© Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη
Ο χορογράφος Σπύρος Κουβαράς και η ελληνογαλλική ομάδα σύγχρονου χορού Synthesis 748 Dance Co. επιστρέφουν στο ΠΛΥΦΑ, στον Βοτανικό, με τη νέα τους δουλειά και υπογράφουν το έργο «Aurora», που θα παρουσιαστεί, για πέντε παραστάσεις, από 14 έως και 18 Δεκεμβρίου [Κορυτσάς 39, Αθήνα].
Ο Σπύρος Κουβαράς μίλησε μαζί μας.
Θα θέλατε να μας συστήσετε τη νέα σας δουλειά; Τι συναντούμε στον πυρήνα της; Κι αν θέλετε, ξεκινήστε με λίγα λόγια σας για την επιλογή του τίτλου της.
«Ο τίτλος του έργου υπονοεί την απαρχή κάτι νέου, μια γέννηση, μια χαραυγή. Πιθανόν και μια σύνδεση με άλλους κόσμους, φανταστικούς. Έρχεται και ως συνέχεια του προηγούμενου μέρους του τριπτύχου μου, του “Natura Morta”, που είχε να κάνει με την απώλεια και τον θάνατο. Με κάποιο τρόπο όλο αυτό, συνδέεται και με τα πρόσφατα τραυματικά βιώματά μου, μετά και την απροσδόκητη, πέρυσι, απώλεια του Γιώργου, αδερφού και συνεργάτη μου. Η απώλεια όπως και το πένθος είναι κάτι που σε σημαδεύει ανεξίτηλα και σε μετατοπίζει. Ψάχνεις από το εδώ να “επικοινωνήσεις με κάπου αλλού”. Με το “Aurora” θα έλεγα πως βαθιά μέσα μου έχω την ανάγκη να φανταστώ έναν άλλο, μεταμυθολογικό ίσως κόσμο, έναν κόσμο με λιγότερη βία και σκληράδα από τον δικό μας. Έχει μια ευαισθησία μέσα του αυτό το έργο και αν και αποκλίνει του ανθρωποκεντρισμού είναι, κατά βάθος, βαθιά ουμανιστικό».
Ως τρίτο μέρος της χορογραφικής σειράς «Sacred bodies of a new ecotopia», μιλήστε μας για τη σύνδεσή του με τα προηγούμενη μέρη. Και με αυτό, ολοκληρώνεται η σειρά ή θα ακολουθήσει και άλλο;
«Και τα τρία έργα θα έλεγα πως συνδέονται μεταξύ τους αισθητικά, δραματουργικά και χορογραφικά, έχοντας τον άνθρωπο στον πυρήνα τους. Μιλάνε για τη ζωή και τον θάνατο αλλά υπό ένα πρίσμα, όπως είπα, απόκλισης από την ανθρωποκεντρική θεώρηση των πραγμάτων και της ιστορίας. Έχει να κάνει, σε ένα πιο οντολογικό επίπεδο, με την ανάγκη μου να επανεπινοήσουμε τη σχέση μας με τον εαυτό μας, με τον συνάνθρωπο μας, με τη φύση και άλλα οικοσυστήματα. Να καταλάβουμε πως δεν είμαστε μόνοι μας, ούτε ως εαυτός, ούτε ως είδος και να καταλάβουμε πως αν ο πλανήτης συνεχίσει να κραυγάζει κοινωνικά, πολιτικά, οικονομικά και περιβαλλοντικά, τότε ίσως σχετικά σύντομα, δεν θα υπάρχει ούτε πλανήτης ούτε εμείς. Το “Aurora” ναι, είναι το κλείσιμο της σειράς “Sacred bodies of a new ecotopia” και, ταυτόχρονα, είναι η αρχή για κάτι νέο. Σχεδόν κάθε επόμενό μου έργο, εκκινεί από εκεί που τελείωσε το αμέσως προηγούμενο».
Μιλήστε μας για το βιβλίο «Οι τρεις οικολογίες» του Φελίξ Γκουαταρί, το οποίο αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για την παρούσα δουλειά σας.
«Ο Γκουαταρί, μέσα από το βιβλίο του, μιλάει για μια περισσότερο κοινωνική οικολογία ή οικοσοφία, όπως τη χαρακτήριζε. Βλέπει το ζήτημα ολιστικά και η προσέγγισή του δεν αφορά διαχωρισμούς τύπου φύση και πολιτισμός, περιβάλλον και άνθρωπος. Γράφει για μια διευρυμένη ερμηνεία της οικολογίας, που απλώνεται σε τρία φάσματα: περιβαλλοντικό, κοινωνικό και πολιτικό. Μιλάει, δηλαδή, για το πώς μπορούμε να αποκτήσουμε μια συνολικά οικολογική σκέψη και δράση. Οι περιβαλλοντικοί κίνδυνοι σήμερα δεν είναι παρά μια μόνο πλευρά μιας βαθύτερης καταστροφής, που συντελείται και σχετίζεται με τους αρκετά βίαιους τρόπους συνύπαρξής μας, πάνω σ’ αυτόν τον πλανήτη. Για αυτό και ο Γκουαταρί έλεγε ότι δεν θα υπάρξει αληθινή απάντηση στην οικολογική κρίση παρά μόνο αν πραγματοποιηθεί μια αυθεντική πολιτική, κοινωνική και πολιτιστική επανάσταση. Όλα συνδέονται. Είναι σημαντικό, λοιπόν, να καταλάβουμε πως ιστορικά είμαστε σε μια κρίσιμη καμπή και θα πρέπει να αναλογιστούμε πολύ σοβαρά το πώς θα συνεχίσουμε να πορευόμαστε ως είδος».
Από το, μέχρι στιγμής, οπτικό υλικό της παράστασης, μας δημιουργείται η εντύπωση ενός φουτουριστικού σκηνικού περιβάλλοντος. Είναι σωστή αυτή η εντύπωση και, αν ναι, ποιος είναι ο σκηνοθετικός στόχος αυτής της επιλογής;
«Έχει να κάνει γενικότερα με τον τρόπο που βλέπω τη ζωή, τον άνθρωπο και την τέχνη. Δουλεύω πολύ με την αλληγορία, τον μύθο και το κοινωνικό φαντασιακό. Σχεδόν όλες μου οι δουλειές μιλάνε για την ουτοπία ή το μη πραγματικό και ίσως αυτό έχει να κάνει με το ότι δεν σταματώ να ονειρεύομαι έναν άλλο κόσμο. Έχω απαρνηθεί καλλιτεχνικά τον ρεαλισμό και πλήττω βαθιά με την “επικαιροποίηση” της τέχνης, τον άκρατο συναισθηματισμό και την αφηγηματικότητα. Για κάθε βόμβα που πέφτει, για κάθε κύμα κοινωνικής οργής που γεννιέται θρηνώ αλλά δεν με ενδιαφέρει να το κάνω παράσταση. Δεν μπορώ να κυοφορήσω αυτό που με θλίβει, παρά σε ελάχιστες περιπτώσεις. Το παρόν βρυχάται αλλά για να “με ανοίξει” στο κοντινό και μακρινό μέλλον. Έχω ανάγκη να πιστέψω στον άνθρωπο, στη συλλογικότητα και σε κοινοτικές εμπειρίες. Και αυτά, για την ώρα, τα βρίσκω μόνο φτιάχνοντάς τα με τη φαντασία μου».
Σκέψεις και συναισθήματα που, πιστεύετε, θα συνοδεύσουν τον θεατή μετά την παράσταση;
«Ειλικρινά δεν ξέρω· ίσως το “Aurora” να διεγείρει, με δόσεις ευαισθησίας, το φαντασιακό μας και να μας κάνει, μεταξύ άλλων, να αναστοχαστούμε λιγάκι για την πολιτισμική πραγματικότητα που έχουμε διαμορφώσει. Από την άλλη, όμως, δεν είμαι σίγουρος για το αν το θέλουμε αυτό ή πόσο εύκολα μπορεί να ενεργοποιηθούν τέτοια ένστικτα. Το βλέπω και σε μένα. Παρατηρώ γύρω μου την ωμότητα της βίας απέναντι σε λαούς, κοινωνίες και πολιτισμούς και αναρωτιέμαι πώς είναι δυνατόν να “φανταστείς για κάτι” όταν μοιάζει να μην έχεις παρόν; Το μοίρασμα, όμως, μιας παράστασης είναι ένα κοινό βίωμα για κάποιους ανθρώπους και αυτό το βίωμα ίσως μας μετατοπίσει από το “κέντρο” μας, για μια ώρα. Και αυτό είναι καλό. Να μετατοπιστούμε προς “κάπου αλλού”…»
Πείτε μας λίγα λόγια για την Ομάδα Synthesis 748 DanceCo. και τη σχέση της/σας με τη Γαλλία. Ποιες θα λέγατε πως είναι οι γαλλικές και ποιες οι ελληνικές επιρροές στη δουλειά σας;
«Στο Παρίσι έζησα επί σχεδόν δώδεκα χρόνια, αρχικά σπουδάζοντας χορό, χορογραφία και άλλες σωματικές πρακτικές και στη συνέχεια ιδρύοντας εκεί την ομάδα μου, το 2010. Είχα την τύχη μέσα από κάποια καλλιτεχνικά residencies να γνωρίσω ανθρώπους που πίστεψαν στη δουλειά μου, μεταξύ αυτών και το CND – Γαλλικό Εθνικό Κέντρο Χορού που υποστήριξε τόσο την πρώτη όσο και πολλές από τις επόμενες παραγωγές της ομάδας. Όλο αυτό, βέβαια, με τη Synthesis 748 εκεί, έγινε μέσα από πολλή δουλειά και βαθιά πίστη στην επιθυμία μου να κάνω κάτι δικό μου. Ήταν απόφαση ζωής που λένε. Τα μέσα για να δημιουργήσεις στη Γαλλία είναι περισσότερα και η απήχηση του σύγχρονου χορού ιδιαίτερα μεγάλη· παράλληλα, όμως, μιλάμε και για ένα πολύ ανταγωνιστικό, καλλιτεχνικά, περιβάλλον. Στο Παρίσι μόνο υπάρχουν πάνω από 200 επαγγελματικές ομάδες σύγχρονου χορού, οπότε καταλαβαίνετε ότι και δυσκολίες μεγάλες υπήρξαν και απογοητεύσεις και όλα. Όσον αφορά τη δουλειά μου, θα έλεγα πως τα περισσότερα έργα μου “ακουμπώντας” πάνω στη μνήμη, στον μύθο και στο αρχέτυπο, “ψάχνουν” για αυτό το άνοιγμα που μίλησα πριν, στο μέλλον, στην ουτοπία και στο φανταστικό. Σε ένα πιο ασυνείδητο καλλιτεχνικό επίπεδο θεωρώ πως υπάρχουν στη δουλειά μου στοιχεία ελληνικότητας, η σχέση μου με τον μύθο για παράδειγμα· αναμφισβήτητα, όμως, το Παρίσι και η Γαλλία είναι αυτά που με διαμόρφωσαν αισθητικά και χορογραφικά».
Ο σύγχρονος χορός, θα μπορούσαμε να πούμε πως, έχει κάνει μεγάλα βήματα διεθνώς τα τελευταία 20 χρόνια αναφορικά με την εξέλιξη της τέχνης αλλά και με τη διεύρυνση του κοινού που παρακολουθεί. Πού πιστεύετε ότι οφείλεται αυτό και πώς βλέπετε το μέλλον του;
«Είναι μια αλήθεια αυτή και πιστεύω πως έχει να κάνει με διάφορες παραμέτρους που διαμορφώνουν, ιστορικά κάθε φορά, αυτό που λέμε το κατάλληλο timing. Ζούμε για παράδειγμα στην εποχή όπου η πληροφορία διαχέεται ταχύτατα, ο κόσμος ταξιδεύει περισσότερο, η πρόσβαση στην γνώση -δυστυχώς όχι για όλους- είναι μεγαλύτερη. Όλη αυτή η ταχύτητα όμως με την οποία συμβαίνουν τα πράγματα γεννάει και ένα φαινομενικά παράδοξο. Την ανάγκη για επιστροφή στις ρίζες, την ανάγκη για μια σύνδεση εσωτερική με το ασυνείδητο και άλλους βαθείς ψυχικά χώρους του ανθρώπου, την ανάγκη για μια επιστροφή στο σώμα. Ο χορός εκεί στρέφεται, σε αυτούς κυρίως τους χώρους, εκεί που η συγκίνηση μπορεί να παραχθεί μέσω της κινητικής επικοινωνίας και μέσω της σωματικότητας. Είναι σχεδόν νευρολογικής και γενετικής φύσεως η εξήγηση αυτή. Το σώμα θυμάται και επιστρέφει στην μνήμη συνδέοντάς μας με ξεχασμένες πτυχές του εαυτού μας. Έχει να κάνει θεωρώ και με το πρωτογωνικό μας ένστικτο που, τουλάχιστον ακόμη, είναι πολύ δύσκολο να σβήσει. Και όσο και αν τα πράγματα εξελίσσονται ταχύτατα και το ψηφιακό μας μέλλον μοιάζει ήδη να είναι εδώ, ο χορός θα συνεχίσει να μας συνδέει με την ίδια μας την φύση. Μια αγκαλιά ή ένα σωματικό άγγιγμα θα ηχούν το ίδιο δυνατά για πολύ καιρό ακόμη».
Συντελεστές
Ιδέα, Χορογραφία, Σκηνικός Σχεδιασμός: Σπύρος Κουβαράς
Πρωτότυπη Μουσική: Θανάσης Κουμεντέρης
Χορευτές: Κατερίνα Γεβετζή, Στέλλα Δημητρακοπούλου, Ελεάννα Ζώη,
Σοφία Πούχτου, Elton Petri, Σπύρος Κουβαράς
Performer: Κορίνα Κοτσίρη
Σχεδιασμός Φωτισμών: Θωμάς Οικονομάκος
Κοστούμια: Kenneth Haarstring – Hoodie Lab
Βοηθοί Χορογράφου: Μίνα Ανανιάδου, Άγγελος Παπαδόπουλος
Οπτικό Υλικό: Γιώργος Μπακάλης
Γραφιστικό Υλικό: Δανάη Παρουνιάδη
Υπεύθυνοι Επικοινωνίας: Μαριάννα Παπάκη, Νώντας Δουζίνας
Παραγωγή: Synthesis 748 Dance Co.
