«Εἰς τὸν μικρὸν λιμένα τῆς ὡραίας νήσου του, ὅλες τὶς χρονιές, συνήθως τὸν Ὀκτώβριον, κατέπλεεν ἐπιστρέφων ἀπὸ τὰ ταξίδια μὲ τὴν σκούναν του, ὁ καπετὰν Γιάννης ὁ Καραντής, ὁ ἐπιλεγόμενος καὶ Καραβοκύρης».
Η θεατρική ομάδα «Αγγελοπετριά» συνεχίζει το επιτυχημένο ανέβασμα του διηγήματος του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, «Γυνή πλέουσα», στο Τζαμωτό -τον εσωτερικό χώρο της «Εταιρείας Φίλων Παναγιώτη Κανελλόπουλου» [Πολυγνώτου 3, Πλάκα].
Η Αρκαδίας Ψάλτη -που σκηνοθετεί και, επίσης, ερμηνεύει, μας είπε για την παράσταση:
«Είναι μαγικός, ο κόσμος που φτιάχνει ο Παπαδιαμάντης με τη γλώσσα του. Πνεύμα αστραφτερό, ψυχή βαθιά, καρδιά ανοιχτή. Ενώνει τόπους, χρόνους, τους καταλύει, ως πνευματικός αλχημιστής και μας κάνει κοινωνούς της χαράς, της μαγείας και της ανθρωπιάς που μπορεί να έχει η ζωή.
Το διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη “Γυνή πλέουσα” πρωτοπαρουσιάστηκε στην Χίο, που είναι ο τόπος καταγωγής μας, το 2019. Ο σταύλος του αρχοντικού “Χωρέμικο” έγινε η ιδανική σκηνή για να ξετυλιχθεί η ιστορία.
Αρχές του 1900, σε ένα ναυτικό νησί, η Καραβοκυρού και οι γειτόνισσές της, ανάλογα με την κοινωνική της τάξη η καθεμιά προσπαθούν να διαχειριστούν την μοναξιά τους. Η μοίρα τους είναι κοινή. Είναι αυτές που μένουν πίσω. Μόνες απέναντι σε όλες τις δυσκολίες της ζωής. Από το μεγάλωμα των παιδιών, τις εργασίες της γης, μέχρι και τα συναισθήματα που τις πλημμυρίζουν και που ποτέ δεν επιτρέπεται να ομολογηθούν. Μια κοινωνία πατριαρχική, που οι ρόλοι είναι αυστηρά οριοθετημένοι και οποιοσδήποτε παρεκκλίνει είναι δακτυλοδεικτούμενος. Μα και μια κοινωνία που, ταυτόχρονα, έχει τις αρετές της συμπόνιας και της ανθρωπιάς, αγνά και πηγαία μέσα της. Η Καραβοκυρού ξεφεύγει από τη μοναξιά, κρυφά απ’ όλους, με το λικέρ μαστίχα και το κρασί. Όχι από όλους· ο κάπελας που της το προμηθεύει, ξέρει. Όπως, επίσης, και οι γειτόνισσές της, που την παρακολουθούν, και μέσα από τη ζωή της γεμίζουν τη δική τους μοναξιά. Τις λύπες της και τις χαρές της, τις συντροφεύει με ένα ποτηράκι· ίσως και δύο, άντε και τρία. Και έρχεται η μέρα η γιορτινή, για όλο το νησί. Και ξεδιπλώνονται τα ήθη και τα έθιμα, τα καλωσορίσματα που διαρκούν επί ημέρας, αυτά που ακολουθεί το νησί για κάθε “γυρισμό”. Η πολυπόθητη επιστροφή “του επανελθόντος με το καλό κατευώδιον από τα ξένα” Καραβοκύρη· του καπετάν Καραντή. Κι εκεί αρχίζει μια σειρά παρεξηγήσεων. Εμπλέκεται ο κάπελας και ο μικρός τους γιος και, τέλος, ο ίδιος ο σύζυγος και κάπως έρχεται στην επιφάνεια το ένοχο μυστικό. Λόγια που λέγονται εύκολα μες στον θυμό, αισθήματα που δεν επιτρέπεται να ομολογηθούν ή ακόμη που ζουν ασυνείδητα μες στις ψυχές, τις πνίγουν και αυτές προσπαθούν να λυτρωθούν. Η Καραβοκυρού, στην τρικυμία της ψυχής της δεν είναι καπετάνισσα δεινή· μα έρχονται οι δυο γειτόνισσες να σώσουν το καράβι. Αυτό που αποζητά, μιαν αγκαλιά, έναν λόγο γλυκό, ένα λιμάνι να παρηγορηθεί. Καπετάνιοι όλοι μας στις θάλασσες της ζωής ,ψάχνουμε να βρούμε πώς θα την κυβερνήσουμε. Ημέρες και νύχτες. Άλλοτε άνεμοι μας φυσούν ούριοι και γλυκείς κι άλλοτε μας θαλασσοδέρνουν. Και άμαθοι, εμπειρικοί χτυπιόμαστε σε βράχους, ναυαγούμε. Κι όταν η νηνεμία έρχεται ξανά, μετράμε· τι μας έμεινε, τι χάσαμε και πώς να συνεχίσει το ταξίδι.
Η “Γυνή πλέουσα” έχει την τύχη να έχει ταξιδέψει αρκετά ως παράσταση. Έχει βρει όμορφους και ξεχωριστούς τόπους -λιμάνια που τη φιλοξένησαν. Στο Ινστιτούτο Κυβέλη στη Σύρο -μια ταράτσα που βλέπει την θάλασσα και τα γειτονικά νησιά. Στο αρχοντικό “Χωρέμικο” και στο αρχοντικό “Στεφάνου” στη Χίο. Στην όμορφη Αιγνούσα, εκεί όπου ξεκίνησαν πολλοί καραβοκύρηδες τα ταξίδια τους. Πάνω στο λιμανάκι της Βοκαριάς, κάτω από τον φάρο, στη Χίο. Στις γειτονιές του χωριού Καλαμωτή, που φιλοξενήθηκε από το Φεστιβάλ “Αξάνεμος”. Στο Φεστιβάλ “Θεάτρου Ιθάκης”· εκεί σε κλασσική ιταλική σκηνή. Και τελευταία, στον Ιερό Ναό των Αγίων Αναργύρων. Εκεί που είναι και το κελί που έζησε τα τελευταία χρόνια της ζωής του ο Παπαδιαμάντης. Ο Αρχιμανδρίτης Παντελεήμων – Γ. Τσορμπατζόγλου μάς άνοιξε τον Ναό και είχαμε αυτήν την ευλογία. Να παίξουμε την παράσταση 100 χρόνια και αφότου γράφτηκε, εκεί που μπορεί να είχε συλλάβει ο κυρ Αλέξανδρος την ιστορία, εκεί που το πνεύμα φώτιζε την ψυχή του μαζί και τις ψυχές όλων του των ηρώων.
Μόνιμη στέγη μας από τον Ιούνιο, είναι η «Εταιρεία Φίλων Παναγιώτη Κανελλόπουλου», στην Πολυγνώτου 3, στην Πλάκα. Ένα διατηρητέο κτήριο, φυσικό σκηνικό για την παράσταση -που το καλοκαίρι παίζαμε στην αυλή και τώρα τον χειμώνα ανεβήκαμε στην μεγάλη αίθουσα με το Τζαμωτό. Εκεί γίνεται το σπίτι της Καραβοκυρούς μα και όλη η γειτονιά· το καπηλειό, τα σπίτια της γειτόνισσας. Είμαστε ευγνώμονες για τη συνεργασία αυτή και την αιγίδα που μας προσφέρει. Δύο ηθοποιοί -εγώ που, επίσης, το σκηνοθετώ και η Λένια Ξενάκη, περνάμε από όλους τους ρόλους, ζούμε μέσα από όλους τους χαρακτήρες, αρσενικούς και θηλυκούς, τα πάθια της ζωής. Επικοινωνούμε με την αλήθεια του κειμένου, με το χιούμορ του και την αγνή αγάπη, που μας εμπνέει ο μέγιστος Παπαδιαμάντης».
Ταυτότητα Παράστασης
Σκηνοθεσία: Αρκαδία Ψάλτη
Ενδυματολόγος: Αφροδίτη Αναστοπούλου
Φωτισμοί: Δημήτρης Κουτάς
Φωτογραφίες: Μάρω Κουρή
Παραγωγή: ΑΜΚΕ «Αγγελοπετριά»
Ερμηνεύουν: Λένια Ξενάκη, Αρκαδία Ψάλτη
