Από την έντυπη έκδοση
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Επιστημονική ομάδα της ARTION
με την καθοδήγηση του Γιώργου Δαλιάνη www.artion.gr
Μετατροπή κεφαλαιουχικής εταιρείας σε ομόρρυθμη
Όπως είναι γνωστό, ο νόμος 4601/2019 επέφερε πολλές αλλαγές στο καθεστώς των εταιρικών μετασχηματισμών.
Με βάση το άρθρο 106 του ως άνω νόμου, αυτό που απαιτείται σε κάθε περίπτωση μετατροπής, ανεξαρτήτως της φύσης της υπό μετατροπή εταιρείας, είναι μία λεπτομερή έκθεση από το διοικητικό συμβούλιο ή τους διαχειριστές της υπό μετατροπή εταιρείας που περιέχει σχέδιο της απόφασης της συνέλευσης ή των εταίρων για τη μετατροπή. Η έκθεση επεξηγεί και δικαιολογεί από νομική και οικονομική άποψη τη μεταβολή της νομικής μορφής της εταιρείας και ειδικότερα τη θέση των μετόχων ή των εταίρων στην εταιρεία με τη νέα νομική της μορφή.
Μάλιστα, εφόσον η υπό μετατροπή εταιρεία ανήκει σε όμιλο (σύμφωνα με το Παράρτημα Α΄ του ν. 4308/2014), το διοικητικό συμβούλιο ή οι διαχειριστές παρέχουν πληροφορίες αναφορικά και με τις άλλες εταιρείες του ομίλου, η νομική και οικονομική θέση των οποίων είναι απαραίτητη για την εξήγηση και τη δικαιολόγηση της μετατροπής.
Όμως, δεν απαιτείται η ανωτέρω έκθεση, εφόσον όλοι οι μέτοχοι ή οι εταίροι και οι κάτοχοι άλλων τίτλων που παρέχουν δικαίωμα ψήφου συμφωνούν εγγράφως (και σύμφωνα με τις προϋποθέσεις του άρθρου 106 περί θεώρησης γνήσιου υπογραφής) να μην καταρτιστεί έκθεση.
Περαιτέρω, η μετατροπή οποιασδήποτε κεφαλαιουχικής εταιρείας σε ομόρρυθμη εταιρεία πραγματοποιείται με ομόφωνη απόφαση του συνόλου των μετόχων ή των εταίρων της. Μη εμφανισθέντες στη συνέλευση μέτοχοι ή εταίροι μπορούν να εγκρίνουν την απόφαση για τη μετατροπή εγγράφως, εφόσον σχετικό έγγραφο φέρει θεώρηση γνησίου υπογραφής.
Μέτοχος ή εταίρος που διαφώνησε με τη μετατροπή, δικαιούται να ζητήσει την εξαγορά των μετοχών ή των μεριδίων του ή, κατά περίπτωση, την έξοδό του από την υπό μετατροπή εταιρεία, σύμφωνα με τις διατάξεις που διέπουν την οικεία εταιρική μορφή, που εφαρμόζονται αναλόγως. Ο ίδιος μέτοχος ή εταίρος δικαιούται επίσης να μεταβιβάσει τις μετοχές ή τα μερίδιά του σε τρίτους κατά παρέκκλιση καταστατικών όρων που εισάγουν απαγορεύσεις ή δεσμεύσεις αναφορικά με τη δυνατότητα μεταβίβασης.
Αυτή η τελευταία διάταξη δημιουργεί προβληματισμούς, ειδικά στις περιπτώσεις όπου οι μετοχές είναι δεσμευμένες.
Καταθέσεις για μελλοντική αύξηση κεφαλαίου
Έχει κριθεί ότι καταθέσεις χρημάτων από μετόχους ανώνυμης εταιρίας ή από τρίτους στην εταιρία αυτή, για μελλοντική αύξηση του κεφαλαίου της, δεν υπόκεινται σε τέλος χαρτοσήμου, ανεξάρτητα αν, για τις καταθέσεις αυτές, είχε προηγηθεί ή όχι η απόφαση της Γενικής Συνέλευσης (ή του ΔΣ) της ανώνυμης εταιρίας, για μελλοντική αύξηση του κεφαλαίου της. Και τούτο, γιατί η αύξηση του κεφαλαίου της ανώνυμης εταιρίας, ως πράξη, συνιστώσα αντικείμενο του φόρου συγκέντρωσης κεφαλαίων, οποτεδήποτε γενόμενη, απαλλάσσεται από τα τέλη χαρτοσήμου, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 31 του περί Φ.Σ.Κ. Νόμου 1676/1986 (ΣτΕ 1470/2002). Η παραμονή, δε, των κατατεθέντων χρημάτων στο σχετικό λογαριασμό, για μεγάλο χρονικό διάστημα, δεν μεταβάλλει το χαρακτήρα της κατάθεσης σε δάνειο και, συνεπώς, δεν δημιουργείται, εκ του λόγου τούτου, υποχρέωση καταβολής και επιπλέον τέλους χαρτοσήμου δανειακής σύμβασης (ΣτΕ 870/1979).
Τα ανωτέρω έγιναν δεκτά και στα πλαίσια της υπ’ αριθ. 2323/2019 απόφασης ΔΕΔ που έκανε δεκτή την ενδικοφανή προσφυγή εταιρείας.
Δεν οφείλεται χαρτόσημο για ανεξόφλητο υπόλοιπο
Με την υπ’ αριθ. 1353/2017 απόφαση ΔΕΔ έγινε δεκτό ότι η μη αναζήτηση από δικαιούχο χρεωστικού υπολοίπου πελάτη, δεν σημαίνει ότι το χρεωστικό υπόλοιπο που παραμένει ανεξόφλητο επί μακρόν αποτελεί δάνειο, εφόσον από σχετική εγγραφή στα βιβλία ή από οποιοδήποτε άλλο στοιχείο δεν προκύπτει ότι συνήφθη σύμβαση δανείου μεταξύ των δύο επιχειρήσεων. Εάν, όμως, στο τέλος το υπόλοιπο παραμείνει ανεξόφλητο και διευθετηθεί με άλλο τρόπο π.χ. με ολική ή μερική άφεση χρέους, τότε πράγματι οφείλονται τέλη χαρτοσήμου, διότι πρόκειται για νέα και αυτοτελή πράξη υποκείμενη σε τέλη χαρτοσήμου. Το ίδιο ισχύει και αν ακόμα πρόκειται για συγγενείς επιχειρήσεις (συνδεδεμένες), με βάση την ως άνω απόφαση ΔΕΔ.
Δημοφιλή Ερωτήματα
Εκπίπτουν οι οικειοθελώς καταβληθείσες δαπάνες επιχείρησης;
Ως παραγωγικές δαπάνες δεν νοούνται μόνο οι υποχρεωτικώς καταβλητέες βάσει νόμου ή δυνάμει συμβάσεως δαπάνες, αλλά και οι οικειοθελώς καταβαλλόμενες από την επιχείρηση δαπάνες. Παράδειγμα: η καταβολή αυξημένης αποζημιώσεως σε αποχωρήσαντες λόγω συνταξιοδοτήσεως υπαλλήλους, πέραν των νομίμων αποζημιώσεων είναι εκπεστέα ως παραγωγική και όταν ακόμα δίδεται σε όλους τους αποχωρούντες υπαλλήλους (ΣτΕ 2993/1991).
