Η επιτυχημένη «Σολομώντεια Λύση» του Γιάννη Καλατζόπουλου, σε σκηνοθεσία Γιώργου Τσαγκαράκη, ανεβαίνει από τον θίασο λαϊκού θεάτρου Maticapi, στο Θέατρο Άβατον [Ευπατριδών 3, Κεραμεικός].
Πρόκειται για μία διαδραστική παιδική παράσταση -για θεατές από 5 ετών, με ζωντανή μουσική, γεμάτη συμβολισμούς. Μέσα από το γέλιο και την αισιόδοξη ματιά της, έρχεται να προτείνει σ’ αυτή τη δύσκολη εποχή, την αληθινή αγάπη, την ανιδιοτέλεια, την αλληλεγγύη και το δίκιο των πολλών, ως μόνα αντίδοτα στη ματαιοδοξία και τον ατομικισμό.
Το κείμενο είναι βασισμένο στο κινέζικο έργο του Λι Ξινγκντάο (13ος αι. μ.Χ.) «Ο Κύκλος με την Κιμωλία», από το οποίο εμπνεύστηκε και ο Μπέρτολτ Μπρεχτ το ομώνυμο αριστούργημά του.
Η πρωταγωνίστρια Νίκη Κάβουρα μίλησε μαζί μας.
Να ξεκινήσουμε με λίγα λόγια για τον ρόλο σας;
«Κατ’ αρχάς θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για τη φιλοξενία. Είναι μεγάλη μου χαρά που είμαι μέρος του Θιάσου Λαϊκού Θεάτρου maticapi και συμμετέχω στη “Σολομώντεια Λύση”. Στο έργο αυτό υποδύομαι την Τίνα, ένα παιδί που αγαπάει πολύ το δίκαιο και τους κανόνες. Μια μέρα, η Τίνα τσακώνεται με τον αδερφό της, Μάκη, για το σε ποιον από τους δύο ανήκει η κούκλα τους. Την απάντηση στο ερώτημα αυτό αναλαμβάνει να δώσει ο παππούς με έναν ανορθόδοξο τρόπο. Μετατρέποντας το σπίτι σε ένα αυτοσχέδιο θέατρο και δίνοντας μία ιδιότυπη παράσταση. Εκεί η Τίνα καλείται να παίξει τον ρόλο της Χρύσας, της φτωχής υπηρέτρια του παλατιού, που όταν θα ξεσπάσει πόλεμος, θα δει τη Βασίλισσα να το σκάει “σώζοντας” αντί για το παιδί της, το κουτί με τα κοσμήματά της. Τότε η Χρύσα θα βρεθεί αντιμέτωπη με μία πολύ δύσκολη απόφαση. Nα σώσει το παιδί με κίνδυνο της ζωής της ή να το αφήσει και να σώσει τον εαυτό της; Η Τίνα, όμως, όπως είπα και προηγουμένως, είναι ένα παιδί που αγαπάει πολύ τη δικαιοσύνη και έτσι η απόφαση που θα πάρει η Χρύσα θα είναι η σωστή! Από αυτή την άποψη, λοιπόν, ο ρόλος μου είναι διπλός και αλληλένδετος».
Η παράσταση βασίζεται σ’ έναν αιώνιο γρίφο, σ’ ένα δίλημμα. Ποιο είναι αυτό και τι προεκτάσεις έχει στο σήμερα;
«Το δίλημμα θα τεθεί όταν, δυόμισι χρόνια μετά, η Βασίλισσα θα επιστρέψει να διεκδικήσει και πάλι τον κληρονόμο του θρόνου. Το παιδί, δηλαδή, που είχε παρατήσει στην αρχή της ιστορίας. Και τότε θα τεθεί το ερώτημα σε ποια από τις δύο μανάδες ανήκει το παιδί. Σε αυτήν που το γέννησε ή σε αυτήν που το μεγάλωσε; Για να βρεθεί η απάντηση, η Βασίλισσα θα αποτανθεί σε έναν ιδιόρρυθμο δικαστή, τον Αζαπαπαπατάκ, ο οποίος θα σκαρφιστεί το τέχνασμα του κύκλου με την κιμωλία. Δεν είναι, όμως, το μόνο ερώτημα που θέτει η παράσταση. Πρόκειται για ένα έργο με πλούσια ερωτήματα, όπως είναι το σε ποιον ανήκει το γάλα που χρειάζεται ένα παιδί για να μεγαλώσει. Και εδώ δεν μπορούμε να μην αναλογιστούμε τις εικόνες που αντικρίζουμε καθημερινά στα σούπερ μάρκετ, με τα αντικλεπτικά συστήματα στα βρεφικά γάλατα. Αλλά και πώς συνδέεται ο πόλεμος με τον πληθωρισμό. Και από αυτή τη σκοπιά, το έργο δυστυχώς παραμένει εξαιρετικά επίκαιρο. Και εδώ ακριβώς βρίσκεται όλη η διάνοια του συγγραφέα, του Γιάννη Καλατζόπουλου, ο οποίος εμπνέεται από το κινέζικο έργο του Λι Ξινγκντάο, του 13ου μ.Χ αι. και το μεταφέρνει στα ελληνικά δεδομένα με έναν εκπληκτικά έντεχνο τρόπο».
Υπάρχει μια λεπτή γραμμή την οποία αν ξεπεράσει κανείς θα καταλήξει σε διδακτισμό, τον οποίο απεχθάνονται τα παιδιά. Από τι στοιχεία πρέπει να είναι «πλασμένη» μια παράσταση για να μην πέσει σ’ αυτή την παγίδα;
«Χαίρομαι που μου κάνετε αυτή την ερώτηση γιατί ήταν και το προσωπικό στοίχημα που θέσαμε από την πρώτη στιγμή. Ο διδακτισμός αφορά μία στείρα διδαχή. “ Πρέπει να κάνεις αυτό και το άλλο”. Πρέπει για παράδειγμα να είσαι ένας “σωστός” άνθρωπος. Έτσι, όμως, τελικά στερείς από τα παιδιά τη δυνατότητα να ανακαλύψουν τον κόσμο τα ίδια και με βάση αυτό να επιλέξουν ποια απόφαση θέλουν να πάρουν κάθε φορά. Στην αποφυγή αυτής της παγίδας, καθοριστικό ρόλο έπαιξε η συμβολή και η σκηνοθετική ματιά του Γιώργου Τσαγκαράκη, όπου μας έβαλε στη διαδικασία να ξαναγίνουμε οι ίδιοι παιδιά και με οδηγό το κέφι και το παιχνίδι, να ανακαλύψουμε το έργο μαζί τους, αντί να τους απευθυνθούμε ως μια γκρούπα “σοφών” ενηλίκων».
Πρόκειται για μια παράσταση διαδραστική. Τι της δίνει αυτόν τον χαρακτήρα και τι καλούνται να κάνουν οι μικροί θεατές;
«Οι μικροί μας φίλοι εδώ καλούνται να κάνουν το σπουδαιότερο. Να συμβάλλουν ενεργά την κρίσιμη στιγμή για να σωθεί το παιδί, ο μικρός Μανουήλ, και να επιλέξουν στη συνέχεια το τέλος της ιστορίας. Να δώσουν λύση, δηλαδή, στον αιώνιο γρίφο. Η συμμετοχή των παιδιών σε αυτό το κάλεσμα αποτελεί μία συγκλονιστική εμπειρία σε κάθε παράσταση. Είμαστε ήσυχοι κάθε φορά ότι τα παιδιά θα σταθούν στο πλευρό του αδικημένου και θα αναλάβουν να αποκαταστήσουν την αδικία. Μία στάση που μας γεμίζει ελπίδα και αισιοδοξία για το μέλλον!»
Τι σας έχει κερδίσει στο παιδικό θέατρο και το υπηρετείτε σταθερά τα τελευταία χρόνια;
«Αυτή ακριβώς η ελπίδα που προκύπτει από τα παιδιά. Η αθωότητα στα μάτια τους τη στιγμή που χαμογελούν και η ικανότητά τους να παίρνουν τις πιο σπουδαίες αποφάσεις με τον πιο απλό τρόπο».
Θυμάστε ποια ήταν η πιο παράδοξα τρυφερή αντίδραση μικρού θεατή;
«Βέβαια. Είναι πολλές οι αντιδράσεις που έχω κρατήσει. Υπάρχουν φορές που τα παιδιά έχουν ανέβει αυθόρμητα πάνω στη σκηνή για να παίξουν ή άλλες που επαναλαμβάνουν φράσεις του έργου για πολλές μέρες αργότερα. Ξεχωρίζω, όμως, από όλες αυτές μία. Ήταν πέρυσι, τη μέρα της πρεμιέρας, που είχαμε όλοι τρομερή αγωνία για το αν τελικά επιτύχαμε τους στόχους που είχαμε θέσει ως ομάδα. Εκείνο το βράδυ λοιπόν, μία μαμά ένιωσε την ανάγκη να επικοινωνήσει με τον Γιώργο, τον ηθοποιό και σκηνοθέτη της παράστασης για να του πει πως η 6χρονη κόρη της, της ανακοίνωσε την ώρα του καθιερωμένου τους παραμυθιού ότι “δεν θέλει πια να ακούει, άλλα παραμύθια με βασιλιάδες και βασίλισσες”. Θέλει να μάθει γιατί γίνεται ο πόλεμος, “για το ψωμί και το γάλα;” Αυτή ήταν μία αντίδραση που δεν θα ξεχάσω ποτέ».
Εκτός από ηθοποιός, είστε και εμψυχώτρια θεατρικού παιχνιδιού. Με ποιον τρόπο η τέχνη, συγκεκριμένα το θέατρο, μπορεί να βοηθήσει στην ανάπτυξη ενός παιδιού;
«Υπάρχει μία πολύ ωραία φράση στην παράσταση που λέει ότι “ το θέατρο είναι παιχνίδι, είναι ένας τρόπος για να μάθουμε τον κόσμο”. Εκτός από αυτό, έχει αποδειχθεί επιστημονικά ότι τόσο το θέατρο, όσο και το θεατρικό παιχνίδι μπορούν να συμβάλλουν στην ολόπλευρη ανάπτυξη και καλλιέργεια του παιδιού, του νέου δηλαδή ανθρώπου. Είναι ένα ασφαλές πλαίσιο που τα παρακινεί να επικοινωνήσουν, να εκφράσουν σκέψεις, προβληματισμούς και συναισθήματα. Τα παρακινεί να γίνουν δημιουργοί. Επιπλέον μέσα από το παιχνίδι του ρόλου τα παιδιά αναπτύσσουν τόσο τη γνωστική όσο και τη συναισθηματική τους νοημοσύνη και αποκτούν δεξιότητες όπως είναι η ενσυναίσθηση. Σκεφτείτε για παράδειγμα τη συμβολή του θεάτρου όχι μόνο για τα παιδιά, για όλους μας στην μετά covid εποχή. Το θέατρο σήμερα θα μπορούσε να παίξει τον ρόλο μιας πολύ σοβαρής διεξόδου σε όσα έχουμε ζήσει τα τελευταία χρόνια. Ιδιαίτερα στις τρυφερές παιδικές ηλικίες. Θα μπορούσε – και το πετυχαίνει ως ένα βαθμό – να “ψηλώσει” το μπόι όλων μας».
Αν μπορούσατε να γυρίσετε τον χρόνο πίσω, τι θα λέγατε στον μικρό εαυτό σας που δεν του το είχε πει κανείς αλλά θα ήθελε να το ξέρει;
«Να κρατήσω αυτή την ηλικία όσο περισσότερο μπορώ».
Ταυτότητα Παράστασης
Κείμενο: Γιάννης Καλατζόπουλος
Σκηνοθεσία: Γιώργος Τσαγκαράκης
Σκηνικά / Κοστούμια: Βικτώρια Νταρίλα
Πρωτότυπη μουσική: Γιώργος Θεοφάνους
Σχεδιασμός φωτισμού: Γιώργος Ζιώγαλας
Μουσική διδασκαλία: Αμέρισσα Φτούλη
Φωτογραφίες/Trailer: Άκης Βαλεργάκης
Γραφιστικά: Αριάδνη Μιχαηλάρη
Υπεύθυνη Παραγωγής: Νατάσσα Μουσάδη
Προβολή και Επικοινωνία: Βάσω Σωτηρίου- We Will
Παίζουν οι ηθοποιοί: Αντώνης Γουγής, Γιώργος Ζιώγαλας, Νίκη Κάβουρα, Φαίδρα Παπανικολάου, Γιώργος Τσαγκαράκης
