© Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη
Για ένα ακόμα, τελευταίο Σαββατοκύριακο, στις 27 και 28 Απριλίου, το ιστορικό μπιλιαρδάδικο Roi Mat στην πλατεία Αμερικής θα μεταμορφωθεί σε θέατρο, οι ηθοποιοί σε παίχτες και οι θαμώνες σε θεατές, χάρη στη site-specific παράσταση του Γιώργου Κλεάνθους, «Ρουά Ματ» [Λευκωσίας 5, πλατεία Αμερικής].
Η είσοδος είναι ελεύθερη, με απαραίτητη την κράτηση θέσεων.
Ένας δια βίου θαμώνας προετοιμάζεται με τον μαθητή του για τη συμμετοχή τους σε κάποιο τοπικό τουρνουά μπιλιάρδου. Όλα κυλούν ομαλά, όταν ένας από τους παλιούς παίχτες του μαγαζιού κάνει την εμφάνισή του ανατρέποντας όλες τις ισορροπίες…
Μέσα σ’ έναν χώρο ιστορικό, που συμπληρώνει φέτος 50 χρόνια λειτουργίας, από τα τραπέζια του οποίου έχουν περάσει μεταξύ άλλων ο Θεοδωράκης, ο Κόκοτας και ο Παπακωνσταντίνου, οι τρεις χαρακτήρες του έργου-ο Ψηλός, ο Άγιος και Μικρός παίζουν τη δική τους αξέχαστη παρτίδα.
Ο Μιχάλης Καλιότσος ερμηνεύει τον Άγιο· μίλησε μαζί μας.
Υποδύεστε τον Άγιο· τι τύπος είναι και τι χρειάστηκε να κάνετε για να μπείτε στα «παπούτσια» του;
«Τη δεκαετία του ’80 που ήμουν πολύ μικρός, θυμάμαι που πηγαίναμε στις λέσχες και παίζαμε ηλεκτρονικά παιχνίδια, πακ μαν κλπ. Εκεί, σύχναζαν τύποι σαν τον Άγιο. Είχαν το δικό τους στυλ. Συνδύαζαν τη μαγκιά στη συμπεριφορά τους με την ροκιά. Προσπάθησα να τους φέρω στο μυαλό μου. Θυμήθηκα μέχρι και τις μυρωδιές που είχαν οι λέσχες· μια μίξη τσιγάρου, ποτού και μυρωδιά χρήματος. Από την πρώτη ανάγνωση που κάναμε με τον σκηνοθέτη μας, άρχισαν να σκάνε στο μυαλό μου εικόνες τού τότε. Η μνήμη και η φαντασία είναι τα υλικά μας για τη δουλειά της υποκριτικής. Ο Άγιος, σε σχέση με τον κόσμο του μπιλιάρδου, είναι ο τύπος που θεωρείται ο “παλιός” στην πιάτσα. Έχει μεγαλώσει στις λέσχες, στα μπιλιαρδάδικα. Όλη τη ζωή του την έχει περάσει σε αυτούς τους χώρους, όπως είναι και το Roi Mat. Το άθλημα το έχει για να βγάζει λεφτά και όχι για χόμπι. Αυτό σημαίνει ότι με έναν τρόπο βιοπορίζεται από τον τζόγο και τα στοιχήματα. Πιστεύει πως είναι από τους καλύτερους παίχτες και έχει βρει το δικό του στυλ να το περνάει αυτό και στους άλλους. Χρησιμοποιεί πολλές φορές τη φιλοσοφία για να πετύχει αυτό που έχει στο μυαλό του. Μπορεί να ξεκινήσει να μιλάει για κάτι άσχετο και να σου φέρει το θέμα που τον απασχολεί από την αρχή με τέτοιο τρόπο που να πέφτει ο άλλος στην παγίδα του, χωρίς να το καταλάβει. Είναι σίγουρα καιροσκόπος και με την αλήθεια δεν έχει και πολύ καλή σχέση. Λέει και κάνει πράγματα μόνο προς όφελός του. Αν ήταν ζώο θα ήταν μάλλον παγώνι ή κάτι σε αρπαχτικό, ύαινα ή κάτι τέτοιο. Παγώνι γιατί του αρέσει να δείχνεται με το στυλ του· ακόμη κι όταν βαράει στεκιές, το κάνει με τρόπο που να διαφέρει από τους άλλους, και ύαινα γιατί την κατάλληλη στιγμή θα αρπάξει το θήραμά του για να χορτάσει τη ματαιοδοξία του. Ακούγεται απαίσιος τύπος όπως τον περιγράφω, όμως για κάποιον λόγο περνάς ωραία μαζί του όταν θα τον συναντήσεις. Έχει μια κωμικότητα μέσα του χωρίς να το ξέρει, που ο τρόπος που μιλάει και κινείται τον κάνει να φαίνεται σαν ήρωας από κινούμενα σχέδια. Οι άνθρωποι σαν τον Άγιο μπορεί να είναι και βαθιά μοναχικοί γιατί εξαιτίας του χαρακτήρα τους δεν έχουν καταφέρει να έρθουν πολύ κοντά με άλλους ανθρώπους. Πολλές φορές η τραγικότητα ενός ανθρώπου εκφράζεται με κωμικό τρόπο».
Η είσοδος του Αγίου στο μπιλιαρδάδικο φέρνει τα πάνω-κάτω στις σχέσεις των δύο άλλων θαμώνων, του δασκάλου και του μαθητή. Γιατί συμβαίνει αυτό;
«Σε μια τάξη έχουμε τον δάσκαλο και τους μαθητές που παρακολουθούν το μάθημα. Ο Άγιος είναι, ας πούμε, ο επιθεωρητής που έρχεται να χαλάσει τη φυσική ροή του μαθήματος, με το να βάλει εμπόδια στην τάξη. Μαθαίνει ότι ο Ψηλός προπονεί τον Μικρό για να πάνε σε ένα τουρνουά και δεν έχουν υπολογίσει τον Άγιο μέσα στα σχέδιά τους. Αυτό δεν του αρέσει πολύ και τον κάνει να ενεργήσει παρασκηνιακά εις βάρος του μικρού. Δεν θέλω να δώσω περισσότερες πληροφορίες για τη δομή του έργου και του ρόλου μου, όμως, θα έλεγα για τον Άγιο ότι θα μπορούσε κάποιος να βρει ομοιότητες με τον Ιάγο από τον Οθέλλο του Σαίξπηρ. Τα λόγια του Αγίου είναι διαφορετικά από τα κίνητρα που έχει. Άλλα λέει και άλλα έχει στο μυαλό του, μέχρι να πετύχει τον σκοπό του. Έχει τη συνταγή ενός πολύ καλού ρόλου για τους ηθοποιούς και αυτό με ιντρίγκαρε από την αρχή της συνεργασίας αυτής».
Η παράσταση είναι site specific· ειδικά σχεδιασμένη για να παρουσιαστεί σε μπιλιαρδάδικο. Μιλήστε μας για την εμπειρία.
«Ο φυσικός χώρος της παράστασης είναι το μεγάλο της ατού. Υπάρχει εκεί με όλη την ιστορία που έχει το Roi Mat, από το 1974 μέχρι σήμερα. Εμείς έπρεπε να φερθούμε αληθινά απέναντι στον χώρο, γιατί οποιαδήποτε παραπάνω “θεατρικότητα” στις πρόβες, μας πέταγε έξω. Προσωπικά, με γοήτευσε ο χώρος από την πρώτη στιγμή που μπήκα μέσα. Ένιωσα αμέσως την ιστορία του και σε αυτό βοήθησαν οι πολλές φωτογραφίες που είναι κρεμασμένες στον τοίχο από τους παλιούς θαμώνες, επώνυμους καλλιτέχνες κλπ. Είχαμε την τύχη να κάνουμε εκεί τις πρόβες από την αρχή και η φυσικότητα του χώρου, μας έκανε να σκεφτόμαστε τους ρόλους μας με ειλικρίνεια. Μετά την πρόβα, έσκαγαν μύτη οι πραγματικοί θαμώνες για να παίξουν μπιλιάρδο και αυτό ήταν το καλύτερο υλικό για παρατήρηση και δουλειά στο σπίτι. Ήταν μια φοβερή εμπειρία και σε αυτό βοήθησε πολύ η καθοδήγηση του σκηνοθέτη μας του Γιώργου Κλεάνθους -γνώστη και λάτρη του μπιλιάρδου, οπότε ήξερε πολύ καλά από την αρχή πώς ήθελε να προσεγγίσουμε το κείμενο».
Είστε ή ήσασταν και ο ίδιος θαμώνας του Roi Mat;
«Δεν είμαι θαμώνας σε κανένα μπιλιαρδάδικο και είμαι εντελώς άσχετος με το μπιλιάρδο. Μέσα στις πρόβες ήταν και τα μαθήματα μπιλιάρδου που μας έκανε ο Γιώργος Κλεάνθους. Ούτως ή άλλως, το έργο δεν γράφτηκε για να παίζουν μπιλιάρδο οι ηθοποιοί στην παράσταση. Γράφτηκε για να μιλήσει για θέματα φιλίας, εξουσίας, ματαιοδοξίας και, τέλος, για τη μοναξιά των σχέσεων».
Ο Άγιος λέει: «Το ρίσκο δεν είναι για όλες τις ώρες, δεν είναι για όλες τις καταστάσεις και σίγουρα δεν είναι για όλους τους ανθρώπους». Εσάς, ποια είναι η σχέση σας με το ρίσκο; Ρισκάρετε άνευ όρων ή ζυγίζετε κάθε σας κίνηση;
«Παλιότερα ήμουν πιο αυθόρμητος στις κινήσεις μου. Τώρα είμαι πιο επιφυλακτικός. Φταίει, μάλλον, και η εποχή, που μαζευτήκαμε απότομα με όλα αυτά που συμβαίνουν. Τώρα ζυγιάζω περισσότερο τα πράγματα πριν κάνω κάτι. Στο θέατρο παίρνω περισσότερα ρίσκα από ό,τι στην καθημερινότητα. Μου αρέσει δηλαδή να κάνω και διαφορετικά και extreme πράγματα, αλλά δεν μας δίνεται πάντα αυτή η δυνατότητα. Έχει να κάνει και με τις συνεργασίες που βγαίνουν στον δρόμο σου. Έχω την εντύπωση ότι όσο περισσότερα ρίσκα παίρνεις στην τέχνη, αξιολογείς και συμφιλιώνεσαι καλύτερα με τα ρίσκα της ζωής».
Η παράσταση μιλά για τη φιλία. Εσείς πόσο επενδύετε στη φιλία και, άραγε, έχουν γίνει πιο δύσκολες οι σχέσεις στις μέρες μας;
«Η φιλία! Μια λέξη με τόση βαρύτητα και ιερότητα! Είναι από τα πιο ωραία πράγματα που μπορεί κανείς να έχει στη ζωή του. Δεν ξέρω, βέβαια, τι εννοείτε φιλία σήμερα· γιατί όπως την λέξη αγάπη την χρησιμοποιούμε πολύ εύκολα σήμερα και σε ένα μήνα μπορεί να μη μιλάς και να μην “αγαπάς” το πρόσωπο που έλεγες ότι ήταν φίλος σου. Αυτό συμβαίνει, δυστυχώς, πολύ συχνά στον δικό μας χώρο. Οι φιλίες στο θέατρο συμβαίνουν σπάνια. Λόγω του ότι αλλάζουμε πολύ συχνά συναδέλφους από τη μια δουλειά στην άλλη, δεν υπάρχει και αρκετός χρόνος να γνωρίσεις τον άλλον πιο ουσιαστικά. Τον γνωρίζεις μόνο στο κομμάτι της πρόβας και μετά ο καθένας επιστρέφει στη δική του ζωή. Εκτιμώ πολλούς ηθοποιούς και σκηνοθέτες αλλά δεν μπορώ να πω ότι είναι φίλοι μου, εκτός από δύο τρεις περιπτώσεις που έγινε αμοιβαία. Γενικά, όμως, η εποχή μας δεν βοηθάει και πολύ να κάνουμε εύκολα φιλίες. Έχουμε κλειστεί πολύ στον εαυτό μας, στο ίντερνετ και στους διαδικτυακούς φίλους. Δεν το νιώθετε και εσείς αυτό; Είναι η ταυτότητα της εποχής αυτό το φαινόμενο. Συμπαθούμε, συμπάσχουμε, συγκινούμαστε μέσα από τις οθόνες, κι όταν βγαίνουμε έξω φοράμε το απρόσωπο αγέλαστο κοστούμι μας. Δεν ξέρω που θα πάει αυτό. Είναι καταθλιπτικό. Θέλω να βασίζομαι στην αληθινή επαφή με τους ανθρώπους, να πιστεύω σε αυτούς και ας υπάρχει ο φόβος να προδοθείς. Εξάλλου, από τις προδοσίες μαθαίνεις καλύτερα τον εαυτό σου και τις αντοχές σου».
Ποια ήταν μέχρι τώρα η δική σας καλύτερη… παρτίδα, σε επαγγελματικό επίπεδο;
«Μια πολύ δική μου προσωπική δουλειά που είχα κάνει εντελώς μόνος μου, το 2015 αν δεν κάνω λάθος, “Η Γουίνι ξυπνάει”· μια περφόρμανς πάνω στις “Ευτυχισμένες Μέρες” του Μπέκετ. Εκεί έλεγα μια παράγραφο για τρία τέταρτα καθισμένος με διπλωμένα γόνατα, ενώ παραμόρφωνα το πρόσωπό μου με αλεύρι και νερό, μέχρι που δεν έβλεπα σχεδόν καθόλου. Υπήρχε μια επώδυνη αίσθηση, που στο τέλος της παράστασης ένιωθα πάντα μια βαθιά ηρεμία. Αυτό θα ήταν η κάθαρση που λέμε, μάλλον”.
Τι σχόλια έχετε λάβει, μέχρι τώρα, από το κοινό;
«Η παράσταση ξεκίνησε με πολύ καλές εντυπώσεις. Πρωτίστως, ο κόσμος εντυπωσιάζεται από τον χώρο, που κατεβαίνει τα σκαλιά και μπαίνει σε ένα μπιλιαρδάδικο και, χωρίς να το καταλάβει, γίνεται θαμώνας του έργου. Πίνει το ποτό του βλέπει άλλους να παίζουν μπιλιάρδο και από τη μια στιγμή στην άλλη βλέπει το ίδιο σκηνικό κάτω από το πρίσμα μιας θεατρικής παράστασης! Είμαστε μια πολύ ωραία ομάδα, γενικά. Παίζουμε και χαιρόμαστε ο ένας τον άλλον στη σκηνή, γουστάρουμε τους ρόλους μας. Μας λένε διάφορα, όπως για παράδειγμα “αυτόν τον τύπο που παίζεις τον έχω δει στη ζωή, τον έχω συναντήσει”. Και ενώ ο Άγιος είναι, ας πούμε, ο κακός του έργου, ο κόσμος τον αγαπάει και γελάει μαζί του. Αυτό μου αρέσει πολύ και είναι και μια απόδειξη ότι ο Γιώργος Κλεάνθους έχει γράψει ένα πολύ καλό έργο!»
Ταυτότητα Παράστασης
Κείμενο-Σκηνοθεσία: Γιώργος Κλεάνθους
Ερμηνεύουν: Σωτήρης Δούβρης, Μιχάλης Καλιότσος, Γιάννης Σέρρης
Σκηνογραφία-Ενδυματολογία: Νεκταρία Ηλιάκη
Φωτισμός: Νίκος Σέμπος
Μουσική: Αλέξιος Αλεξόπουλος
Σχεδιασμός αφίσας: Χριστίνα Κατσαρέα
Trailer: Μάνος Μακρυγιαννάκης
Προβολή και Επικοινωνία: Βάσω Σωτηρίου-We Will
