Από την έντυπη έκδοση
Της Νένας Μαλλιάρα
[email protected]
Πρεμιέρα με επεισόδια έκαναν χθες οι πλειστηριασμοί, οι οποίοι εκτός από φυσική μορφή στα ειρηνοδικεία έγιναν για πρώτη φορά και μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας, με το πάτημα ενός κουμπιού από την έδρα των συμβολαιογράφων.
Με ηλεκτρονική μορφή έγιναν 2 πολλαπλοί (δηλ. ο καθένας για περισσότερα του ενός ακίνητα) πλειστηριασμοί, οι οποίοι ήταν προγραμματισμένοι και αφορούσαν ο πρώτος 4 αποθήκες και θέσεις πάρκινγκ και ο δεύτερος μεζονέτα 360 τ.μ. με 2 θέσεις στάθμευσης. Ο πρώτος πλειστηριασμός απέβη άγονος, στον δεύτερο αγοραστής, στην εμπορική τιμή του ακινήτου που είχε οριστεί στις 780.000 ευρώ, βγήκε η ίδια η επισπεύδουσα τράπεζα (Eurobank).
Σε φυσική μορφή, στο Ειρηνοδικείο της Αθήνας ήταν προγραμματισμένοι να γίνουν 29 πλειστηριασμοί, εκ των οποίων έγιναν οι 20 και υπήρξε κατακύρωση στους 10. Η διενέργεια των πλειστηριασμών αυτών συνοδεύτηκε από άγρια επεισόδια, με συγκρούσεις των ΜΑΤ με μέλη του κινήματος «Δεν πληρώνω» και αλληλέγγυους, οι οποίοι επιχείρησαν να ματαιώσουν τους πλειστηριασμούς, εξαπολύοντας και ύβρεις («είστε δωσίλογοι») κατά του προέδρου των συμβολαιογράφων.
Κατόπιν της πρόσφατης απόφασης της κυβέρνησης για περιφρούρηση των πλειστηριασμών, τα ΜΑΤ δεν επέτρεπαν στα μέλη του κινήματος «Δεν πληρώνω», στις άλλες συλλογικότητες, στα μέλη του κόμματος της Λαϊκής Ενότητας και στα μέλη του ΠΑΜΕ να προσεγγίσουν τους συμβολαιογράφους και στις επιθέσεις των τελευταίων απάντησαν με κλομπ και χημικά. Η ιδιαίτερα τεταμένη κατάσταση είχε και τραυματίες, μεταξύ των οποίων ο πρόεδρος του κινήματος «Δεν πληρώνω», Λεωνίδας Παπαδόπουλος, αλλά και ο πρώην δήμαρχος Καισαριανής, Θανάσης Μπαρτζώκας, που διακομίστηκε στον Ευαγγελισμό με αναπνευστικά προβλήματα.
Παρά την επεισοδιακή τους πρεμιέρα, πάντως, η αγορά αποτίμησε θετικά το γεγονός ότι οι πλειστηριασμοί ξεκίνησαν να γίνονται. Αυτό αποτυπώθηκε στην άνοδο των τραπεζικών μετοχών κατά 6,5% στη χθεσινή συνεδρίαση του Χρηματιστηρίου Αθηνών, όπου συνηγορούντος και του επιτυχημένου swap ομολόγων (το υπουργείο Οικονομικών και ο ΟΔΔΗΧ πέτυχαν υπερκάλυψη των στόχων για την ανταλλαγή των 20 σειρών ομολογιακών τίτλων του 2012, με πέντε νέα ομόλογα), η εκκίνηση των πλειστηριασμών επιβεβαιώνει το σενάριο στη βάση του οποίου κινούνται κυβέρνηση και δανειστές: να υπάρξει τεχνική συμφωνία (Staff Level Agreement) στο πλαίσιο της τρίτης αξιολόγησης έως τη Δευτέρα που συνεδριάζει το Eurogroup.
Θετικό ήταν το σήμα που εξέπεμψε η εκκίνηση των πλειστηριασμών και στον SSM, κλιμάκιο του οποίου είχε χθες συναντήσεις με τις διοικήσεις των τεσσάρων συστημικών τραπεζών. Για τον SSM το σημαντικό είναι μέσω των πλειστηριασμών να δοθεί ξεκάθαρο μήνυμα στους στρατηγικούς κακοπληρωτές ότι η «ασυλία» τους έλαβε τέλος. Στο πλαίσιο αυτό, οι πλειστηριασμοί που θα γίνουν το προσεχές διάστημα (σημειώνεται ότι την ερχόμενη Τετάρτη 6/12 είναι μέχρι στιγμής προγραμματισμένοι 50 ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί) θα αφορούν μεγάλες ιδιοκτησίες, αξίας άνω των 300.000 ευρώ.
Ο αριθμός των πλειστηριασμών θα αυξηθεί κατακόρυφα τον Ιανουάριο, οπότε θα διενεργηθούν 500 – 700 ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί. Η αύξηση αναμένεται με γεωμετρική πρόοδο από τον Μάρτιο, οπότε στόχος είναι μέχρι και τον Σεπτέμβριο να διενεργούνται 1.000 ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί μηνιαίως, για να φτάσουν τους 2.000 μηνιαίως στο τελευταίο τρίμηνο του 2018. Σημειώνεται ότι για να ομαλοποιηθεί η κατάσταση και να έρθει στα προ κρίσης επίπεδα (όταν γίνονταν κοντά 60.000 πλειστηριασμοί, με μονοψήφια NPLs και μηδενικές κοινωνικές αντιδράσεις), τραπεζικά στελέχη αναφέρουν ότι θα πρέπει να διενεργούνται 40.000 πλειστηριασμοί ετησίως για την επόμενη τριετία.
Σύμφωνα με πληροφορίες, πάντως, ο SSM έχει ζητήσει από τις τράπεζες να προχωρήσουν σε τουλάχιστον 2.000 – 3.000 πλειστηριασμούς μέχρι τον ερχόμενο Μάρτιο, προκειμένου μέσω αυτών να διαμορφωθεί εικόνα για τη δυνατότητα των τραπεζών να ανακτήσουν ενέχυρα από μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Το στοιχείο αυτό είναι σημαντικό για τον SSM προκειμένου να διαμορφώσει τις παραδοχές του για τα stress tests που ξεκινούν τέλη Φεβρουαρίου και θα καταδείξουν τις νέες κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών.
Ποιοι είναι οι όροι προστασίας της πρώτης κατοικίας
Μόνο υπό συγκεκριμένους όρους μπορεί να προστατευθεί από τον πλειστηριασμό η πρώτη κατοικία ενός δανειολήπτη. Μετά τις αλλαγές που επήλθαν στο νόμο 3869/2010 (νόμος Κατσέλη), προστασία από τον πλειστηριασμό μπορούν να έχουν όσοι πληρούν τους όρους υπαγωγής σ’ αυτόν (σ.σ.: τον νόμο) και συγκεκριμένα, όταν ο δανειολήπτης δεν υπερβαίνει τα επίπεδα των εισοδηματικών κριτηρίων που έχουν τεθεί.
Στην πρόνοια του αναθεωρημένου νόμου μπορούν να καταφύγουν δύο κατηγορίες δανειοληπτών. Στην πρώτη κατηγορία υπάγονται όσοι το εισόδημά τους ισούται με τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης, προσαυξημένες κατά 70% και στη δεύτερη κατηγορία υπάγονται όσοι το εισόδημά τους είναι ίσο ή μικρότερο από τις ετήσιες εύλογες δαπάνες διαβίωσης.
Για να αποφευχθεί ο πλειστηριασμός, η αντικειμενική αξία της κατοικίας για την πρώτη κατηγορία δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τις 180.000 ευρώ για άγαμο οφειλέτη, προσαυξημένη κατά 40.000 ευρώ για τον έγγαμο οφειλέτη και κατά 20.000 ευρώ ανά τέκνο και μέχρι τρία τέκνα. Δηλαδή, το εύρος προστασίας που σχετίζεται με την αντικειμενική αξία της πρώτης κατοικίας, κυμαίνεται από τις 180.000 έως τις 280.000 ευρώ.
Αντίστοιχα για τη δεύτερη κατηγορία δανειοληπτών, η αντικειμενική αξία της κύριας κατοικίας δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τις 120.000 ευρώ για τον άγαμο οφειλέτη, προσαυξημένη κατά 40.000 ευρώ για τον έγγαμο και κατά 20.000 ευρώ ανά τέκνο και μέχρι τρία τέκνα. Στην περίπτωση αυτή το εύρος προστασίας κυμαίνεται μεταξύ 120.000 και 220.000 ευρώ.
Για όσους πληρούν τις προϋποθέσεις να υπαχθούν στον νόμο Κατσέλη, η προθεσμία λήγει στις 31/12/2018, ωστόσο έως τότε μπορούν να υπάρξουν σημαντικές αλλαγές, καθώς το θέμα των επιπλέον τροποποιήσεων βρίσκεται στην ατζέντα των συζητήσεων μεταξύ θεσμών και κυβέρνησης.
Στο τέλος όμως του τρέχοντος έτους (31/12/2017) λήγει η προστασία από τη μη πώληση δανείων, που συνδέεται με την πρώτη κατοικία, αντικειμενικής αξίας μέχρι 140.000 ευρώ σε funds. Σημειώνεται ότι η προστασία αυτή δεν αφορά μόνο τα φυσικά πρόσωπα, καθώς εκτός των στεγαστικών δανείων περιλαμβάνει και τα καταναλωτικά, τα επισκευαστικά, τα δάνεια των ελεύθερων επαγγελματιών, των εμπόρων και αγροτών, καθώς και τα δάνεια μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων, που έχουν διασφάλιση σε πρώτη κατοικία ύψους έως 140.000 ευρώ.
