© Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη
Το σημαντικό και με διεθνή επιτυχία θεατρικό έργο «Φθινοπωρινή Ιστορία» του Αλεξέι Αρμπούζωφ, παρουσιάζεται σε σκηνοθεσία Βάνας Πεφάνη, στο θέατρο Αλέκος Αλεξανδράκης, με πρωταγωνιστές την Πέμη Ζούνη και τον Σταύρο Ζαλμά [Κυψέλης 54, Αθήνα].
Είχαμε τη χαρά, να μιλήσουμε με τη Βάνα Πεφάνη.
Θα θέλατε να μας συστήσετε το έργο;
«Η “Φθινοπωρινή ιστορία” –που γράφτηκε το 1975, κι ο πρωτότυπος τίτλος της είναι “Παλιομοδίτικη κωμωδία”- είναι η ιστορία δύο μοναχικών ανθρώπων. Σ’ ένα παραθαλάσσιο ιαματικό κέντρο της Ρίγας, φτάνει η Λύντια Βασίλιεβνα, πρώην ηθοποιός εξωστρεφής και ιδιόρρυθμη, που δεν αγαπά πολύ την αλήθεια και την πραγματικότητα. Αποφασισμένη να χαρεί κάθε στιγμή, παραβαίνει όλους τους κανόνες του ιαματικού κέντρου. Ο Ροντιόν Νικολάγιεβιτς, αρχίατρος, σοβαρός, τυπικός και ευέξαπτος, αφοσιωμένος στην ομαλή λειτουργία του κέντρου, έρχεται σε σύγκρουση μαζί της. Αλλά, σύντομα, οι δυο τόσο διαφορετικοί χαρακτήρες αρχίζουν να δημιουργούν γέφυρες μεταξύ τους κι ανακαλύπτουν πως βαθιά μέσα τους ζει η ίδια ανάγκη του κάθε ανθρώπου: ν’ αγαπήσει και ν’ αγαπηθεί. Μια ιστορία με χιούμορ, διαρκείς ανατροπές, τρυφερή και σκληρή ταυτόχρονα».
Τι σας προσέλκυσε στη «Φθινοπωρινή Ιστορία» και αποφασίσατε να την ανεβάσετε;
«Ο έρωτας, φυσικά. Η ανάγκη να μιλήσω για τον έρωτα. Ο κυνισμός και η σκληρότητα της εποχής μας με ωθεί, συνεχώς, σε ανθρωποκεντρικά θέματα, με έντονα συναισθήματα και εμπειρίες που ανιχνεύουν την ατομικότητα και τις σχέσεις μας με τους άλλους. Όταν το κυρίαρχο ρεύμα της εποχής, υποβαθμίζει τον άνθρωπο και τον κατηγοριοποιεί χρησιμοποιώντας δεκάδες αφηρημένες μαθηματικές έννοιες, εγώ ψάχνω να βρω τη μοναδικότητα και το ανεπανάληπτο κάθε ανθρώπινης ιστορίας. Γιατί μόνο κάτι βαθιά προσωπικό, μπορεί να αγγίξει και να μετακινήσει το σύνολο. Η ιστορία του Ροντιόν και της Λύντια με αφορά σαν άνθρωπο, σαν γυναίκα, σαν κόρη, σαν δημιουργό και ευαισθητοποιημένο άτομο».
Το έργο ανέβηκε στο παρελθόν με τους Λαμπέτη και Κατράκη στους πρωταγωνιστικούς ρόλους· τώρα, παρουσιάζεται σε μια εκδοχή πιο κοντά στο σήμερα. Πού εστίασε η σκηνοθεσία σας και ποια ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίσατε;
«Εστίασα πολύ στους κινηματογραφικούς ρυθμούς και στην απόλυτα ρεαλιστική απόδοση του λόγου, μέσα σ ένα καθόλου ρεαλιστικό τοπίο. Ο κόσμος που κινούνται οι ήρωες είναι ένα συνεχόμενο παιχνίδι. Ένα video game, αν θέλετε. Ο κάθε χώρος του έργου είναι το επόμενο level. Σκεφτείτε τη ζωή μας. Κανείς δεν ξέρει τι θα φέρει η επόμενη μέρα, η επόμενη ώρα, η επόμενη συνάντηση. Έτσι, η πρόκληση ήταν να φέρω στην επιφάνεια και να κάνω κατανοητό, το τυχαίο και το απρόοπτο που μετασχηματίζει, κάθε φορά, τη ροή της δικής μας ιστορίας».
Διαβάζουμε για τον Ροντιόν και τη Λύντια· «Δεν είναι νέοι, αλλά και ποιος είναι νέος σήμερα;»· ένα σχόλιό σας;
«Την τελευταία δεκαπενταετία περίπου, ανακαλύπτω πρόωρα σημάδια γήρανσης στους ανθρώπους. Ειδικά στους νέους, μου είναι πιο ορατό. Είναι σαν να γεννήθηκαν μεγάλοι, με ευθύνες από τα δεκαοκτώ, με αγωνίες που η γενιά μου τις συνάντησε στα τριάντα. Με συμπεριφορές σοβαροφάνειας, επιφανειακής γνώσης και απολυτότητας που είναι επικίνδυνες, τελικά. Λέμε ότι φοβόμαστε τα γηρατειά αλλά είμαστε ήδη γέροι σε νεανικά σώματα».
Μια αγαπημένη σας ατάκα, κάποια λόγια από το έργο;
«“Μπορεί να λέω ψέματα! Τα χρειάζομαι τα ψέματα! Τι άλλο μου μένει να κάνω;” και “Ένιωσα πως όλη μου τη ζωή, ερχόμουν σε σένα”. Δύο αγαπημένες μου φράσεις από τις πολλές αγαπημένες στο έργο».
Σε ποιους, θα λέγατε, ότι απευθύνεται περισσότερο ή θα αγγίξει περισσότερο η «Φθινοπωρινή Ιστορία», και γιατί;
«Όσο και αν σας φανεί παράξενο, πιστεύω ότι θα αγγίξει περισσότερο νεότερες ηλικίες και όχι κατ’ ανάγκη τις ηλικίες των ηρώων του έργου. Γιατί οι πιο νέοι άνθρωποι θα δουν με άλλο βλέμμα τους γονείς τους και θα κρυφοκοιτάξουν στο μέλλον τους. Οι μεγαλύτεροι, βέβαια, θα χαρούν με τις δυνατότητες που δεν πιστεύουν πως έχουν πια. Αλλά βαθιά μέσα μου, αυτό που εύχομαι, είναι η παράστασή μας να υπερβεί τα στενά όρια, ακόμα και αυτά που φαντάζομαι, και να μας εκπλήξει».
Λίγα λόγια για τη συνεργασία σας με την Πέμη Ζούνη και τον Σταύρο Ζαλμά;
«Με την Πέμη συνεργάζομαι σταθερά, τα τελευταία τρία χρόνια. Είναι μια συνεργασία γόνιμη, εξελισσόμενη και ερευνητική θα έλεγα. Αλληλοσυμπληρωνόμαστε και εμπιστευόμαστε η μία την άλλη. Χαιρόμαστε τη συνεργασία μας. Με τον Σταύρο είχα να βρεθώ χρόνια, είχαμε υπάρξει παλιά ζευγάρι στην τηλεόραση. Είναι ένας ηθοποιός που εκτιμώ πολύ και θεωρώ δώρο που με εμπιστεύτηκε και δουλεύει μαζί μου».
Πώς επιλέγετε ανάμεσα στην ερμηνεία και τη σκηνοθεσία; Ας πούμε, στη «Φθινοπωρινή Ιστορία», τι σας έκανε να επιλέξετε τη σκηνοθεσία από τον ρόλο της Λύντια;
«Με τη Λύντια ελπίζω να συναντηθώ σαν ηθοποιός, μετά από κάποια χρόνια. Όταν διαβάζω ένα έργο ξέρω από την πρώτη ανάγνωση, αν θέλω να το σκηνοθετήσω ή να παίξω σ’ αυτό. Για να δεχτώ μια πρόταση να παίξω, πρέπει να με πείσει το όραμα ενός σκηνοθέτη. Πρέπει να με θεωρεί ιδανική για την παράστασή του. Αυτό για μένα είναι πιο ισχυρό κίνητρο από τον ίδιο το ρόλο. Στη “Φθινοπωρινή Ιστορία” είδα αμέσως ότι οι πρωταγωνιστές μου πρέπει να είναι η Πέμη και ο Σταύρος. Τους είδα την ώρα που το διάβαζα και, ευτυχώς, δέχτηκαν την πρότασή μου να παίξουν».
Μια «στιγμή» από την πλούσια και πολυδιάστατη καλλιτεχνική σας πορεία, που κρατάτε ιδιαίτερα στο μυαλό και την καρδιά σας;
«Είναι αρκετές οι στιγμές και οι άνθρωποι που κρατώ με αγάπη στη σκέψη μου, και συχνά αναφέρομαι σ’ αυτές. Μου είναι απαραίτητη η μνήμη για να με πάει παραπέρα. Μια στιγμή, λοιπόν, από αυτές τις πολύτιμες, ήταν οι πρόβες με τον Νίκο Καραγέωργο για τη διασκευή του έργου “Boys don’t cry”, με τίτλο “Teena Brandon Teena”. Υποδυόμουν ένα κορίτσι που η φύση του ήταν να είναι αγόρι. Ένα υπαρκτό πρόσωπο που το βίασαν και το δολοφόνησαν, γιατί δεν μπορούσαν να αποδεχτούν τη διαφορετικότητά του. Τρομακτικά δύσκολες πρόβες, ίσως ό,τι πιο δύσκολο έχω κάνει μέχρι σήμερα. Τεράστια αμοιβή, βέβαια, ότι ακόμα και σήμερα μου μιλούν γι’ αυτή τη παράσταση. Δούλεψα πολύ καλά με τον Νίκο· και τον ευχαριστώ».
Κάτι που σας φτιάχνει τη διάθεση;
«Η μουσική. Γι’ αυτό και σ’ όλες τις παραστάσεις μου προσπαθώ να έχω ζωντανή μουσική. Η μουσική δεν μου φτιάχνει απλά τη διάθεση, μου είναι απαραίτητη. Νομίζω έχω εθισμό στη μουσική· στον ρυθμό, στις παύσεις».
Και κάτι που τη χαλά;
«Η κίνηση στους δρόμους, η έλλειψη πάρκινγκ- ειδικά όταν βιάζομαι, η δυσκολία γενικά να επιβιώσεις στην πόλη».
Μια αγαπημένη συνήθεια;
«Τα ταξίδια. Οι καλοκαιρινές διακοπές δίπλα στη θάλασσα».
Χαρακτηριστικά που εκτιμάτε ιδιαίτερα στους άλλους;
«Το χιούμορ πρώτα απ’ όλα. Τη συνέπεια, την προσήλωση στον στόχο, την ευφυία και την ευγένεια».
Και κάποια που σας απωθούν;
«Η αγένεια, γενικά η κακότροπη συμπεριφορά. Η έλλειψη χαμόγελου, η έλλειψη χιούμορ με τρελαίνει. Ο υπέρμετρος εγωισμός, η αδιαλλαξία και ο ναρκισσισμός».
Ένα βιβλίο που αγαπάτε;
«Το “Λήθη και Λίνκολν” του Τζορτζ Σόντερς· το θεωρώ αριστούργημα. Λατρεύω τον Σόντερς σαν συγγραφέα· είναι μη αναμενόμενος και απίστευτα βαθύς χωρίς να γίνεται βαρύγδουπος και διδακτικός».
Μια αγωνία σας;
«Οι αρρώστιες γενικά και ειδικά το Αλτσχάιμερ. Με τρομάζει η απώλεια της μνήμης».
Μια ευχή σας;
«Να φροντίσουμε τα παιδιά. Να σκύψουμε και να μελετήσουμε προσεκτικά όλη αυτή τη βία της εφηβείας των τελευταίων χρόνων. Να βρούμε τρόπους να βοηθήσουμε ουσιαστικά και να εξαλείψουμε το φαινόμενο».
Σε μια προβολή στο μέλλον, εσείς πώς θα θέλατε να αντιμετωπίσετε το Φθινόπωρο;
«Με αθωότητα, ελπίζω. Χωρίς στερεότυπα, χωρίς προαποφασισμένες συμπεριφορές. Με την αθωότητα ενός παιδιού, μπροστά σε κάτι καινούργιο».
Να κλείσουμε, με μια αγαπημένη εικόνα από τα παιδικά σας χρόνια;
«Η Πολίτισσα γιαγιά μου στην κουζίνα να μαγειρεύει, ο γάτος που έχω σώσει δίπλα της και εγώ να τη χαζεύω με τις ώρες και να ευχαριστιέμαι τις λιχουδιές που μου δίνει σαν δωράκι, επειδή κάθομαι ήσυχη. Κι αυτές οι μυρωδιές των φαγητών! Α χ, αυτές οι μυρωδιές!»
Ταυτότητα Παράστασης
Απόδοση: Ερρίκος Μπελιές
Σκηνοθεσία- Δραματουργική επεξεργασία: Βάνα Πεφάνη
Σκηνικά-κοστούμια: Γιώργος Λυντζέρης
Πρωτότυπη Μουσική: Μάνος Αντωνιάδης
Σχεδιασμός Φωτισμών: Βασίλης Κλωτσοτήρας
Video-Trailer: Νίκος Γιαβρόπουλος
Χορογραφίες: Κυριάκος Κοσμίδης
Βοηθός σκηνοθέτη : Ντέπυ Πάγκα
Β΄ βοηθός σκηνοθέτη: Έλιο-Φοίβος Μπέικο
Επικοινωνία: Νταίζη Λεμπέση
Γραφιστικός σχεδιασμός: Γιάννης Απέργης
Φωτογράφος: Γιώτα Εφρεμίδου
Hair design: Κων/νος Σαββάκης
Πρωταγωνιστούν: η Πέμη Ζούνη και ο Σταύρος Ζαλμάς
Live Τρομπέτα: Στέφανος Δαφνής
