Τα παλιά τα χρόνια, ζούσαν πάνω στο νησί της Λέσβου δύο ξακουσμένοι κατεργάρηδες. Ο Ψευτοθόδωρος στη Χώρα και ο Καλπομανώλης στη Συκαμιά. Κόμπαζαν και οι δύο πως κανείς δεν τους παραβγαίνει στην πονηριά και την μπαμπεσιά.
Δεν άντεχαν όμως να ακούνε ο ένας για τα κατορθώματα του άλλου κι έτσι ξεκίνησαν να βρουν τον ανταγωνιστή τους, να τον ξεγελάσουν και να αποδείξουν μια και καλή ποιος είναι ο πρωταθλητής στην κατεργαριά. Συναντιούνται στη μέση της διαδρομής, και χωρίς να αναγνωρίσει ο ένας τον άλλον, ξεγελούν και ξεγελιούνται αμοιβαία, σε μια ευτράπελη σκηνή. Το «ματς» έχει έρθει ισόπαλο κι ο αντίπαλος αποδεικνύεται υπολογίσιμος. Ποιος είναι όμως ο αρχικάλπης; Είναι ζήτημα τιμής και αξιοπρέπειας και πρέπει να λυθεί.
Ερμηνεύουν οι Ελισσαίος Βλάχος, Αγγελική Μαρίνου, Δημοσθένης Ξυλαρδιστός.
Η Αγγελική Μαρίνου μίλησε μαζί μας.
«Οι Κάλπηδες» του Στράτη Μυριβήλη συνεχίζονται για δεύτερη χρονιά, με επιτυχία. Πώς νιώθετε γι’ αυτό;
«Νιώθω μεγάλη χαρά, γιατί οι παραστάσεις μας γίνονται με αφοσίωση, αγάπη, κόπο και μεράκι. Κάθε νέα παραγωγή μιας ανεξάρτητης ομάδας είναι ένα στοίχημα πόσους γύρους θα αντέξει στο ρινγκ. Οπότε, το ότι ως ομάδα έχουμε φέτος δύο επαναλήψεις έργων -μαζί με το «O Μπαμπάς ο Πόλεμος» του Ι. Καμπανέλλη, και παίρνουμε τόση αγάπη απ’ τον κόσμο, το νιώθω σαν μια νίκη».
Πώς «Οι Κάλπηδες» -ένα διήγημα που γράφτηκε τη δεκαετία του 1930, μπορεί να μιλήσει στο σήμερα;
«Είναι ένα κωμικό λαϊκό παραμύθι, για δύο γραφικούς χαρακτήρες που ανταγωνίζονται για τον τίτλο του καλύτερου απατεώνα…· γιατί, για ένα φιλότιμο ζούμε άλλωστε! Μέσα από τους ίδιους και τις περιπέτειές τους, ο Μυριβήλης σχολιάζει στοιχεία της φυλής μας, της κουλτούρας και της ιδιοσυγκρασίας μας, τα οποία φαίνεται να μην έχουμε ολότελα απωλέσει. Η τέχνη της εξαπάτησης είναι κάτι διαχρονικό που ενώνει το τότε με τώρα· και ενώ βλέπεις μια κωμική ιστορία και γελάς, παράλληλα, κάνεις και τους συνειρμούς για το σήμερα».
Με την ομάδα σας -που όπως διαβάζουμε, πολύ πρόσφατα απέκτησε το όνομα «Πτωχαλαζόνες», ήδη από το 2012, μέχρι σήμερα, έχετε ανεβάσει με επιτυχία οκτώ έργα σημαντικών Ελλήνων συγγραφέων -όπως του Αλ. Παπαδιαμάντη του Γ. Βιζυηνού κ.ά· με μια πρωτότυπη μέθοδο, μεταφέρετε τα κείμενα σε θεατρική μορφή χωρίς να τα διασκευάζετε. Ποιοι ήταν οι λόγοι που ως θεατρική ομάδα επιλέξατε να ασχοληθείτε με πεζογραφία και συγκεκριμένους πεζογράφους από τη γενιά του 1880 ή του 1930, αντί να ανατρέξετε σε αμιγώς θεατρικά κείμενα;
«Πτωχαλαζόνες. Δηλαδή, πτωχοί μα αλαζόνες! Το όνομά μας -αν και λίγο καθυστερημένα- το πήραμε από το κείμενο της πρώτης μας παράστασης, τους “Χαλασοχώρηδες” του Αλ. Παπαδιαμάντη, το οποίο ήταν και η πρώτη παράσταση δραματοποιημένης λογοτεχνίας που κάναμε. Εκεί, ο σκηνοθέτης μας, Κώστας Παπακωνσταντίνου, δοκίμασε και εφήρμοσε μια νέα μέθοδο, όπου χωρίς διασκευή μεταφέρουμε αυτούσιο το κείμενο, χωρίς να υπάρχει αφηγητής και κάνοντας την τριτοπρόσωπη αφήγηση να μοιάζει με διάλογο! Μας άρεσε και γι’ αυτό αναζητήσαμε κι άλλα διηγήματα, τα οποία μας έδιναν έναν άλλο τρόπο έκφρασης· μας φέρνουν σε επαφή με την ιστορία μας και μας θυμίζουν ποιοι είμαστε και από πού ερχόμαστε. Ως ομάδα πάντως, έχουμε ανεβάσει και αμιγώς θεατρικά κείμενα διαφορετικών ειδών, κλασσικά έργα –“Βόυτσεκ”, αρχαία τραγωδία –“Ηρακλείδες” και νεοελληνικά όπως ο “Γάμος” του Μ. Ποντικά και τώρα “Ο μπαμπάς ο Πόλεμος» του Ι. Καμπανέλλη».
Ποιος είναι ο ρόλος σας στην παράσταση, και ποιες οι ιδιαιτερότητές του;
«Το διήγημα, πέραν των δύο βασικών ηρώων, έχει πάρα πολλούς άλλους ρόλους, τους οποίους μοιραζόμαστε οι τρεις μας. Δεν έχω, λοιπόν, μόνο έναν συγκεκριμένο. Το ωραίο είναι ότι επειδή κάποιες αφηγηματικές ή πιο περιγραφικές φράσεις, δεν αποδίδονται από γραφής σε κάποιον συγκεκριμένο ρόλο, στις πρόβες κάναμε διάφορες δοκιμές μέχρι να καταλήξουμε ποιος θα πει, τελικά, την κάθε φράση. Πάντως, ένας ρόλος που στην αρχή τον φοβόμουν αλλά τελικά τον διασκεδάζω πολύ, είναι ο αρχηγός μιας συμμορίας πειρατών!»
Ποια είναι η αγαπημένη σας σκηνή;
«Μου αρέσουν οι σκηνές που είναι διαδραστικές και αλληλεπιδρούμε άμεσα με το κοινό, γιατί δεν το είχα ξανακάνει σε άλλη παράσταση και απαιτεί ετοιμότητα και αυτοσχεδιασμό. Είναι σαν να είμαστε όλοι μια παρέα και σηκωθήκαμε για λίγο, οι τρεις μας, να τους πούμε μια ιστορία. Επίσης, απολαμβάνω τις στιγμές που κάθομαι ανάμεσά στους θεατές και τους βλέπω να ξεκαρδίζονται. Είναι πολύ ωραίο, τελικά, να κάνεις τον κόσμο να γελάει! Και είναι πολύ ωραίο, επίσης, να κάνεις διαφορετικές ηλικίες να γελάνε παρέα!»
Έχετε εντοπίσει κάποια αγαπημένη σκηνή του κοινού;
«Υπάρχει μια σκηνή του έργου όπου οι ήρωες, για να γλυτώσουν από τους ληστές, κάνουν τους νεκρούς που ανασταίνονται, τα ζόμπι. Σε αυτό το σημείο, ο Ελισσαίος και ο Δημοσθένης, ως ζόμπι “επιτίθενται” και πειράζουν το κοινό. Στις πρόβες αναρωτιόμουν αν το κοινό θα το βρει αυτό το αστείο. Ε, λοιπόν, ξεκαρδίζονται πάντα! Μια φορά παίξαμε παράσταση για ένα Γυμνάσιο και σε αυτή τη σκηνή τα παιδιά λύθηκαν στα γέλια. Μετά την παράσταση μας ρωτάει ένας μαθητής, “καλά εμείς, αλλά όταν παίζετε την παράσταση για τους μεγάλους, πώς αντιδρούν σε αυτό το σημείο; Εκείνοι γελάνε;”. Του είπαμε, “ακριβώς όπως κι εσείς” και ήταν πολύ ενδιαφέρον! Του έκανε εντύπωση ότι αντιδρούν το ίδιο!»
Θα μπορούσατε να πείτε ότι «Οι Κάλπηδες» είναι μια πολιτική κωμωδία;
«Ο Μυριβήλης είναι ένας εμπνευσμένος συγγραφέας και δεν γράφει ποτέ κάτι τυχαία. Τα κείμενά του ενέχουν πάντα έναν κοινωνικό ή πολιτικό σχολιασμό. Στο συγκεκριμένο διήγημα, στο όποιο ασχολείται με την αναμέτρηση δύο απατεώνων στη λαμογιά, κλείνει με τη φράση “στις μέρες μας, θα μπορούσαν να είναι και υπουργοί!”, οπότε…
Επιπλέον, εμείς σαν ομάδα, επειδή θέλουμε οι παραστάσεις μας να έχουν πολιτική χροιά στο σήμερα, προσθέσαμε και έναν δικό μας επίλογο που θίγει κάποιες κάλπικες καταστάσεις της εποχής μας».
Είναι το θέατρο μία πολιτική πράξη;
«Ολόκληρη η ύπαρξη και οι επιλογές μας είναι πολιτική πράξη. Έτσι και το θέατρο· ανάλογα πώς διαλέγεις να το κάνεις και πώς θα το χρησιμοποιήσεις. Μπορεί να είναι το έργο που θα διαλέξεις γιατί θέλεις κάτι να πεις. Μπορεί να μην είναι το περιεχόμενο του έργου, αλλά το πού θα το παίξεις, για παράδειγμα σε μία κατάληψη ή σε μία απεργία.
Πολιτική πράξη είναι το με ποιους ανθρώπους διαλέγεις να συνεργαστείς και με ποιους όχι, με ποιους παραγωγούς και με ποιους όχι, σε ποιους Οργανισμούς, σε ποια θέατρα, πώς πληρώνονται οι ηθοποιοί, τι εισιτήριο πληρώνουν οι θεατές, πόσο έχει η ατέλεια των συναδέλφων ηθοποιών, σε ποια μέσα διαλέγεις να διαφημιστείς ή να δώσεις συνέντευξη… όλα είναι πολιτική πράξη».
Επόμενα επαγγελματικά σας σχέδια;
«Μετά το Πάσχα, θα συμμετέχω στην παράσταση “Βικτόρ ή τα παιδιά στην εξουσία” του Ροζέ Βιτράκ, που θα ανέβει στο θέατρο Σταθμός. Και το καλοκαίρι θέλουμε να ταξιδέψουμε τους “Κάλπηδες” στην επαρχία και, κυρίως, στο νησί τους, την Λέσβο».
Ταυτότητα Παράστασης
Σκηνοθεσία: Κώστας Παπακωνσταντίνου
Κινησιολογία: Μαργαρίτα Τρίκκα
Σκηνικά / Κοστούμια: Ματίνα Μέγκλα, Φιλάνθη Μπουγάτσου
Μουσική: Νίκος Ζουρνής
Σχεδιασμός φωτισμών: Γιώργος Αγιαννίτης
Βοηθοί Σκηνοθέτη: Αγγελική Στρατάκη, Ιλεάνα Παπαγιάννη
Βοηθός Σκηνογράφος: Νατάσα Λέκκου
Φωτογραφίες: Νίκος Βαρδακαστάνης, Μελίνα Μπουκουβάλα
Γραφιστική επιμέλεια: Μαύρα Γίδια
Επικοινωνία: Χρύσα Ματσαγκάνη
Παραγωγή: «Ξανθίας» ΑΜΚΕ
Ηθοποιοί: Ελισσαίος Βλάχος, Αγγελική Μαρίνου, Δημοσθένης Ξυλαρδιστός
Προπώληση εισιτηρίων: MORE
