© Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη
Η παράσταση του Παναγιώτη Γκιζώτη «Η πόλη ή πώς να κοιμηθείτε ήσυχα» με τους Μαρία Καραγκιοζίδου, Δημήτρη Ροΐδη και Γιώργο Χιώτη, μετά την περσινή επιτυχία, επιστρέφει σε νέα θεατρική στέγη, στο Θέατρο 104 [Ευμολπιδών 41, Αθήνα].
Η πολιτική κωμωδία, σε πρωτότυπη δραματουργία, είναι σε συνομιλία με το “Υπό Έλεγχο” του Γάλλου Φρεντερίκ Σόνταγκ, που παίρνει ως αφορμή τη σύγχρονη πόλη και αναδεικνύει στιγμές του καθημερινού της βίου. Πολίτες που ανησυχούν, εφησυχάζουν, επιτηρούν, ερωτεύονται αλλά και ακροβατούν στα όρια μεταξύ τρέλας και πλήρους διαύγειας ξεπροβάλλουν από τα στενά της και επιχειρούν να αρθρώσουν μια φωνή μέσα από τους αποπνικτικούς μηχανισμούς της.
Ο Παναγιώτης Γκιζώτης μίλησε μαζί μας.
Πείτε μας δύο λόγια, για όσα θα δούμε επί σκηνής.
«Μια πόλη όμορφη, καθαρή που σφύζει από ζωή, που οι κάτοικοί της περνούν τον χρόνο τους ξέγνοιαστα, κλεισμένοι στα μικρά διαμερίσματά τους. Μια πόλη που σιγά σιγά αποκαλύπτει το κρυφό της πρόσωπο· τη βρωμιά, τη δυσωδία, τη βία. Αφορμή για αυτή τη σύλληψη υπήρξαν παρατηρήσεις και σημειώσεις για τη ζωή και την πραγματικότητα που βιώνουμε καθημερινά σε μια μεγαλούπολη. Συμβάντα και καταστάσεις που κατέληξαν να φαντάζουν οικεία ενώ, στον πυρήνα τους, είναι βαθιά ανησυχητικά. Η παράσταση προσπαθεί να αποτυπώσει αυτό το δίπολο κανονικότητας και παραλογισμού. Μέσα από τον φακό μια κάμερας, ο μικρόκοσμος μιας μακέτας παίρνει ζωή και αφηγείται μια μέρα σε μια πόλη, όπου τα πάντα παρακολουθούνται. Ηθοποιοί και μακέτα αναδεικνύουν θραύσματα ζωής τόσο οικεία σε μας που, εκ πρώτης όψεως, μας παρουσιάζονται ως κωμικά, ως εξωπραγματικά· αλλά καθώς η ιστορία εκτυλίσσεται φανερώνουν τον πραγματικό και σαθρό τους χαρακτήρα. Πώς μπορεί κανείς, τελικά, να υπάρξει μέσα σε τόσο στενά πλαίσια;»
Γιατί χαρακτηρίζετε το έργο «πολιτική κωμωδία» ;
«Το έργο βασίζεται στην πολιτική σάτιρα “Υπό Έλεγχο” του Φρεντερίκ Σόνταγκ, το οποίο παρουσιάζει μια δυστοπία του μέλλοντος. Πρόθεσή μου ήταν να κρατήσουμε τον καυστικό και κωμικό τρόπο γραφής του κ. Σόνταγκ αλλά να φέρουμε την αφήγηση στο σήμερα, ώστε να μπορεί ο θεατής να ταυτιστεί όχι μόνο ηθικολογικά όπως γίνεται σε ένα δυστοπικό έργο, αλλά και ουσιαστικά, σύμφωνα με τα δικά του βιώματα και αλήθειες. Παίρνοντας, λοιπόν, έμπνευση από γεγονότα της επικαιρότητας τόσο σουρεαλιστικά που όταν μπουν στο μικροσκόπιο μονάχα γέλιο -αν όχι απόγνωση- μπορούν να μας προκαλέσουν, συνέθεσα ένα έργο που καυτηριάζει την αλλοπρόσαλλη πραγματικότητά μας».
Για μια ακόμα φορά, δουλεύετε πάνω στη λεπτομερή αφήγηση του μικρόκοσμου. Η μακέτα μιας πόλης θα ζωντανέψει επί σκηνής. Τι σας γοητεύει σ’ αυτό;
«Υπάρχει κάτι τρομερά γοητευτικό στο να δίνεις ζωή σε παγωμένες εικόνες· ίσως κάποιο κατάλοιπο μιας αλλοτινής και όμορφης παιδικής ηλικίας; Ξαφνικά, και η παραμικρότερη λεπτομέρεια παίρνει άλλη διάσταση και αφηγείται κάτι διαφορετικό. Με ενδιαφέρουν πραγματικά οι μη συμβατικοί τρόποι αφήγησης. Μια ιστορία μπορεί να ειπωθεί με χιλιάδες τρόπους, ένας μικρόκοσμος μπορεί να φέρει ξαφνικά εδώ, μπροστά σου, στο εδώ και στο τώρα, μια φλοίδα ζωής τόσο αληθινή που μαγεύει τον οποιοδήποτε την παρακολουθεί. Κάτι που με ευχαριστεί ιδιαίτερα στην υπέροχη δουλειά που έκανε η Μαίρη Βασιλάκη -η σκηνογράφος μας, είναι ότι κατάφερε να κάνει αυτή την παγωμένη από τον χρόνο κατασκευή να είναι κάτι που εξελίσσεται ανάλογα το πώς την κινηματογραφεί κανείς. Από τη μια γωνία παρουσιάζεται μια όμορφη και χαρούμενη πόλη και από την άλλη φανερώνεται ο βρώμικος και καταπιεστικός της χαρακτήρας. Λεπτομέρειες σαν και αυτή είναι που με κάνουν να επανέρχομαι στην αφήγηση του μικρόκοσμου και να ψάχνω να βρω τι καινούργιο μπορείς να σκαρφιστείς να δημιουργήσεις, ώστε η αφήγηση να δίνει όλο και περισσότερη ζωή σε μια άψυχη κατασκευή».
Παράλληλα με τις σπουδές σας στη δραματική σχολή του ΚΒΘΕ, είστε και τελειόφοιτος στο τμήμα Φυσικής του ΑΠΘ. Πώς λειτουργεί για εσάς η τριβή με την επιστήμη, παράλληλα, με τη ζωή σας στο σύμπαν της Τέχνης;
«Νομίζω το κυριότερο που μου έχουν δώσει τα χρόνια μου στο Φυσικό είναι ότι με έκαναν να μπορώ να αναλύω τους προβληματισμούς μου σε μικρότερα και επιμέρους προβλήματα. Με έμαθαν τη χρησιμότητα της απλοποίησης. Προσοχή, όχι της απλούστευσης! Τρομερό χάσμα ανάμεσα στα δύο και πολύ συχνά τα συγχέουμε. Στην τέχνη, και ιδιαίτερα στο θέατρο, προσπαθούμε να κοινωνήσουμε τους προβληματισμούς μας· συχνότατα περίπλοκους και πολυεπίπεδους προβληματισμούς, που τις περισσότερες φορές ούτε οι ίδιοι δεν μπορούμε να τους προσεγγίσουμε -πιο πολύ, έχουμε μια γενική αντίληψη ή αίσθηση ως προς αυτούς. Κατ’ εμέ, όσο πιο απλά -όχι απλουστευμένα, γίνονται τα πράγματα, τόσο πιο κοντά πλησιάζει κανείς στον πυρήνα του εκάστοτε προβληματισμού. Η απλότητα τού επιτρέπει να ανακαλύψει και να αγγίξει αλήθειες, οι οποίες πιθανόν να έμεναν ανεξερεύνητες μέσα στον κυκεώνα των συγκεχυμένων σκέψεων».
Ποιες είναι οι μεγαλύτερες δυσκολίες που αντιμετωπίζει ένας νέος καλλιτέχνης στην Ελλάδα του 2025;
«Ποιες να πρωτοπώ;… Την αστάθεια και ανασφάλεια της επαγγελματικής αποκατάστασης; Την εμπορευματοποίηση, όχι μόνο της τέχνης, αλλά, πλέον, και του ίδιου του εαυτού, όπου η επιτυχία -και η επαγγελματική εξασφάλιση- του καθενός και της καθεμιάς κρίνεται μονάχα μέσω ενός αριθμού που δεσπόζει πάνω πάνω στο προσωπικό προφίλ των σόσιαλ; Το ότι ο μόνος γόνιμος τόπος σε μία ολόκληρη χώρα που μπορεί κανείς να ζήσει μέσω της τέχνης του, είναι η πρωτεύουσα; Τον κορεσμό του επαγγέλματος που έχει επιφέρει το προηγούμενο, όσον αφορά την προσφορά και ζήτηση; Μπορώ, πραγματικά, να συνεχίσω για εκτεταμένο χρονικό διάστημα, αλλά νομίζω πως θα σταθώ στην απόλυτη απαξίωση που δείχνει η πολιτεία εις βάρος της τέχνης. Δε νοείται σε μια χώρα που προάγει το αφήγημα “εδώ γεννήθηκε το θέατρο” να μην υπάρχει καμία μέριμνα που να προστατεύει τους εργάτες του και να τους αφήνει έρμαια μιας ελεύθερης αγοράς, που το καλλιτεχνικό έργο είναι η ελάχιστη έγνοια της. Η τέχνη δεν μπορεί να σταθεί ως εμπόρευμα, καθώς αφαιρείται αυτομάτως ένα από τα κυρίως στοιχεία που την απαρτίζουν, η αποτυχία. Έτσι βλέπουμε παραστάσεις ευκολόπεπτες, που κυνηγούν πάντα τις νέες τάσεις της εποχής χωρίς, όμως, να έχουν ουσιαστικά μεταβολήσει αυτό που πάνε να προτείνουν. Παραστάσεις που σίγουρα δε θα απογοητεύσουν μια μεγάλη μάζα και θα διασφαλίσουν, τουλάχιστον, ότι δε θα μπούνε μέσα. Εδώ είναι που η πολιτεία πρέπει να επέμβει και να στηρίξει τους ανθρώπους που έμπρακτα προσπαθούν για κάτι διαφορετικό. Μοντέλα όπως της Γαλλίας για παράδειγμα -με τα καλά και τα κακά του, είναι προς μελέτη και πρέπει να απασχολούν περισσότερο τους καλλιτέχνες».
Και μια τελευταία ερώτηση· κάποιος προσωπικός ή επαγγελματικός μύθος από τα χρόνια των σπουδών σας, που έχει καταρριφθεί από την πραγματικότητα;
«Καθώς δεν θέλω να τελειώσω με πένθιμο τόνο -και καθώς, πολλά από τα παραπάνω ήταν συνειδητοποιήσεις που μου κατέρριπταν έναν πλασματικό κόσμο, που είχα δημιουργήσει τον καιρό της σχολής-, θα σας πω τον “μύθο” που έχει επιβεβαιωθεί. Δουλειά. Στα λόγια του θείου Βάνια: “Να δουλέψουμε, να δουλέψουμε…”. Μόνο με τη σκληρή δουλειά πάνω στο αντικείμενο, αλλά και στον εαυτό μας, μπορούμε να υπερβούμε όλα τα παραπάνω εμπόδια και να πάμε μπροστά. Μέντοράς μου σε αυτό είναι ο ακούραστος Δημήτρης Καραντζάς, από τον οποίο αντλώ έμπνευση καθημερινά, σε όλες τις δουλειές που έχουμε κάνει μαζί. Ένα υπαρκτό παράδειγμα ενός ανθρώπου που, παρόλο που υπερπήδησε όλα τα προβλήματα βιοπορισμού που θέτει το γύρω μας, ακόμη στοχάζεται και παλεύει να βρει αυτό που ο καθένας μας ψάχνει».
Ταυτότητα Παράστασης
Σύλληψη, σκηνοθεσία: Παναγιώτης Γκιζώτης
Δραματουργία: Παναγιώτης Γκιζώτης, Μαρίνος Ευτυχίου
Μουσική: Δημήτρης Ροΐδης
Βίντεο, φωτογραφίες: Γιάννης Παπαγεωργίου
Σκηνογραφία: Μαίρη Βασιλάκη
Κοστούμια: Στέβη Παχή
Φωτισμοί: Χρήστος Μπαλαγιάννης
Βοηθός σκηνοθέτη: Μαρίνος Ευτυχίου
Γραφιστικά – social media: Άννα Σερμάκη
Επικοινωνία: Γιώτα Δημητριάδη
Εμφανίζονται στο βίντεο: Μανώλης Μαυροματάκης, Άρης Μπαλής, Γκαλ Ρομπίσα, Φιντέλ Ταλαμπούκας, Αγγελίνα Τερσενίδου, Αγγελική Τόμπρου
Παίζουν: Μαρία Καραγκιοζίδου, Δημήτρης Ροΐδης, Γιώργος Χιώτης
