Από την έντυπη έκδοση
Των Φάνη Ζώη, Γιάννη Κανουπάκη και Σταμάτη Ζησίμου
Καμπανάκι χτυπούν οι Ελληνες μεταφορείς για σημαντική οικονομική ζημιά, την οποία θα υποστούν αν ενταθούν οι αγροτικές κινητοποιήσεις και κλείσουν επ’ αόριστον πολλά τελωνεία. Εως τώρα οι εξαγωγές δεν αντιμετώπισαν μεγάλα προβλήματα από τους αποκλεισμούς συγκεκριμένων ωρών, είναι πολύ πιθανό, όμως, να προκύψουν θέματα για τα ευπαθή-νωπά προϊόντα, ακόμη και σε αυτήν την περίπτωση. Προβλήματα εφοδιασμού έχουν καταγραφεί, πάντως, στη λειτουργία βιοτεχνικών επιχειρήσεων.
Ειδικότερα, οι απώλειες για τον κλάδο των μεταφορέων μπορεί να ξεπεράσουν ανά 24ωρο τα 30 εκατ. ευρώ, σωρευτικά, εάν οι αγρότες κλείσουν τις διόδους σε κομβικά σημεία προς τους τελωνειακούς σταθμούς. Το κομβόι των φορτηγών που περιμένει να περάσει τα σύνορα αρχίζει, ήδη, αρκετά χιλιόμετρα πριν από τα μπλόκα στις εξόδους / εισόδους της χώρας, ενώ δεν έχει προσμετρηθεί τι θα συμβεί αν πραγματοποιηθεί η απειλή για αποκλεισμό λιμανιών και σιδηροδρομικού δικτύου…
Σύμφωνα με στοιχεία των μεταφορέων, το 43% της συνολικής αξίας των ελληνικών εξαγωγών διακινείται προς τις ξένες αγορές οδικώς, κάτι που με βάση τα στοιχεία του 2015 μεταφράζεται σε 30,8 εκατ. ευρώ ημερησίως σε διεθνές οδικό μεταφορικό έργο.
Ηδη, πάντως, όλες οι επιχειρήσεις επιβαρύνονται λόγω του αυξημένου κόστους μεταφοράς των προϊόντων, μια και οι οδηγοί φορτηγών αναγκάζονται να ακολουθούν παρακαμπτήριους δρόμους και συχνά πιο μακρινές διαδρομές. Η καθυστέρηση, δε, παράδοσης των παραγγελιών σε ξένους πελάτες ουκ ολίγες φορές συνεπάγεται και ρήτρες που επιβαρύνουν τους προμηθευτές, εν προκειμένω τις ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις.
Εως τώρα δεν έχουν παρουσιαστεί ελλείψεις στην εγχώρια αγορά, όμως οι καθυστερήσεις τόσο στη διακίνηση των προϊόντων στην εσωτερική αγορά, όσο και εκτός συνόρων έχουν κόστος για τις επιχειρήσεις, το οποίο ακόμη δεν μπορεί να αποτιμηθεί. Εάν συνεχιστούν οι αποκλεισμοί ή αυξηθούν οι ώρες που οι δρόμοι κλείνουν, αναφέρουν μεταφορείς, τότε δεν αποκλείεται προς το τέλος της εβδομάδας να παρουσιαστούν ελλείψεις, ειδικά σε ό,τι αφορά τα νωπά και ευπαθή προϊόντα, όπως κρέατα, φρούτα και λαχανικά. Ενδεικτικό της κατάστασης που δημιουργείται ήταν η ένταση που επικράτησε χθες τα ξημερώματα στο τελωνείο του Προμαχώνα, όπου εδώ και μέρες Ελληνες αγρότες έχουν στήσει μπλόκα και περιορίζουν το πέρασμα των συνόρων.
Σε ό,τι αφορά αμιγώς τους εξαγωγείς, όπως μας λένε από τον ΠΣΕ, δεν υπάρχει προς το παρόν ιδιαίτερο κόστος στις εξαγωγές από τους αποκλεισμούς δρόμων λόγω των αγροτικών κινητοποιήσεων. Αν για κάποιο λόγο κλείσουν, όμως, επ’ αόριστον όλα τα τελωνεία της χώρας, τότε και εκείνοι θεωρούν πως το ημερήσιο κόστος θα μπορούσε να φτάσει ακόμη και τα 30 εκατ. ευρώ την ημέρα, αν έκλειναν δε και τα λιμάνια το κόστος θα ήταν 37 εκατ. την ημέρα. Μέχρι χθες οι ολιγόωρες διακοπές της κυκλοφορίας στο εθνικό δίκτυο δεν είχαν σοβαρές επιπτώσεις στη διακίνηση των προϊόντων. Υπήρχαν καθυστερήσεις, σε κάποιες περιπτώσεις σημαντικές και το μεγαλύτερο πρόβλημα εντοπιζόταν σε ευαίσθητα εμπορεύματα που αφορούν, ως επί το πλείστον, τους ίδιους τους παραγωγούς. Τα υπόλοιπα είδη προωθούνταν με αναπροσαρμογές των δρομολογίων και από εναλλακτικές οδούς, όταν έκλειναν οι κύριες αρτηρίες.
Πάντως, όπως μας πληροφορούν οι εξαγωγείς, η αργοπορία δεν αποτέλεσε καθοριστικό παράγοντα για να χαλάσουν συμβόλαια με ξένους πελάτες, άρα διευθετούνταν τα όποια προβλήματα. Την ίδια ώρα, βεβαίως, μας εξηγούν πως δεν πρέπει να πάει χαμένη η θετική αύρα της πορείας των εξαγωγών μας (πλην των πετρελαιοειδών) το 2015. Η εθνική υπόθεση αφορά όλους, γι’ αυτό και οι αντιδράσεις κοινωνικών ομάδων και επαγγελματικών τάξεων καλό είναι να μη φτάνουν στα άκρα, με πλήρεις αποκλεισμούς των οδικών μεταφορών, επηρεάζοντας αρνητικά κλάδους που εισφέρουν ουσιαστικά στην οικονομία της χώρας.
Τι λέει το ΒΕΑ
Ο αποκλεισμός των δρόμων από τους αγρότες προκαλεί, ωστόσο, δυσλειτουργίες αρκετών βιοτεχνικών επιχειρήσεων, οι οποίες το τελευταίο διάστημα αντιμετωπίζουν προβλήματα ως προς την προμήθεια των πρώτων υλών για την παραγωγή τους. Οπως αναφέρει στη «Ν» ο πρόεδρος του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Αθήνας (ΒΕΑ) Παύλος Ραβάνης, έχουν φθάσει στο επιμελητήριο πολλές αναφορές επιχειρηματιών σχετικά με ζητήματα στον εφοδιασμό των βιοτεχνικών επιχειρήσεων. Σύμφωνα με τον ίδιο, από μια πρόχειρη έρευνα που πραγματοποίησε το επιμελητήριο, όντως διαπιστώθηκαν λειτουργικές περιπλοκές, ωστόσο, κατά την εκτίμησή του, οι ελλείψεις μπορεί να είναι υπαρκτές, αλλά προς στιγμή δεν είναι τόσο σοβαρές ώστε να προκαλέσουν ανησυχία στον βιοτεχνικό κλάδο. Βέβαια, ο κ. Ραβάνης επισημαίνει και εκείνος ότι τα προβλήματα μπορεί να επιδεινωθούν και να πλήξουν την παραγωγή στην περίπτωση που κλιμακωθεί ο αποκλεισμός των δρόμων.
Ενταση με οδηγούς από τη Βουλγαρία
Ενταση επικράτησε χθες τα ξημερώματα στο τελωνείο του Προμαχώνα, όταν τέσσερις οδηγοί φορτηγών με βουλγαρικές πινακίδες πέρασαν στην πλευρά της Βουλγαρίας πατώντας ξαφνικά γκάζι, διανύοντας μία απόσταση δύο χιλιομέτρων από το σημείο όπου ήταν σταθμευμένα τα οχήματά τους μέχρι τα σύνορα. Εσπασαν μάλιστα τις προστατευτικές μπάρες του τελωνείου, εγείροντας ανησυχίες και για την ασφάλεια των συνόρων. Το ίδιο επιχείρησε να κάνει και ένας πέμπτος οδηγός, ωστόσο τον σταμάτησε η αστυνομία επί ελληνικού εδάφους και προσήχθη. Η βουλγαρική αστυνομία πήρε τα στοιχεία των υπολοίπων τεσσάρων που κατάφεραν να περάσουν τα σύνορα.
Εντονη ανησυχία στη Βόρεια Ελλάδα για τον αποκλεισμό των τελωνείων
Της Βάσως Βεγίρη
[email protected]
Εμφανείς είναι ήδη οι πρώτες επιπτώσεις των αγροτικών κινητοποιήσεων στην πραγματική οικονομία της Βόρειας -και όχι μόνο- Ελλάδας, προκαλώντας έντονη ανησυχία στους παραγωγικούς φορείς για μέγιστο πλήγμα που θα επιφέρει στην οικονομία και στις επιχειρήσεις η ενδεχόμενη υλοποίηση των εξαγγελιών των αγροτών για επ’ αόριστον αποκλεισμό των τελωνείων, αλλά και κομβικών σημείων του οδικού δικτύου της χώρας.
Τα περισσότερα προβλήματα εντοπίζονται στις οδικές μεταφορές από και προς τη Βουλγαρία μέσω του Προμαχώνα -βασική πύλη προς την κεντρική Ευρώπη-, με άμεσες επιπτώσεις τόσο στον εφοδιασμό των ελληνικών βιομηχανιών με πρώτες ύλες όσο και στις εξαγωγές των ελληνικών επιχειρήσεων. Παράλληλα και το λιμάνι της Θεσσαλονίκης αντιμετωπίζει ήδη προβλήματα καθυστερήσεων, τα οποία μέχρι σήμερα είναι διαχειρίσιμα. Η συνέχιση ωστόσο της ίδιας κατάστασης εγκυμονεί μέγιστο κίνδυνο σημαντικών απωλειών πελατών, κυρίως από τη Βουλγαρία, που σήμερα αποτελεί για τον ΟΛΘ τον πιο γρήγορα αναπτυσσόμενο πελάτη του.
Οι ουρές των ακινητοποιημένων φορτηγών στον Προμαχώνα, σύμφωνα με το αστυνομικό τμήμα του τελωνείου, ξεπερνούσαν χθες στις 8 το βράδυ -οπότε και μετά από πολύωρες διαπραγματεύσεις των οδηγών φορτηγών με τους αγρότες αποφασίστηκε να ανοίξει το μπλόκο μέχρι να «αποφορτιστεί» η κυκλοφορία- τα 30 χλμ. συνολικά εκατέρωθεν, με το μεγαλύτερο όγκο στο ρεύμα εισόδου προς Ελλάδα. Η απόφαση για άνοιγμα του Προμαχώνα ασφαλώς δίνει «ανάσα» στις μεταφορές και στο εμπόριο, ωστόσο είναι περιστασιακή και εύλογα το πρόβλημα θα επανακάμψει τις προσεχείς ημέρες (σ.σ.: υπό κανονικές συνθήκες εκτιμάται ότι από τον Προμαχώνα διέρχονται σε εβδομαδιαία βάση περίπου 3.000 – 4.000 νταλίκες και φορτηγά).
Στο δε τελωνείο των Κήπων στα ελληνοτουρκικά σύνορα στον Εβρο, όπου τις προηγούμενες ημέρες οι ουρές των αποκλεισμένων φορτηγών έφταναν τα 5 χλμ., χθες η κατάσταση εκτονώθηκε μετά το 12ωρο άνοιγμα του μπλόκου, το οποίο όμως ξανάκλεισε από τις 12 το μεσημέρι χωρίς να είναι γνωστό πότε θα ξανανοίξει. Στο μεταξύ, στον επ’ αόριστον αποκλεισμό του τελωνείου του Ορμενίου ανακοίνωσαν χθες ότι προχωρούν οι αγρότες του Εβρου, ενώ από σήμερα θα κλείσουν και τον συνοριακό σταθμό Κυπρίνου-Ιβαΐλοβγκραντ, αποκόπτοντας ολοκληρωτικά την οδική σύνδεση Ελλάδας-Βουλγαρίας από τον Εβρο.
Οι μέχρι σήμερα κινητοποιήσεις και οι εξαγγελίες των αγροτών για επ’ αόριστον αποκλεισμό των συνόρων και καίριων κομβικών σημείων του οδικού δικτύου της χώρας εγείρουν τη μέγιστη ανησυχία του Συνδέσμου Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος. Οι απεργιακές κινητοποιήσεις των αγροτών, επισημαίνει στη «Ν» ο πρόεδρος του ΣΒΒΕ Αθανάσιος Σαββάκης, έχουν ήδη δημιουργήσει σημαντικό πρόβλημα ανεφοδιασμού της εγχώριας βιομηχανίας με πρώτες ύλες, ενώ οι εξαγωγές δυσχεραίνονται σημαντικά τις δύο τελευταίες εβδομάδες.
Τα προβλήματα αυτά μέχρι στιγμής, σύμφωνα με τον κ. Σαββάκη, είναι διαχειρίσιμα, αλλά εάν συνεχιστεί το κλείσιμο των συνόρων και των εθνικών οδών, απειλείται ευθέως η βιωσιμότητα πολλών εγχώριων βιομηχανιών και ελλοχεύει ο κίνδυνος απώλειας ξένων αγορών και πελατών, ειδικά για όσες επιχειρήσεις ανήκουν στον κλάδο της μεταποίησης αγροτικών προϊόντων. Ο ΣΒΒΕ καλεί την κυβέρνηση και τον πρωθυπουργό να δημιουργηθούν άμεσα οι προϋποθέσεις διαλόγου με τους αγρότες.
Εντονη ανησυχία για τις συνέπειες από το ενδεχόμενο επ’ αόριστον αποκλεισμού των τελωνείων -ειδικά του Προμαχώνα- εκφράζει και η διοίκηση του ΟΛΘ. Σε συνέχεια των πιέσεων που -όπως έχει ήδη δημοσιεύσει η «Ν»- δέχονται οι ναυτικοί πράκτορες από βουλγαρικές εταιρείες-πελάτες τους για παράκαμψη του ΟΛΘ και μεταφορά των προϊόντων τους μέσω των λιμανιών του Μπουργκάς και της Βάρνας, ο διευθύνων σύμβουλος της ΟΛΘ Α.Ε. Δημήτρης Μακρής σημειώνει στη «Ν» ότι ο ΟΛΘ βρίσκεται αντιμέτωπος με «πρόδρομα προβλήματα» και συγκεκριμένα με καθυστερήσεις της τάξης των τριών ημερών, καθώς πολλές εταιρείες, δεδομένου του αποκλεισμού του Προμαχώνα, αφήνουν-στοκάρουν τα containers τους στον ΟΛΘ.
Με δεδομένο ότι ο ΟΛΘ είναι λιμάνι χερσαίας μεταφοράς από και προς τη βαλκανική ενδοχώρα του και όχι λιμάνι transhipment από πλοίο σε πλοίο και ότι η Βουλγαρία αποτελεί τα τελευταία έτη τον πιο δυναμικά αναπτυσσόμενο πελάτη του, εάν συνεχιστεί η ίδια κατάσταση στον Προμαχών, τονίζει ο κ. Μακρής, σε μία εβδομάδα το λιμάνι θα αρχίσει να αντιμετωπίζει πραγματικό πρόβλημα.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι για την παραμονή των containers στον ΟΛΘ υπάρχει ατέλεια για διάστημα μέχρι οκτώ ημερών και εύλογα εγείρονται ανησυχίες για το τι θα γίνει όταν συμπληρωθεί το χρονικό αυτό περιθώριο, ενώ σε κάθε περίπτωση από την παρούσα κατάσταση ο ΟΛΘ υπέστη -χωρίς δική του υπαιτιότητα- πλήγμα αξιοπιστίας.
