Skip to main content

Πέθανε ο συγγραφέας, μεταφραστής και κριτικός θεάτρου Κώστας Γεωργουσόπουλος

Πέθανε σε ηλικία 87 ετών ο κριτικός θεάτρου, μεταφραστής και συγγραφέας Κώστας Γεωργουσόπουλος, γνωστός και με το ψευδώνυμο Κ.Χ. Μύρης. Η κηδεία του σπουδαίου θεατρανθρώπου θα γίνει την Τετάρτη 11 Δεκεμβρίου, στη μια το μεσημέρι, στο κοιμητήριο Παπάγου

Γεννήθηκε στη Λαμία στις 17 Σεπτεμβρίου 1937. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών (στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας) και Θέατρο στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών) όπου υπήρξε βοηθός του Δημήτρη Ροντήρη στη μεγάλη περιοδεία του Πειραϊκού Θεάτρου).

Ο ίδιος σε πολλά κείμενά του επέμεινε ότι το μεγαλύτερο εφόδιό του υπήρξε από την αρχή η βιβλιοθήκη που του άφησε ο πατέρας του, φιλόλογος και γυμνασιάρχης στην Καλαμπάκα. Το 1951 είδε για πρώτη φορά παράσταση θεάτρου: τον Μάνο Κατράκη στον «Προμηθέα Δεσμώτη», στους Δελφούς. Τρία χρόνια αργότερα έφτασε στην Επίδαυρο για τον «Ιππόλυτο», σε σκηνοθεσία Δ. Ροντήρη.

Εργάστηκε στη δημόσια και την ιδιωτική εκπαίδευση για 35 χρόνια, από το 1964 ως το 1999. Το 1978 ανέλαβε, κατόπιν ανάθεσης του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, την επιμέλεια του βιβλίου «Δραματική ποίηση», που αποτέλεσε επί 25 χρόνια διδακτέα ύλη στα ελληνικά Γυμνάσια.

Από το 2003 ήταν πρόεδρος του Κέντρου Μελέτης και Έρευνας του Ελληνικού Θεάτρου – Θεατρικού Μουσείου.

Το 2008 τού απενεμήθη το Μεγάλο Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας για το σύνολο του έργου του. Επίσης, το 2006 το Πανεπιστήμιο Αθηνών, μετά από πρωτοβουλία του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών, τον αναγόρευσε επίτιμο διδάκτορά του.

Το 1986, για το έργο του «Τα μετά το θέατρο», έλαβε το 1ο Κρατικό Βραβείο δοκιμίου, ενώ για το έργο «Από τον Στρίντμπεργκ και τον Τσέχωφ στον Πιραντέλλο και τον Μπέρτολτ Μπρεχτ» το 1999 βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών.

Το 2000 του απενεμήθη το Χρυσό Μετάλλιο της Πόλεως των Αθηνών, ενώ τον Ιούνιο του 2006 αναγορεύτηκε Επίτιμος Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών. Τον Μάρτιο του 2009 τιμήθηκε με το Μεγάλο Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας 2008, από το Υπουργείο Πολιτισμού για το συνολικό του έργο.

Μπήκε στον στίβο της θεατρικής κριτικής το 1971 από τις στήλες της εφημερίδας «Το Βήμα» και συνέχισε στην εφημερίδα «Τα Νέα». Κριτικά δοκίμια, επιφυλλίδες και σχόλιά του έχουν κυκλοφορήσει στους εξής τόμους: Κλειδιά και κώδικες θεάτρου, Ι, Αρχαίο δράμα, 1982, ΙΙ, Ελληνικό Θέατρο, 1984, Οι πλάγιες ερωτήσεις του Πορφύριου, 1984, Τα μετά το θέατρο, 1985, Προσωπολατρία, 1992, Θίασος Ποικιλιών, 1993, Νήμα της στάθμης, 1996, Παγκόσμιο θέατρο, 1, Από τον Μένανδρο στον Ίψεν, 1998, Παγκόσμιο θέατρο, 2, Από τον Στρίντμπεργκ και τον Τσέχωφ στον Πιραντέλλο και τον Μπρεχτ, 1999, Παγκόσμιο θέατρο, 3, Από τον Μίλλερ στον Μύλλερ, 2000.

Eurokinissi

Με το ψευδώνυμο Κ. Χ. Μύρης εξέδωσε την ποιητική συλλογή «Αμήχανον Τέχνημα», 1971, 1980 (μαζί με την «Παράβαση»), τα διηγήματα «Η Καμπάνα – Οδάξ», 1985, και τη συλλογή τραγουδιών τα οποία έχουν μελοποιήσει γνωστοί συνθέτες (Χρονικό, Η μεγάλη αγρυπνία, Ιθαγένεια, Ανεξάρτητα τραγούδια, 1980). Επίσης, με το ίδιο ψευδώνυμο υπογράφει το μεταφραστικό έργο του, που έχει ως άξονα το αρχαίο δράμα.

Λίνα Μενδώνη: Συνδύασε αρμονικά τη θεωρία με την πράξη, αφήνοντας ένα βαθύ προσωπικό αποτύπωμα

Πληροφορούμενη την απώλεια του Κώστα Γεωργουσόπουλου, η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη έκανε την ακόλουθη δήλωση:

Με μεγάλη μου θλίψη πληροφορήθηκα την απώλεια του Κώστα Γεωργουσόπουλου,  ενός χαρισματικού και  πολύπλευρου  δημιουργού που μας καταλείπει πολύχρονη και πολύτιμη προσφορά στα Γράμματα και την Τέχνη, ως φιλόλογος, κριτικός θεάτρου, μεταφραστής, επιφυλλιδογράφος, χρονογράφος, ποιητής και στιχουργός, ως Κ. Χ. Μύρης, αλλά και ενεργός δάσκαλος. Οι θεατρικές του κριτικές που απλώνονται, σε πολλές δεκαετίες, εδράζονταν στη βαθιά του γνώση της αρχαίας γραμματείας και του παγκόσμιου ρεπερτορίου. Χαρακτηρίζονταν από ευαισθησία έναντι του θεατρικού έργου, αλλά και της σκηνοθετικής του εκδοχής και της απόδοσης των ηθοποιών. Με την τόλμη και το ανανεωτικό του πνεύμα, ο κριτικός Κώστας Γεωργουσόπουλος επηρέασε καίρια τα θεατρικά μας πράγματα, ενώ υπηρέτησε το Θέατρο και από θέσεις ευθύνης στο Διοικητικό Συμβούλιο και τη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου και την Επιτροπή Θεάτρου του Υπουργείου Πολιτισμού.

Ο Κώστας Γεωργουσόπουλος κατάφερε να διοχετεύσει τη βαθιά καλλιέργειά του και την τριβή του στην υψηλή Τέχνη, στο μεγάλο κοινό. Απόδειξη, η πολύχρονη επιφυλλιδογραφία του στον Τύπο, που προσέγγιζε με ιδιαίτερη, αλλά και εύληπτη, γραφή, ευαισθησία και οξύνοια, καίρια ζητήματα της πολιτιστικής, πολιτικής και κοινωνικής ζωής. Οι στίχοι του, που μελοποιήθηκαν από την Ελένη Καραΐνδρου, τον Γιάννη Μαρκόπουλο, τον Γιάννη Σπανό,  και που αγαπήθηκαν πολύ, αποτελούν μόνιμη παρακαταθήκη του ελληνικού τραγουδιού. Ως δάσκαλος στη μέση και την ανώτατη εκπαίδευση,  δημιούργησε δική του Σχολή καθοδηγώντας  με έμπνευση και  με σοφία γενιές και γενιές νέων ανθρώπων προσφέροντας τους  πολύτιμα εφόδια  για τη ζωή τους.

Ο Κώστας Γεωργουσόπουλος, με μια ομάδα φωτισμένων δημιουργών, διέσωσαν, με προσωπικό κόστος, τα τεκμήρια της Ιστορίας του Ελληνικού Θεάτρου. Σε μία από τις τελευταίες μας συνομιλίες μου εξέφρασε τη χαρά του, που αυτό το πολύτιμο υλικό αποκτήθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού και θα αποτελέσει το  βασικό πυρήνα της συγκρότησης του «Θεατρικού Μουσείου», καθώς και της έκθεσης του αρχείου και της ιστορικής βιβλιοθήκης. Ήταν ένας εμπνευσμένος άνθρωπος, που επιδόθηκε με αφοσίωση και επιτυχία σε ένα ευρύτατο φάσμα πνευματικών δραστηριοτήτων. Συνδύασε αρμονικά τη θεωρία με την πράξη, αφήνοντας ένα βαθύ προσωπικό αποτύπωμα που θα συνεχίσει να έχει αμείωτη επιρροή στο Θέατρο.

Στην οικογένειά του, τους φίλους του, τους πολλούς μαθητές του απευθύνω ειλικρινέστατα συλλυπητήρια.

ΚΚΕ – Ανακοίνωση του Γραφείου Τύπου
Για τον θάνατο του Κώστα Γεωργουσόπουλου

Το ΚΚΕ αποχαιρετά με μεγάλη θλίψη και σεβασμό τον σπουδαίο κριτικό θεάτρου, μεταφραστή, ποιητή και πάνω απ’ όλα δάσκαλο, Κώστα Γεωργουσόπουλο που αγωνίστηκε με την πένα του και το δημιουργικό του έργο για να μην «αλλιωτέψει η ψυχή μας».

Ως κριτικός θεάτρου, μέσα από κείμενα, επιφυλλίδες, δοκίμια και σχόλια, μύησε, για πάνω από πενήντα χρόνια, χιλιάδες ανθρώπους στην υψηλή τέχνη του Θεάτρου, συμβάλλοντας καθοριστικά στην ανύψωση του επιπέδου του θεάτρου μας.

Ως Κ.Χ. Μύρης, υπέγραψε ποιητικές συλλογές και κύκλους τραγουδιών, ανάμεσά τους τα αριστουργηματικά «Χρονικό» και «Ιθαγένεια» που άγγιξαν τις πιο μύχιες πλευρές της ψυχής του λαού μας καθώς πορεύεται στα δύσβατα μονοπάτια της Ιστορίας.

Το ΚΚΕ εκφράζει τα θερμά του συλλυπητήρια στην οικογένεια και τους οικείους του.

Το ΚΘΒΕ «αποχαιρετά» τoν Κώστα Γεωργουσόπουλο

Το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος εκφράζει τη βαθιά του θλίψη για την απώλεια του Κώστα Γεωργουσόπουλου, ενός σημαντικού πνευματικού ανθρώπου με μεγάλη προσφορά στα Γράμματα, την Τέχνη και το Θέατρο, γνωστού και με το φιλολογικό ψευδώνυμο Κ. Χ. Μύρης. Φιλόλογος, κριτικός θεάτρου, μεταφραστής, χρονογράφος, συγγραφέας, στιχουργός εμβληματικών τραγουδιών αλλά και δάσκαλος, αφοσιώθηκε, έως το τέλος, στη μελέτη της ιστορίας του Ελληνικού Θεάτρου και του αρχαίου δράματος, αφήνοντας πίσω του ένα δυσαναπλήρωτο κενό.

Ο Κώστας Γεωργουσόπουλος γεννήθηκε στη Λαμία το 1937. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, στο Τμήμα Ιστορίας – Αρχαιολογίας, και θέατρο στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών με δασκάλους του τους Δημήτρη Ροντήρη και Γιάννη Σιδέρη. Εργάστηκε στην ιδιωτική και δημόσια εκπαίδευση.

Το 1978 ανέλαβε, κατόπιν ανάθεσης του υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, την επιμέλεια του βιβλίου Δραματική ποίηση, που αποτέλεσε επί 25 χρόνια διδακτέα ύλη στα ελληνικά Γυμνάσια. Από το 2003 ήταν πρόεδρος του Κέντρου Μελέτης και Έρευνας του Ελληνικού Θεάτρου – Θεατρικού Μουσείου.

Το 2008 τού απενεμήθη το Μεγάλο Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας για το σύνολο του έργου του. Επίσης, το 2006 το Πανεπιστήμιο Αθηνών, μετά από πρωτοβουλία του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών, τον αναγόρευσε επίτιμο διδάκτορά του. Το 1986, για το έργο του «Τα μετά το θέατρο», έλαβε το 1ο Κρατικό Βραβείο δοκιμίου, ενώ για το έργο «Από τον Στρίντμπεργκ και τον Τσέχωφ στον Πιραντέλλο και τον Μπέρτολτ Μπρεχτ» το 1999 βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών.

Για το σύνολο του έργου του έχει τιμηθεί, μεταξύ άλλων, με το Χρυσό Μετάλλιο της Πόλεως των Αθηνών (2000). Μπήκε στον στίβο της θεατρικής κριτικής το 1971 από τις στήλες της εφημερίδας «Το Βήμα» και συνέχισε στην εφημερίδα «Τα Νέα».

Κριτικά δοκίμια, επιφυλλίδες και σχόλιά του έχουν κυκλοφορήσει στους εξής τόμους: Κλειδιά και κώδικες θεάτρου, Ι, Αρχαίο δράμα, 1982, ΙΙ, Ελληνικό Θέατρο, 1984, Οι πλάγιες ερωτήσεις του Πορφύριου, 1984, Τα μετά το θέατρο, 1985, Προσωπολατρία, 1992, Θίασος Ποικιλιών, 1993, Νήμα της στάθμης, 1996, Παγκόσμιο θέατρο, 1, Από τον Μένανδρο στον Ίψεν, 1998, Παγκόσμιο θέατρο, 2, Από τον Στρίντμπεργκ και τον Τσέχωφ στον Πιραντέλλο και τον Μπρεχτ, 1999, Παγκόσμιο θέατρο, 3, Από τον Μίλλερ στον Μύλλερ, 2000.

Με το ψευδώνυμο Κ. Χ. Μύρης έχει εκδώσει την ποιητική συλλογή «Αμήχανον Τέχνημα», 1971, 1980 (μαζί με την «Παράβαση»), τα διηγήματα «Η Καμπάνα – Οδάξ», 1985, και τη συλλογή τραγουδιών τα οποία έχουν μελοποιήσει γνωστοί συνθέτες («Χρονικό», «Η μεγάλη αγρυπνία», «Ιθαγένεια», Ανεξάρτητα τραγούδια, 1980). Επίσης, με το ίδιο ψευδώνυμο υπογράφει το μεταφραστικό έργο του, που έχει ως άξονα το αρχαίο δράμα.

Το ΚΘΒΕ εκφράζει τα ειλικρινή του συλλυπητήρια στους οικείους του.

Ο Κώστας Γεωργουσόπουλος (Κ.Χ.Μύρης) έχει συνεργαστεί με το ΚΘΒΕ, ως μεταφραστής, σε δώδεκα παραγωγές.

Συνεργασίες με το ΚΘΒΕ:

1.      «Όρνιθες» του Αριστοφάνη, σε σκηνοθεσία Γιάννη Ρήγα, 2020, [Μετάφραση]

2.      «Ειρήνη» του Αριστοφάνη, σε σκηνοθεσία Σωτήρη Χατζάκη, 2013, [Μετάφραση]

3.      «Μικρά Διονύσια» σε σκηνοθεσία Γιάννη Ρήγα & Γρηγόρη Καραντινάκη, 2011, [Σύνθεση κειμένων, Μετάφραση]

4.      «Αχαρνής» του Αριστοφάνη, σε σκηνοθεσία Σωτήρη Χατζάκη, 2010, [Μετάφραση]

5.      «ΑριστοFUNης, στη χώρα της ουτοπίας» του Αριστοφάνη, σε σκηνοθεσία Νίκου Διαμαντή, 2008, [Μετάφραση]

6.      «Ιφιγένεια εν Ταύροις» του Ευριπίδη, σε σκηνοθεσία Γιάννη Μαργαρίτη, 2007, [Μετάφραση]

7.      «Ιφιγένεια η εν Ταύροις» του Ευριπίδη, σε σκηνοθεσία Γιώργου Μιχαηλίδη, 2006 [Μετάφραση]

8.      «Ειρήνη» του Αριστοφάνη, σε σκηνοθεσία Γιάννη Ιορδανίδη, 2005, [Μετάφραση]

9.      «Εκάβη»/ «Κύκλωπας» του Ευριπίδη, σε σκηνοθεσία των Διαγόρα Χρονόπουλου / Γιάννη Ρήγα , 2001, [Μετάφραση]

10.  «Λυσιστράτη» του Αριστοφάνη, σε σκηνοθεσία Γιάννη Ρήγα, 1996, [Μετάφραση]

11.  «Ικέτιδες» του Αισχύλου, σε σκηνοθεσία Γιώργου Μιχαηλίδη, 1983, [Μετάφραση]

12.  «Αντιγόνη» του Σοφοκλή, σε σκηνοθεσία Σπύρου Ευαγγελάτου, 1980, [Μετάφραση]

Συλλυπητήριο μήνυμα του Γραφείου Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία

Το ελληνικό θέατρο είναι φτωχότερο από σήμερα μετά την φυγή του Κώστα Γεωργουσόπουλου, επιφανούς κριτικού, μεταφραστή, συγγραφέα και δασκάλου που κόσμησε την δημόσια εκπαίδευση και τη πνευματική ζωή του τόπου μας για πολλές δεκαετίες.

Η συμβολή του στην διαμόρφωση του σύγχρονου ελληνικού θεάτρου μέσα από τις επιφυλλίδες του, την διδασκαλία σε νέους ηθοποιούς αλλά και το πρωτότυπο συγγραφικό και το μεταφραστικό του έργο σε κλασσικά κείμενα υπήρξε σπουδαία, γι’ αυτό και τιμήθηκε μεταξύ άλλων από την Ακαδημία Αθηνών, το πανεπιστήμιο Αθηνών και τα κρατικά βραβεία λογοτεχνίας. Άξιο μνείας και το αποτύπωμα που άφησε στο Κέντρο Μελέτης και Έρευνας του Ελληνικού Θεάτρου – Θεατρικού Μουσείου.

Εκφράζουμε τα συλλυπητήρια μας στους οικείους του.