Δύο ελληνικά έργα σε σκηνοθεσία Ιόλης Ανδρεάδη παρουσιάστηκαν χθες, Σάββατο 14 Σεπτεμβρίου, στο κορυφαίο διεθνές Φεστιβάλ θεάτρου της Φιλιππούπολης «Stage at a Crossroads International Theatre Festival», το οποίο πραγματοποιείται για 28η χρονιά, από τις 10 έως 21 Σεπτεμβρίου στην ιστορική πόλη.
Πρόκειται για το «Αρτώ/Βαν Γκογκ» με τον σπουδαίο Αμερικανό ηθοποιό του Μπρόντγουεϊ Τζιν Ζιλέτ που αποθεώθηκε στη χώρα μας το 2022 και το πολυσυζητημένο «Κόκκαλο» με τον χαρισματικό Γεράσιμο Γεννατά και τον ιδιοφυή μουσικό περφόρμερ Γιώργο Παλαμιώτη.
Τα πρωτότυπα θεατρικά έργα που εμπνέονται από την πολυτάραχη ζωή του ρηξικέλευθου καλλιτέχνη και διανοητή Αντονέν Αρτώ, με την ελληνική καταγωγή και την παγκόσμια φήμη, υπογράφουν οι συγγραφείς Ιόλη Ανδρεάδη και Άρης Ασπρούλης και αποτελούν μέρος της θεατρικής τους τριλογίας «The Artaud Trilogy» που κυκλοφορεί από την Κάπα Εκδοτική σε δίγλωσση έκδοση (ελληνικά/αγγλικά).
Είναι η τρίτη φορά μέσα σε έναν χρόνο που τα δύο αυτά έργα, υπό τον ενιαίο τίτλο «The Artaud Diptych» ταξιδεύουν για να παρουσιαστούν εκτός ελληνικών συνόρων.
Η αρχή έγινε στη Νέα Υόρκη το 2023 στο περίφημο The Tank Theatre όπου ταξίδεψαν με την ευγενική χορηγία του Κοινωφελούς Ιδρύματος Γεωργίου και Βικτωρίας Καρέλια και την υποστήριξη του Ιδρύματος Ι. Φ. Κωστόπουλου κατακτώντας την θερμότατη υποδοχή του αμερικανικού κοινού, ενώ τον Φεβρουάριο του 2024 ταξίδεψαν στη Σόφια για να παρουσιαστούν στο ιστορικό International Theatre Festival Monodrama Sofia.
Οι παραστάσεις θα πραγματοποιηθούν αυτό το Σάββατο 14 Σεπτεμβρίου και ώρα 19.30 στη σκηνή Chamber Hall του Δραματικού Θέατρου της Φιλιππούπολης.
«Αρτώ/Βαν Γκογκ»
Παρίσι, 1947. O Αντονέν Αρτώ εμφανίζεται σε ένα κατάμεστο αμφιθέατρο. Δείχνει ήρεμος. Είναι ήρεμος. Ύστερα από εννέα χρόνια ψυχιατρικού εγκλεισμού και έχοντας υποστεί 51 ηλεκτροσόκ, μοιάζει να έχει επανέρθει στην «τάξη». Η διάλεξή του έχει τίτλο «Βαν Γκογκ, ο Αυτόχειρας της Κοινωνίας». Το περιβάλλον γύρω του είναι ασφυκτικό. Το κοινό σιωπηλό. Το φρόνημά του υψηλό. Έχει έρθει με αποδείξεις. Τις κουβαλάει στα 406 μουντζουρωμένα τετράδια που δεν αποχωρίζεται ποτέ. Όλη η καλή κοινωνία του Παρισιού έχει κατακλύσει τον χώρο για να τον ακούσει. Gide, Breton, Camus, Lacan. Υπερασπίζεται με πάθος μια ιδέα: η αυτοκτονία του Βίνσεντ Βαν Γκογκ είχε τους εκτελεστές της.
Αναζητώντας αρχικά μέσα στους πίνακες, τις σημειώσεις και την αλληλογραφία του μεγάλου ζωγράφου τα αίτια της αυτοχειρίας του, υποπτεύεται πως οι πραγματικοί αυτουργοί βρίσκονται ανάμεσα στο ακροατήριό του. Ο Αρτώ ταυτίζεται, ηλεκτρίζεται, μαγεύεται και πάσχει. Νιώθει τον παλμό του Βαν Γκογκ και προφητεύει. Θέλει να ξεσκεπάσει τους ενόχους. Θέλει να φωνάξει για τους αθώους. Θέλει να αρθρώσει την τελευταία συλλαβή ανάμεσα στη μεγάλη αδικία του κόσμου και σε αυτό που μεσολαβεί για φτάσει κάποιος να κοιμάται αγκαλιά με ένα γεμάτο πιστόλι.
«Κόκκαλο»
Το 1935 ο Αντονέν Αρτώ επινοεί μια εντελώς νέα θεατρική φόρμα, το «Θέατρο της Σκληρότητας», και για να τη βάλει σε εφαρμογή δημιουργεί την παράσταση «Οι Τσέντσι» – μία πεντάπρακτη τραγωδία, για τον ξακουστό, αιμοδιψή και αιμομίκτη κόμη της Ρώμης, που βρέθηκε δολοφονημένος, μ’ ένα στιλέτο στο μάτι, από την ανήλικη κόρη του. Το έργο κάνει πρεμιέρα τον Μάιο της ίδιας χρονιάς, στο θέατρο Folies Wagram στο Παρίσι, και παρά τις προσδοκίες αποτυγχάνει παταγωδώς.
Ο Αρτώ αποφασίζει πως δεν θα σκηνοθετήσει ξανά ποτέ, ταξιδεύει ασταμάτητα αναζητώντας τη λύτρωση και στο τέλος συλλαμβάνεται για αλητεία. Το 1938 χαρακτηρίζεται επισήμως ως «παράφρων» και οδηγείται δια της βίας στο ψυχιατρείο, στο οποίο θα παραμείνει έγκλειστος για εννέα χρόνια. Την τελευταία μόνο χρονιά θα υποβληθεί σε περισσότερα από 51 ηλεκτροσόκ. Εκεί αποκτά την εμμονή ότι έρχονται στον ύπνο του και του δηλητηριάζουν τα όνειρα κάνοντας μάγια, εκεί πέφτει σε κώμα και ευτυχώς ξύπνα την ώρα που τον οδηγούν στο νεκροτομείο, εκεί ο ξακουστός ψυχαναλυτής και ψυχίατρος Ζακ Λακάν θα θριαμβολογήσει πως «επιτέλους ο κύριος Αρτώ θεραπεύτηκε και δεν θα χρειαστεί να ξαναγράψει τίποτα πια».
Το έργο της Ιόλης Ανδρεάδη και του Άρη Ασπρούλη ξεκινά με τον Αντονέν Αρτώ να επιστρέφει απογοητευμένος και πικραμένος στο κελί του ψυχιατρείου, το οποίο του είχε δώσει τα τελευταία χρόνια με μικρή ελευθερία κινήσεων. Και εκεί αποφασίζει να δώσει τη δική του παράσταση, για το δικό του κοινό, ένα κοινό ιδεατό, που πλάθει στο σακατεμένο του μυαλό.
Ταυτότητα
Σκηνοθεσία: Ιόλη Ανδρεάδη
Κείμενο: Ιόλη Ανδρεάδη & Άρης Ασπρούλης
Σκηνογραφία: Δήμητρα Λιάκουρα
Φωτισμοί: Σάκης Μπιρμπίλης
Πρωτότυπη μουσική: Γιώργος Παλαμιώτης (Κόκκαλο) & Ερατώ Κρεμμύδα (Αρτώ / Βαν Γκογκ)
Κοστούμια: Κωνσταντίνος Κασπίρης (Κόκκαλο) & Δήμητρα Λιάκουρα (Αρτώ/ Βαν Γκογκ)
Φωτογραφίες: Κική Παπαδοπούλου
Stage Manager: Πάνος Σολδάτος
Εκτέλεση Παραγωγής: ΡΕΟΝ
