Οι «Βάκχες» του Ευριπίδη, τραγωδία γραμμένη στην τρίτη δεκαετία του Πελοποννησιακού Πολέμου, θα παρουσιαστούν από το Εθνικό Θέατρο με ελληνικούς και αγγλικούς υπέρτιτλους, την Παρασκευή 2 και Σάββατο 3 Αυγούστου, στις 9 το βράδυ, στο Αρχαίο θέατρο Επιδαύρου.
Η τραγωδία του μυστικισμού, της έκστασης αλλά και της βαρβαρότητας, έρχεται σε σκηνοθεσία Θάνου Παπακωνσταντίνου, στη δεύτερη κάθοδό του στο αργολικό θέατρο, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου σε μια καθηλωτική καλλιτεχνική εμπειρία, με ενορχηστρωτή τον ίδιο τον θεό του θεάτρου, Διόνυσο.
Μια τραγωδία για τη σύγκρουση του θεού με τον άνθρωπο
Όταν ο θεός Διόνυσος φτάνει στη Θήβα, ο βασιλιάς Πενθέας αρνείται να δει τον πρώτο του εξάδελφο ως Θεό και απαγορεύει τη διάδοση της νέας θρησκείας. Η άρνησή του εγείρει τη μήνι του θεού ο οποίος, σε μια τραγική αντιστροφή διώκτη και διωκόμενου, οδηγεί τον Πενθέα στον αφανισμό από την ίδια του τη μητέρα.
Φέρνοντας για πολλοστή φορά τους συμπολίτες του αντιμέτωπους με τις ανθρώπινες συμπεριφορές που στηλίτευε καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του, ο Ευριπίδης συνθέτει μια τραγωδία -από τις λίγες που έχουν ως αντικείμενο τον θεό Διόνυσο- για τη σύγκρουση του θεού με τον άνθρωπο, για την ανθρώπινη αρετή και αγριότητα, τη σύνεση και την πλάνη. Για τον Ευριπίδη, όταν ο άνθρωπος καταλαμβάνεται από τα κτηνώδη ένστικτά του, όταν η βαρβαρότητα ξυπνά μέσα του με λύσσα, κάθε κοινωνική συνύπαρξη ακυρώνεται· ακόμα κι αν πρόκειται για τον ακρογωνιαίο λίθο της κοινωνίας, τη σχέση μάνας-παιδιού.
Ο σκηνοθέτης Θάνος Παπακωνσταντίνου, μεταξύ άλλων, αναφέρει για το έργο:
«Ο Ευριπίδης γράφει τις Βάκχες στο τέλος του 5ου π.Χ. αι. και της ζωής του. Εκεί ξαναφέρνει στη σκηνή τον θεό Διόνυσο, τον ιδρυτή του είδους. Ο θεός του θεάτρου, της ετερότητας, του διαμελισμού και της συγχώνευσης, της ευδαιμονίας και της καταστροφής, στήνει ένα παιχνίδι που ο Ευριπίδης θέλησε να τελειώσει με ένα διαμελισμένο σώμα που δεν θα μαζέψει κανείς.
Αν αυτό που διαμελίζεται επί σκηνής είναι το άνοιγμα στην ετερότητα, αυτό σημαίνει άραγε ότι έχει πια χαθεί για εμάς η προοπτική, μέσα από μια μύηση, μια πράξη συλλογική, να ανοίξουμε στο Άλλο, το δικό μας και του κόσμου; Τα κομμάτια μας δεν θα συνδεθούν ποτέ ξανά; Είμαστε καταδικασμένοι, όπως ο Πενθέας, να ζούμε περίκλειστοι στην καλά οχυρωμένη ατομικότητά μας, αλλιώς θα διαμελισθούμε;
Η βία είναι η μόνη γλώσσα που μπορούμε να καταλάβουμε; Μια βία κλειστή, αδιαπέραστη και απόλυτη, μια βία που δεν επιδέχεται κανενός είδους μύηση για να την ξεκλειδώσουμε, για να την καταλάβουμε, για να την αντέξουμε. Ο καταιγισμός των εικόνων στο διαδίκτυο, οι φυσικές καταστροφές, οι βόμβες, τα ακρωτηριασμένα σώματα και τα νεκρά παιδιά στα media,οι άψυχες και νεκρές selfie, οι ανεξέλεγκτες ροές δεδομένων, ανθρώπων, προϊόντων – άραγε δεν αντέχουμε πια την πνευματικότητα, την υπερβατικότητα, την ανάταση, επειδή ο μόνος θεός που μπορούμε να καταλάβουμε είναι ο θεός της παλαιάς διαθήκης, ο θεός εκδικητής, ο θεός τιμωρός; Αυτός είναι που μας αξίζει; Ή μήπως το διαμελισμένο σώμα είναι ταυτόχρονα ένα παζλ που μπορεί να συμπληρωθεί, είναι μια κατασκευή που μας δείχνει τα μέλη της, ένα θέαμα; Και εξαρτάται από εμάς, τους θεατές, αν και πώς θα το συναρμολογήσουμε;»
Οι Βάκχες από το Εθνικό Θέατρο
1976 | σε μετάφραση Κώστα Βάρναλη και σκηνοθεσία Σπύρου Α. Ευαγγελάτου στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού
1985 | σε μετάφραση Γιώργου Χειμωνά και σκηνοθεσία Γιώργου Σεβαστίκογλου στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου και στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού
1990 | σε μετάφραση Παντελή Πρεβελάκη και σκηνοθεσία Γιώργου Θεοδοσιάδη στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου
2005 |σε μετάφραση Κ.Χ. Μύρη και σκηνοθεσία Σωτήρη Χατζάκη στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου και σε περιοδεία
Ταυτότητα παράστασης
Μετάφραση: Γιώργος Χειμωνάς
Σκηνοθεσία: Θάνος Παπακωνσταντίνου
Δραματουργική Επεξεργασία: Ιωάννα Ρεμεδιάκη
Σκηνικά – Κοστούμια: Νίκη Ψυχογιού
Πρωτότυπη Μουσική: Δημήτρης Σκύλλας
Χορογραφία: Νάντη Γώγουλου
Σχεδιασμός Φωτισμών: Χριστίνα Θανάσουλα
Mουσική διδασκαλία: Μελίνα Παιονίδου – Δημήτρης Σκύλλας
Δραματολόγος παράστασης: Έρι Κύργια
Βοηθός Σκηνοθέτη: Φάνης Σακελλαρίου
Β´ Βοηθός Σκηνοθέτη: Παντελής Μπακατσέλος
Βοηθός Σκηνογράφου: Γιάννης Σέτζας
B΄ Βοηθός Σκηνογράφου: Ζωή Κελέση
Βοηθός Ενδυματολόγου: Πηνελόπη Χάνσεν
Βοηθός Φωτίστριας: Ιφιγένεια Γιαννιού
Σχεδιασμός κομμώσεων: Κωνσταντίνος Κολιούσης
Σχεδιασμός μακιγιάζ: Olga Faleichyk
Κατασκευή κεφαλιού Πενθέα: Roger Fischer
Παίζουν οι ηθοποιοί: Κωνσταντίνος Αβαρικιώτης (Διόνυσος), Μαριάννα Δημητρίου (Τειρεσίας), Αλεξία Καλτσίκη (Αγαύη), Θέμης Πάνου (Κάδμος), Αργύρης Πανταζάρας (Πενθέας), Γιάννης Κόραβος, Διονύσης Πιφέας, Φώτης Στρατηγός (Αγγελιαφόροι)
Χορός: Μαργαρίτα Αλεξιάδη, Στελλίνα Βογιατζή, Χρυσιάννα Καραμέρη, Ελένη Κουτσιούμπα, Μαρία Κωνσταντά, Κλεοπάτρα Μάρκου, Ελένη Μολέσκη, Ειρήνη Μπούνταλη, Τζωρτζίνα Παλαιοθόδωρου, Ιοκάστη-Αγαύη Παπανικολάου, Θάλεια Σταματέλου, Δανάη Τίκου
Μουσικοί: Θοδωρής Βαζάκας, Μαρία Δελή, Αλέξανδρος Ιωάννου, Γιάννης Καΐκης
Μουσικοί: Θοδωρής Βαζάκας, Μαρία Δελή, Αλέξανδρος Ιωάννου, Γιάννης Καΐκης
Φωτογραφίες: Ελίνα Γιουνανλή
Βίντεο: Πάτροκλος Σκαφίδας
Ώρα έναρξης: 21:00
Διάρκεια: 120 λεπτά
Προπώληση εισιτηρίων: more.com
Η παράσταση περιέχει σκηνές γυμνού και βίας. Κατάλληλη άνω των 15 χρόνων.