Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Οι κυβερνήσεις ανά την Ευρωζώνη έχουν να αντιμετωπίσουν δύο προκλήσεις, που δεν είναι καθόλου ασύνδετες. Την ραγδαία επιδείνωση των οικονομικών προοπτικών, σε σημείο να μιλούν οι ειδικοί για τη χειρότερη εικόνα από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, και την ταχύτατη άνοδο των λαϊκιστικών και ακραίων δυνάμεων, που καθιστούν τις επικείμενες Ευρωεκλογές τις πλέον κρίσιμες για το μέλλον της Ένωσης.
Η απάντηση φαίνεται να είναι μία στροφή προς σε μία πιο επεκτακτική δημοσιονομική πολιτική, σε μία αναγνώριση όχι μόνο των πιέσεων, που δέχονται νοικοκυριά και επιχειρήσεις, αλλά και της πραγματικότητας, που θέλει τα όρια της νομισματικής πολιτικής να έχουν εν πολλοίς εξαντληθεί. Όλα αυτά θα μπουν στο μικροσκόπιο του Eurogroup σήμερα, με τους υπουργούς Οικονομικών για πρώτη φορά ύστερα από καιρό να μην εστιάζουν σε μεμονωμένες χώρες, που αντιμετωπίζουν προβλήματα, αλλά στη συνολική εικόνα, που είναι κάθε άλλο παρά ενθαρρυντική.
Οι Financial Times μιλούν για το «τέλος της λιτότητας» στην Ευρώπη, εξηγώντας πάντως ότι κανείς δεν πρέπει να περιμένει τις γενναίες φοροελαφρύνσεις και αυξήσεις δαπανών, στις οποίες έχει προχωρήσει η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Βλέπουμε αναμφίβολα μία στροφή, η οποία όμως σε κάποιες περιπτώσεις ίσως να έρχεται πολύ αργά και σε άλλες με τα λάθος μέσα, με αποτέλεσμα να μην αποδίδει.
Έτσι παρά τα σχέδια της Γερμανίας για ισχυρά φορολογικά κίνητρα προς τις επιχειρήσεις για επενδύσεις, το πρόσφατο πακέτο με το οποίο ο Εμανουέλ Μακρόν θέλησε να κατευνάσει τις αντιδράσεις των κίτρινων γιλέκων, τα «αναπτυξιακά» μέτρα της κυβέρνησης Λέγκα- Κινήματος Πέντε Αστέρων και την αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 22% στην Ισπανίαι (ή και εξαιτίας αυτών) οι κυβερνήσεις στις μεγάλες οικονομίες του ευρώ ενδεχομένως να μην αποφύγουν τις πρόωρες κάλπες.
Σε σημερινό σημείωμά της στους επενδυτές η Citi επισημαίνει αυτό το ενδεχόμενο. Στην Ιταλία τα κόμματα του κυβερνητικού συνασπισμού πέρασαν μεν το πρώτο κρίσιμο τεστ στις τοπικές εκλογές της Κυριακής, αλλά έχουν σοβαρούς πονοκεφάλους να αντιμετωπίσουν. Η ιταλική οικονομία βυθίστηκε σε ύφεση στο δεύτερο εξάμηνο του 2018 και φέτος δεν προβλέπεται παρά να εμφανίσει αναιμική ανάπτυξη, 0,2% έναντι στόχου για 1%.
Μέτρα όπως η κατάργηση της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης ή η αύξηση των κοινωνικών επιδομάτων μπορεί να βρίσκουν ανταπόκριση στην κοινή γνώμη, αλλά δεν αντιμετωπίζουν τις ρίζες των προβλημάτων της ιταλικής οικονομίας, ούτε δίνουν ώθηση στο εισόδημα των νοικοκυριών, που μένει κολλημένο σε επίπεδα… 1998. Την πρόωρη κάλπη μπορεί να φέρουν και οι συνεχείς αντιπαραθέσεις ανάμεσα στη Λέγκα (που σήμερα είναι το δεύτερο κόμμα του συνασπισμού, αλλά στις δημοσκοπήσεις προηγείται σταθερά) και τα Πέντε Αστέρια ακόμη για έργα, όπως η προώθηση σιδηρογραμμικής γραμμής, που θα ενώνει τη χώρα με τη Γαλλία.
Στην Ισπανία η κυβέρνηση έρχεται αντιμέτωπη με μαζικές διαδηλώσεις, που ζητούν προκήρυξη εκλογών. Αφορμή η πρότασή της για συνομιλίες με την Καταλονία, η οποία χαρακτηρίζεται από την αντιπολίτευση «υποχώρηση» και «προδοσία». Η κυβέρνηση μειοψηφίας θέλει να εξασφαλίσει τη στήριξη των Καταλανών για τον προϋπολογισμό που έχει προγραμματιστεί να ψηφιστεί την Τετάρτη. Το σοσιαλιστικό κόμμα του Σάντσεθ προηγείται στις δημοσκοπήσεις, αλλά το ακροδεξιό VOX ενισχύεται επικίνδυνα.
Στη Γερμανία η ραγδαία επιβράδυνση της οικονοίας πυροδοτεί επίσης εντάσεις μεταξύ των εταίρων του κυβερνητικού συνασπισμού. Δεν είναι σίγουρο αν αυτές μπορούν να ξεπεραστούν. Αυτό, που μάλλον είναι σίγουρο, όπως σχολίαζει η Citi, είναι πως μέσα στο 2019 και το 2020 θα δούμε από το Βερολίνο αρκετά μέτρα τόνωσης της οικονομίας.
naftemporiki.gr
