Η παράσταση «Η Λένι Ρίφενσταλ κοιμάται τα βράδια;» του Άγγελου Ανδρεόπουλου, ανεβαίνει σε σκηνοθεσία Βάνας Πεφάνη, στο θέατρο Φούρνος [Μαυρομιχάλη 168, Νεάπολη Εξαρχείων].
Τη θρυλική, αμφιλεγόμενη Γερμανίδα σκηνοθέτη ερμηνεύει η αγαπημένη Άννα Αδριανού· είχαμε τη χαρά, να μιλήσουμε μαζί της.
Κυρία Αδριανού, να ξεκινήσουμε με λίγα λόγια σας για την παράσταση;
«Έψαχνα από καιρό ένα έργο που να μιλάει για κορυφαία θέματα που απασχολούν σήμερα την ταραγμένη πολιτικά και κοινωνικά εποχή μας· που αναφέρονται στην βαθύτερη ηθική στάση του ανθρώπου απέναντι στο σύνολο, στην ενσυναίσθηση, την στάση μας απέναντι στη σκληρότητα και στον φασισμό κάθε μορφής και είδους. Η Λένι Ρίφενσταλ υπήρξε η σπουδαιότερη, ίσως, γυναίκα σκηνοθέτης του κινηματογράφου. Όμως, έβαλε την καλλιτεχνική της ευαισθησία στην υπηρεσία του χειρότερου καθεστώτος που πέρασε ποτέ από τον πλανήτη, αφού με τις ταινίες της προπαγάνδισε τον Χίτλερ και τον Ναζισμό. Η απάντησή της σε όλο αυτό ήταν ότι ήταν αμέτοχη, αφού δεν ήταν πολιτικοποιημένη -“Η τέχνη μου δεν ήταν πολιτική”. Όλα αυτά για τις προσωπικές της φιλοδοξίες. Είναι, λοιπόν, ένα έργο που πέρα από τη ζωή και τη στάση της, μας δείχνει πόσο εύκολο είναι ένας άνθρωπος να χάσει κάθε ανθρωπιά και βαθύτερη ηθική μπροστά στον πόθο του για άνοδο, δόξα κι εξουσία. Ένα έργο που βάζει έναν καθρέφτη μπροστά στις ψυχές όλων μας και τις ευθύνες μας απέναντι στα μεγάλα αλλά και μικρά εγκλήματα που γίνονται γύρω μας, αφού η αδιαφορία είναι πολιτική στάση και μάλιστα πολύ επιδραστική και επικίνδυνη. Που δείχνει πόσο εύκολο είναι ακόμα και “ευαίσθητοι”, αρχικά, άνθρωποι, να γίνουν τέρατα, ακολουθώντας τυφλά τις ανάγκες ενός ναρκισσιστικού Εγώ. Στην παράσταση, όλο αυτό δίνεται μέσα από μια φανταστική συνέντευξη της Ρίφενσταλ με έναν σύγχρονο προοδευτικό δημοσιογράφο, και την σύγκρουση μαζί του, ένα bras de fer που φτάνει και τους δυο στα άκρα, με μεγάλο σασπένς για τον θεατή· που θα αποφασίσει για τον εαυτό του αν και ο ίδιος “κοιμάται ή όχι, τα βράδια”».
Σκέψεις, συναισθήματα από την πρώτη σας επαφή με το κείμενο του Άγγελου Ανδρεόπουλου;
«Ότι ήταν μια σπουδαία ευκαιρία για μια παράσταση που θα κάνει τους θεατές να σκεφτούν και να προβληματιστούν πάνω στα παραπάνω θέματα και στη στάση τους απέναντι στους άλλους και στη ζωή. Απέναντι στο κοινό Κακό, που όταν απειλεί έναν, μας απειλεί, τελικά, όλους. Ήταν μια ευκαιρία να πω κι εγώ, μέσα από αυτό, όλα αυτά που πιστεύω. Και να παίξω μια ηρωίδα, που ήταν το ακριβές Αντίθετο από εμένα. Υπήρχε και η ευτυχής συγκυρία της συνεργασίας με τη Βάνα Πεφάνη, που ανέλαβε τη διασκευή και τη σπουδαία σκηνοθεσία. Η Βάνα, εκτός από σημαντική καλλιτέχνης, είναι και ένθερμη ακτιβίστρια, με αγώνες για την κοινωνική δικαιοσύνη. Οπότε… είχα κοντά μου το κατάλληλο άτομο».
«Μπορεί η τέχνη να διαχωριστεί από την πολιτική; Και ποια είναι η ευθύνη του καλλιτέχνη απέναντι στην Ιστορία;»· τα δυο ερωτήματα πλανώνται γύρω από τη Ρίφενσταλ και την παράστασή σας· ένα δικό σας σχόλιο, κάποιες σκέψεις σας;
«Κάθε πράξη μας όσο βρισκόμαστε σ’ αυτόν τον κόσμο είναι πολιτική. Με την έννοια καταρχήν, ότι πολιτική είναι η ηθική μας στάση απέναντι στην ανθρωπότητα και τον πλανήτη. Πολιτική είναι η σχέση μας μέσα το σύνολο αλλά και μέσα στις προσωπικές μας σχέσεις. Πολιτική πράξη είναι η συμμετοχή μας σε όλα αυτά, η ευαισθησία ή η αναισθησία μας για τους άλλους. Η προσπάθειά μας να περάσουμε από αυτόν τον κόσμο, κάνοντας τον καλύτερο, έστω κατά ένα κόκκο άμμου. Η Τέχνη καταδεικνύει αυτήν τη στάση μέσα από τα έργα της, γι’ αυτό είναι κι εκείνη πάντα πολιτική. Και δείχνει την βαθύτερη ηθική του καλλιτέχνη, είτε αυτός το θέλει, είτε το αρνείται. Κι όσο πιο πολύ η Τέχνη υπηρετεί την ηθική αυτή, τόσο πιο μεγάλη είναι. Απόδειξη τα κλασσικά έργα και η ματιά τους απέναντι σε όλα αυτά».
Είναι, θεωρείτε, ιδιαίτερης δυσκολίας η απόδοση ενός ρόλου με αμφιλεγόμενα χαρακτηριστικά; Ήθελε ιδιαίτερους χειρισμούς από εσάς η επί σκηνής «μεταμόρφωση» στη Λένι Ρίφενσταλ; Και τι γίνεται με την προσωπική σας άποψη για εκείνη; Πόσο μπαίνει μέσα στην ερμηνεία σας; Πόσο την επηρεάζει;
«Όταν παίζεις έναν ρόλο, ακόμα κι αν αυτός είναι αρνητικός, ακόμα κι αν έχεις την πρόθεση να δείξεις τι θα ήταν καλό να αποφύγει κάποιος, οφείλεις σαν ηθοποιός να βρεις την αλήθεια του ήρωα, είτε αυτή σ’ αρέσει είτε όχι. Να μπεις στα βαθύτερα σκοτάδια της ψυχής του και να τα αγγίξεις, έστω κι αν δεν τα εγκρίνεις. Αυτό έχει μεγάλη δυσκολία αλλά και ενδιαφέρον, μιας και ο ηθοποιός κάνει μέσα από την Τέχνη του μια έρευνα της ανθρώπινης ψυχής και φύσης. Είναι ένα ιδιαίτερο ταξίδι, που θέλει προσοχή και σεβασμό. Και, φυσικά, πάρα πολλή δουλειά και αφοσίωση. Θέλει να δώσεις την ψυχή σου αλλά και να χρησιμοποιήσεις και πολλές τεχνικές».
Ένα σχόλιό σας για τη σκηνοθετική προσέγγιση της Βάνας Πεφάνη· και δυο κουβέντες για τη μεταξύ σας συνεργασία.
«Η Βάνα υπήρξε πολύ σημαντική για μένα. Και για τον τρόπο που προσέγγισε το θέμα και έφτιαξε μια παράσταση με χειρουργική ακρίβεια και καθαρότητα αλλά και στον τρόπο που με έσπρωξε και με βοήθησε να μεταμορφωθώ, οδηγώντας με μέσα από μαγικούς δρόμους τεχνικής αλλά και βαθύτερης αλήθειας. Για μένα, είναι ένας σταθμός η συνεργασία μας».
Θα επιλέξετε να μας πείτε κάποια από τα λόγια που λέτε, στην παράσταση, ως Λένι Ρίφενσταλ;
«“Ίσως κάποτε, όταν θα έχει χαθεί από την ψυχή κάθε ίχνος γαλάζιου φωτός, να σταθούμε μπροστά στον καθρέφτη και να πούμε: “δεν τα θέλαμε αυτά που έγιναν”. Αλλά κανείς δεν θα μας πιστέψει”. Νομίζω ότι εκείνη, πρώτη, δεν το πίστευε αυτό. Ποτέ δεν μετάνιωσε για τη στάση της».
Κόρη του αξέχαστου, του κορυφαίου μας ηθοποιού Νίκου Βασταρδή· θα μας περιγράψετε μια από τις αγαπημένες σας φωτογραφίες μαζί του;
«Θα σας παραχωρήσω μία. Μια ολόκληρη ζωή, οι στιγμές μαζί του ήταν πάντα γεμάτες αληθινή αγάπη, αλληλοσεβασμό, αλληλοθαυμασμό, πνευματικό φως, υπέροχες καθημερινές διαδικασίες, κι ατέλειωτη χαρά. Κοντά του η ζωή έδειχνε πάντα όμορφη, ό,τι κι αν συνέβαινε σ’ αυτήν».
Αγαπημένα μουσικά σας ακούσματα; Κάποιοι τίτλοι τραγουδιών, κάποιοι καλλιτέχνες· θα είναι, ίσως, πολλά· ό,τι σας έρθει πρώτο στον νου.
«Πάρα πολλά και διαφορετικά μεταξύ τους. Λατρεύω τον Μότσαρτ, την προκλασσική μουσική, τα μπλουζ της Νέας Ορλεάνης, την cool jazz, την ethnic jazz, τους Doors, τους Queen, τη μουσική καμπαρέ του Κουρτ Βάιλ, τον Χατζηδάκι, τον Θεοδωράκη, το ελληνικό έντεχνο τραγούδι, τα ενδιαφέροντα remix…, το καλό ροκ, κάποιες όπερες· να συνεχίσω;»
Ένα βιβλίο που διαβάσατε τελευταία και σας άρεσε;
«“Η γάτα του Δαλάι Λάμα” του Ντέιβιντ Μίτσι».
Και όσον αφορά τη δική σας συγγραφική δραστηριότητα; Θα κρατήσουμε, σύντομα στα χέρια μας, κάποιο νέο πόνημά σας;
«Αργότερα. Το κάθε πόνημα θέλει τον χρόνο του».
Κάτι που αγαπάτε στην Ελλάδα;
«Την Ελλάδα ολόκληρη, παρότι μας πληγώνει. Αλλά έτσι είναι οι μεγάλοι έρωτες».
Και κάτι που θα θέλατε να αλλάξει στη χώρα μας;
«Πολλά. Οι ελλιπείς νόμοι, τα παιχνίδια των πολιτικών, η ελλιπής κοινωνική πολιτική, η πρόνοια για την υγεία και τις αδύναμες κοινωνικές ομάδες, (ηλικιωμένοι κ.λπ.) οι νόμοι και η σκληρότητα απέναντι στα ζώα, που για μένα δείχνει καθαρά την ευαισθησία και τον πολιτισμό μας. Ο πλανήτης και το δικαίωμα στη ζωή δεν ανήκουν μόνο σε μας».
Ένας αγαπημένος προορισμός;
«Πάντα σε κάποια θάλασσα. Εκεί, που ο απέραντος ορίζοντας σε κάνει να ταξιδεύεις».
Υπάρχει κάτι, που έντονα αναπολείτε από το παρελθόν;
«Η Ζωή συμβαίνει πάντα τώρα. Οι αναπολήσεις στο παρελθόν την χαλάνε».
Κυρία Αδριανού, να κλείσουμε με μια ευχή σας για το μέλλον;
«Να γινόμαστε καλύτεροι και να κοιτάμε στο φως…»
Η ΛΕΝΙ ΡΙΦΕΝΣΤΑΛ ΚΟΙΜΑΤΑΙ ΤΑ ΒΡΑΔΙΑ;
του Άγγελου Ανδρεόπουλου
Σκηνοθεσία-Διασκευή: Βάνα Πεφάνη
με τους Άννα Αδριανού και Βασίλη Αφεντούλη
Σκηνικά-κοστούμια: Γιώργος Λυντζέρης
Μουσική: Μάνος Αντωνιάδης
Video Art: Νίκος Γιαβρόπουλος
Βοηθός σκηνοθέτιδας: Ντέπυ Πάγκα
Επικοινωνία: Νταίζη Λεμπέση
Φωτογραφίες: Γιώτα Εφραιμίδου
Κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 21.00
ΤΙΜΕΣ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ: Κανονικό 16 ευρώ,
φοιτητικό- ανέργων- άνω των 65 13 ευρώ
ΠΡΟΠΩΛΗΣΗ: https://www.more.com/gr-el/tickets/theater/i-leni-rifenstal-koimatai-ta-bradia/
