η ταξινόμηση του τι είναι και κατά πόσο μια «πράσινη» επένδυση (Green Taxonomy), ώστε να αποφευχθούν δήθεν «πράσινες» εκδόσεις ομολόγων (greenwashing). Σύμφωνα με πληροφορίες, οι συζητήσεις βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο και θεσμοθέτηση αναμένεται μέσα στο 2022, όταν το Ελληνικό Δημόσιο προγραμματίζει και την πρώτη έκδοση «πράσινου» κρατικού ομολόγου.
Το υπουργείο Οικονομικών, μάλιστα, ήδη εξετάζει μία δέσμη μέτρων προκειμένου να ωθήσει εταιρείες στην έκδοση «πράσινων» ομολόγων. Τα μέτρα αυτά είναι τα εξής:
1. Περαιτέρω μείωση του φορολογικού συντελεστή (π.χ. κατά 50%) «πράσινων» μικρομεσαίων επιχειρήσεων εισηγμένων στο Χρηματιστήριο Αθηνών.
2. Φορολογικά κίνητρα για την αγορά «πράσινων» ομολόγων και μετοχών (όπως μειωμένος φόρος συγκέντρωσης κεφαλαίου, τοκομεριδίων, μερισμάτων).
3. Επιδότηση «πράσινων» ομολόγων και μετοχών για την κάλυψη του πρόσθετου κόστους εξωτερικής επαλήθευσης περιβαλλοντικής βιωσιμότητας. Το μέτρο αυτό αφορά τη μείωση του κόστους μετάβασης στην «πράσινη» ανάπτυξη και το νέο παραγωγικό μοντέλο, την τεκμηρίωση και τη διατήρησή του.
4. Παροχή εγγυήσεων στις τράπεζες ή σε συλλογικά επενδυτικά σχήματα, όπως ασφαλιστικά ταμεία και ασφαλιστικές εταιρείες, για τη στήριξη βιώσιμων επενδύσεων.
5. Δημιουργία καταλόγου στρατηγικών ιδιωτικών «πράσινων» επενδύσεων βάσει σαφών κριτηρίων και πληροφόρηση για το όφελος από τον χαρακτηρισμό τους ως τέτοιες. Για το μέτρο αυτό θα πρέπει πρώτα η Κομισιόν να έχει ολοκληρώσει το Green Taxonomy και να περάσει σχετικός νόμος στην Ελλάδα.
Το Ταμείο Ανάκαμψης και ο ρόλος της ΕΚΤ
Το Ταμείο Ανάκαμψης αλλά και η πίεση από την ΕΚΤ να δέχεται κατά προτεραιότητα «πράσινα» ομόλογα για τη χρηματοδότηση των τραπεζών επισπεύδουν τις διαδικασίες για το 2022. Ενδεικτικά, ο κατάλογος αυτός μπορεί να περιλαμβάνει δημόσια έργα υποδομών τα οποία πληρούν τα κριτήρια της βιώσιμης επένδυσης ή δραστηριότητας, οι οποίες θα μπορούν να χρηματοδοτηθούν από ιδιωτικά κεφάλαια και που αποτελούν προτεραιότητα για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Σύμφωνα με την επιτροπή εμπειρογνωμόνων, τα έργα αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν επενδύσεις ή εκδόσεις «πράσινων» ομολόγων για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, την ανάπτυξη της ηλεκτροκίνησης ή ακόμα και την επέκτασή της σε εμπορικά τρένα, την υδρογονοκίνηση με παράλληλη ενίσχυση της έρευνας και ανάπτυξης για αεροπλάνα και πλοία, την ανακύκλωση, αλλά και μεταποιητικές επιχειρήσεις, όπως αυτές που κατασκευάζουν μηχανήματα ανακύκλωσης.
