Από την έντυπη έκδοση
Του Αντώνη Τσιμπλάκη
[email protected]
Mεγαλύτερες ήταν οι απώλειες της Ελλάδας και της Κύπρου στις ταξιδιωτικές αφίξεις κατά το οκτάμηνο του 2020, συγκριτικά με τις ανταγωνίστριες χώρες της Μεσογείου. Τον μεγαλύτερο αριθμό τουριστών υποδέχτηκε, μεταξύ των επιλεγμένων χωρών, η Ισπανία (15,7 εκατ. ταξιδιώτες), ο οποίος ωστόσο ήταν μειωμένος σε σύγκριση με το πρώτο οκτάμηνο του 2019 κατά 73%.
Ανάλογη ετήσια μείωση κατέγραψαν οι διεθνείς τουριστικές αφίξεις στην Τουρκία την περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου (- 74%) και στη Μάλτα (-71%), ενώ στην Κροατία ήταν ελαφρώς ηπιότερη (-59%). Ομοίως, 59%, σε ετήσια βάση, ήταν οι απώλειες σε ταξιδιωτικές αφίξεις που σημειώθηκαν στην Ιταλία. Στη χώρα μας, αλλά και στην Κύπρο, η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση το πρώτο οκτάμηνο του έτους, σε σύγκριση με το ίδιο διάστημα του 2019, συρρικνώθηκε κατά 78% και 84,5% αντίστοιχα.
Σύμφωνα με την ανάλυση της Alpha Bank, για την Ελλάδα, μετά την κατάρρευση των τουριστικών αφίξεων τον Απρίλιο και τον Μάιο, σημειώθηκε ελαφρά μόνο βελτίωση τους επόμενους μήνες, με αποτέλεσμα τον Αύγουστο να αντιστοιχούν στο 27% των περσινών αφίξεων. Ειδικά για την αεροπορική κίνηση επιβατών παρατηρούμε ότι μετά τη σταδιακή άρση της απαγόρευσης των πτήσεων από συγκεκριμένες χώρες τον Ιούνιο, η αεροπορική κίνηση αποκαταστάθηκε κατά ένα μικρό μέρος μέχρι και τον Σεπτέμβριο.
Η ήπια άνοδος της τουριστικής κίνησης κατά τη διάρκεια του τρίτου τριμήνου του 2020 αποτυπώθηκε και στα στοιχεία της πληρότητας των καταλυμάτων, η οποία παρέμεινε ωστόσο σε υποτονικά επίπεδα. Συγκεκριμένα, τα ποσοστά πληρότητας των καταλυμάτων δεν υπερέβησαν το 33% τον Αύγουστο, έναντι 76% τον αντίστοιχο μήνα του 2019.
Βραχυχρόνιες μισθώσεις
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν επίσης τα στοιχεία για τη δραστηριότητα της βραχυχρόνιας μίσθωσης ακινήτων, μέσω της ψηφιακής πλατφόρμας Airbnb και συγκεκριμένα το πλήθος των αξιολογήσεων από τους επισκέπτες για τα εγγεγραμμένα καταλύματα. Όπως και στην περίπτωση της εισερχόμενης ταξιδιωτικής κίνησης, το πλήθος των αξιολογήσεων ακολουθούσε ένα εποχικό πρότυπο κατά τα έτη 2018 και 2019, καθώς αυξανόταν σημαντικά από τον Μάιο μέχρι και τον Σεπτέμβριο. Το πρότυπο αυτό ήταν εντονότερο στους θερινούς προορισμούς, δηλαδή στην Κρήτη και στο Νότιο Αιγαίο, ενώ στην Αθήνα το πλήθος των αξιολογήσεων των καταλυμάτων ήταν αξιοσημείωτο και τις υπόλοιπες περιόδους κάθε έτους.
Η τάση, μάλιστα, του πλήθους των αξιολογήσεων ήταν έντονα ανοδική στην περίπτωση της Αθήνας, γεγονός από το οποίο συμπεραίνεται αφενός ότι η χρήση της πλατφόρμας αυξήθηκε τα τελευταία χρόνια, αφετέρου ότι η πρωτεύουσα της χώρας αποτελούσε έναν προορισμό για όλο τον χρόνο. Το 2020, ωστόσο, από τον Μάρτιο και μετά, οι αξιολογήσεις των καταλυμάτων της πλατφόρμας Airbnb είναι σημαντικά λιγότερες σε σύγκριση με τα προηγούμενα δύο χρόνια, ενώ μια ελαφρά ανοδική τάση παρατηρείται σε όλες τις περιοχές από τον Ιούνιο και μετά, μήνας κατά τον οποίο επαναλειτούργησε σταδιακά ο κλάδος των καταλυμάτων.
Ωστόσο, υπό την προϋπόθεση ότι η πανδημική αναζωπύρωση θα εξασθενήσει εντός του πρώτου εξαμήνου του 2021 και οι οικονομικές συνθήκες θα βελτιωθούν στους κύριους εμπορικούς εταίρους μας, η Ελλάδα έχει την ευκαιρία να διασφαλίσει έναν ικανοποιητικό αριθμό ξένων επισκεπτών και επομένως να ανακτήσει ένα μεγάλο μέρος της φετινής ζημίας. Σημαντικό ρόλο θα διαδραματίσει η εξάρτηση από τις αερομεταφορές.
Οι εκτιμήσεις για την πορεία του τουρισμού για το επόμενο έτος ποικίλλουν και ενέχουν μεγάλο βαθμό αβεβαιότητας, καθώς η εξέλιξη της πανδημίας είναι μέχρις στιγμής απρόβλεπτη. Σύμφωνα με τον ΣΕΤΕ, αν οι συνθήκες το επιτρέψουν θα μπορούσαμε να ανακτήσουμε το 50% των τουριστικών εισπράξεων του 2019. Τέλος, σύμφωνα με το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού 2021, οι εξαγωγές υπηρεσιών αναμένεται να μειωθούν σχεδόν κατά το ήμισυ το 2020 (-45,4%), πρωτίστως λόγω των υποτονικών επιδόσεων του τουρισμού και ως εκ τούτου το ισοζύγιο υπηρεσιών προβλέπεται ότι θα έχει αρνητική συμβολή στο ΑΕΠ κατά 5,5 ποσοστιαίες μονάδες.
Τα στοιχεία
Κατά τη φετινή τουριστική περίοδο, δηλαδή από τον Μάιο μέχρι και τον Αύγουστο, ο τελευταίος μήνας για τον οποίο υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία, το ισοζύγιο του εξωτερικού τομέα ήταν ελλειμματικό, με εξαίρεση τον Αύγουστο, εξαιτίας της πανδημίας και των μέτρων περιορισμού στις μετακινήσεις και τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα μεταξύ άλλων τις περιορισμένες ταξιδιωτικές εισπράξεις.
Αν και τον Αύγουστο οι ελαφρώς βελτιωμένες, σε σύγκριση με τους προηγούμενους μήνες, ταξιδιωτικές εισπράξεις οδήγησαν σε οριακό πλεόνασμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, ύψους 79,7 εκατ. ευρώ, αυτό είναι σημαντικά χαμηλότερο σε σύγκριση με το αντίστοιχο περσινό αποτέλεσμα (πλεόνασμα 1,8 δισ. ευρώ). Σωρευτικά, το πρώτο οκτάμηνο του έτους οι ταξιδιωτικές εισπράξεις συρρικνώθηκαν κατά 10,5 δισ. ευρώ.
