© Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη
Θεατρική διασκευή της νουβέλας του Λέοντος Τολστόι «Ο θάνατος του Ιβάν Ιλίτς» ανεβαίνει σε σκηνοθεσία Δανάης Ρούσσου και ερμηνεία Όλιας Λαζαρίδου, σε έναν χώρο που διαμορφώνεται στην κατοικία την ίδια του Ιβάν Ιλίτς [Οικία Ιλίτς, Λαμψάκου 11 -α΄ όροφος, Στάση Μέγαρο Μουσικής].
Μέσα σε μια προπολεμική πολυκατοικία, μία υπηρέτρια μαζεύει τα πράγματα κάποιου που δε ζει πια και αφηγείται την ιστορία του. Μια ιστορία απλή, ενός ανθρώπου συνηθισμένου σαν κι εμάς. Με την ίδια προδιαγεγραμμένη πορεία.
Άραγε πώς βιώνουμε σήμερα τη φθορά; Αυτός ο κοινός φόβος που παραμένει ταμπού, γίνεται αντικείμενο συζήτησης και μοιράσματος. Γιατί ό,τι μοιράζεσαι, κάπως μαλακώνει. Ίσως.
Ο Τολστόι, στοχάζεται με σπαρακτικό και συνάμα κωμικό τρόπο πάνω στις έννοιες της ζωής και του θανάτου.
Η παράσταση-εμπειρία συμπληρώνεται από κύκλο συζητήσεων που πραγματοποιούνται μετά το τέλος κάποιων παραστάσεων -με συντονιστή τον Κωνσταντίνο Μπλάθρα. Σε αυτές τις συζητήσεις ένας πολύτιμος καλεσμένος έκπληξη, διαφορετικός κάθε φορά -γιατρός, ψυχίατρος, ιερέας, δικαστής, συγγραφέας, σκηνοθέτης- μοιράζεται τις εμπειρίες του εκκινώντας έναν σχετικό διάλογο.
Η Δανάη Ρούσσου μίλησε μαζί μας.
Πώς προέκυψε η συνεργασία σας με την Όλια Λαζαρίδου;
«Με την Όλια, από το 2013 που πρωτοσυναντηθήκαμε, έχουμε συνεργαστεί σε διάφορα σχήματα. Έχουμε παίξει μαζί, με έχει σκηνοθετήσει κι έχω υπάρξει βοηθός της σε τρεις παραγωγές της. Το μόνο που απέμενε ήταν να τη σκηνοθετήσω εγώ. Ήρθε η στιγμή, ωρίμασε κι έγινε και αυτό. Έτσι, το καλοκαίρι η Όλια μου έφερε γύρω στα πέντε κείμενα τα οποία την ενδιέφεραν να δουλέψουμε, και επέλεξα τον “Θάνατο του Ιβάν Ιλίτς” κάπως από ένστικτο, και γιατί αγαπώ τα κλασσικά αναγνώσματα».
Στη θεατρική μεταφορά της νουβέλας του Τολστόι, η υπηρέτρια γίνεται το κύριο πρόσωπο της αφήγησης. Πώς οδηγηθήκατε σε αυτή την κατεύθυνση;
«Η υπηρέτρια βασίστηκε στον Γκεράσιμ, στο πρόσωπο που αναφέρει ο Τολστόι ως τον υπηρέτη του Ιβάν Ιλίτς. Η συγκεκριμένη γυναίκα γίνεται το κύριο πρόσωπο ως ο άνθρωπος που τον εξυπηρέτησε και τον φρόντισε ως το τέλος του. Η ουσία, όμως, της ανάγνωσης αυτής, είναι ότι αυτή η γυναίκα αποτελεί και τον μοναδικό άνθρωπο στη ζωή του Ιλίτς που κατάφερε να συνδεθεί μαζί του με ειλικρίνεια. Δε θυμίζει σε τίποτε τον κύκλο του, τους συγγενείς του και όλο αυτό το ψεύτικο οικοδόμημα γύρω από το οποίο εκείνος δόμησε τη ζωή του. Είναι η μόνη που τον νοιάζεται με τον τρόπο που εκείνος θέλει· σαν ένα μικρό παιδί.
Ένα δεύτερο σκέλος, αποτελούν τα υπάρχοντα αυτού του ανθρώπου που η υπηρέτρια μαζεύει κατά τη διάρκεια της διήγησής της. Τα αντικείμενα· αυτός ο υλικός κόσμος που όλοι αφήνουμε πίσω μας και που χωρίς εμάς χάνουν το νόημά τους, και που με τη φυγή μας, για τους γύρω, τις περισσότερες φορές αποτελούν σκουπίδια· στην καλύτερη των περιπτώσεων μια ανάμνηση σε ένα ράφι.
Τα αντικείμενα αποτελούν την πιο σαφή απόδειξη της ματαιότητας της ύπαρξης· στέκουν ειρωνικά απέναντι στο εφήμερο».
Ποια είναι τα νοήματα στα οποία αναμένετε να εστιάσει ο θεατής, παρακολουθώντας την παράσταση;
«Δεν είναι τόσο στα νοήματα -εννοώ αυτά υπάρχουν, η ζωή, ο θάνατος…-, όσο η θερμοκρασία του κειμένου, ιδωμένο μέσα από μια απλότητα, που συμβαίνει σε έναν χώρο που επιτρέπει την εγγύτητα και άρα μια πιο βιωματική πράξη παρά ένα θέαμα. Δε θα ήθελα να εστιάσει ο θεατής εγκεφαλικά.
Το κείμενο, πάντως, κινείται γύρω από τον θάνατο. Ο θάνατος ο δικός μου. Ο θάνατος του άλλου. Άρα, φαντάζομαι εκεί θα εστιάσουν, στον θάνατο. Βεβαίως, αυτή δεν είναι μια μονοσήμαντη έννοια. Και δεν είναι και τόσο βαρύ όσο ακούγεται. Θυμίζει και λίγο τα γέλια στις κηδείες αναπολώντας, μεταξύ άλλων, αστείες στιγμές του νεκρού. Έχει λίγο απ’ όλα, όπως η ζωή.
Συνάμα έχει και μια φροντίδα· και αυτό είναι κάτι στο οποίο εστιάζω εγώ. Φροντίδα και χρόνος απέναντι στον νεκρό. Κάτι που έρχεται σε αντίθεση με την κυνική ματιά του σύγχρονου ανθρώπου απέναντι στον θάνατο. Στις σύγχρονες κοινωνίες, παραβλέπουμε όλα εκείνα τα στάδια τα οποία μας βοηθούν και μας επιτρέπουν να θρηνήσουμε. Κι έχουμε ξεχάσει πόσο επουλωτικός είναι ο θρήνος. Εμείς πια, μπαζώνουμε τον θάνατο· μεταφορικά και κυριολεκτικά».
Η Τέχνη μπορεί να αποτελέσει «τόπο» ανακούφισης και «μοιράσματος» δύσκολων καταστάσεων, όπως η φθορά και το αναπόφευκτο τέλος;
«Απέναντι στο αναπόφευκτο δυο πράγματα απαντούν· ο έρωτας και η Τέχνη. Το ένα ενστικτωδώς, το άλλο φαντασιακά. Το αποτύπωμά τους εκλαμβάνεται ως μια μορφή αθανασίας. Άρα ναι, μπορούμε να πούμε ότι η Τέχνη, δυνητικά, αποτελεί (και) τόπο ανακούφισης. Στο δια ταύτα, όλα τα βιώνουμε ολομόναχοι».
Ταυτότητα Παράστασης
Συγγραφέας: Λέων Τολστόι
Μετάφραση: Σταυρούλα Αργυροπούλου
Διασκευή: Δανάη Ρούσσου, Όλια Λαζαρίδου
Σκηνοθεσία – Σκηνικός Χώρος – Κοστούμια: Δανάη Ρούσσου
Φωτογραφίες: Κωνσταντίνος Λέπουρης
Επικοινωνία-Προβολή στα Μ.Μ.Ε.: Ανζελίκα Καψαμπέλη
Social Media: Ουρανία Κρασάκη
Διεύθυνση Παραγωγής: Στέλιος Βαφέας
Παραγωγή: ΝΕΡΑ ΕΙΔΑ
Με την Όλια Λαζαρίδου
Συμμετέχει ο Κωνσταντίνος Μπλάθρας
ΠΡΟΠΩΛΗΣΗ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ: https://www.ticketservices.gr/event/o-thanatos-tou-ivan-ilits/
Λόγω περιορισμένης χωρητικότητας παρακαλείσθε να φροντίσετε για την έγκαιρη κράτηση θέσεων.
