Μετά από τη μεγάλη επιτυχία του πρώτου κύκλου παραστάσεων, η «Φαλακρή Τραγουδίστρια» του Ευγένιου Ιονέσκο από την ομάδα Loxodox επιστρέφει για δεύτερη χρονιά στο House of Smiths, για περιορισμένο αριθμό παραστάσεων [Ζωοδόχου Πηγής 70-74, 6ος όροφος, Εξάρχεια, Αθήνα].
Τη μετάφραση και σκηνοθεσία υπογράφει ο Αλκίνοος Δωρής· μιλήσαμε μαζί του.
«Η Φαλακρή Tραγουδίστρια» είναι ένα πρωτοποριακό έργο για την εποχή που παρουσιάστηκε -τη δεκαετία του ’50, αλλά συνεχίζει να παίζεται με τεράστια επιτυχία παγκοσμίως. Που πιστεύεται ότι οφείλεται η διαχρονικότητά του;
«Υπάρχουν πολλοί λόγοι που το έργο αυτό είναι πετυχημένο· ένας από αυτούς είναι η ισορροπία με την οποία είναι φτιαγμένα τα πρόσωπα. Υπάρχει ένα ολόκληρο σύστημα πίσω από την προφανή “παράκρουση”, να το πούμε έτσι. Το να μπορείς να κρύψεις στο θέατρο ένα κείμενο μέσα σε ένα άλλο κείμενο, είναι μια αριστοτεχνική πράξη που λίγοι την έχουν πετύχει με τέτοια μαεστρία από τους σύγχρονους συγγραφείς. Όσο κερδίζει έδαφος η “τρέλα” στον κόσμο, φαντάζομαι τόσο θα παίζεται και το έργο. Πιθανότατα δεν θα σταματήσει ποτέ».
Πρόκειται για ένα πολύ ιδιαίτερο κείμενο· συναντήσατε δυσκολίες στη σκηνοθετική σας προσέγγιση -και αν ναι, πώς τις αντιμετωπίσατε;
«Προσπάθησα, πρώτα, να αφήσω ελεύθερο χώρο για τους συνειρμούς που προκύπτουν από ένα τέτοιο έργο· κάθε πρόταση είναι και ένας διαφορετικός συνειρμός στην “Φαλακρή Tραγουδίστρια”. Εκεί μέσα βρίσκεται ο ρυθμός, το χρώμα, η σκηνοθεσία, οι ηθοποιοί φυσικά πρώτα από όλους, το σώμα βεβαίως. Όπως λέει και ένα πολύ αγαπημένο μου πρόσωπο στη δουλειά αυτή, ο Νίκος ο Φλέσσας, πρέπει κανείς να ακολουθεί τα “τροχιοδεικτικά πυρά” σε ένα θεατρικό κείμενο. Είναι ένας τρόπος να κεντράρεις το μυαλό και την ψυχή σου σε μια παράσταση».
Παρουσιάζετε ένα άλλοτε πρωτοποριακό αλλά σήμερα κλασικό πλέον έργο, όχι σε ένα θέατρο αλλά σε ένα σπίτι. Μάλιστα, το έχετε ονομάσει House of Smiths -όνομα το οποίο υπάρχει και στο κουδούνι του σπιτιού στα Εξάρχεια. Μιλήστε μας λίγο γι’ αυτό.
«Ήταν μια ιδέα της Μαρίζας Θεοφυλακτοπούλου -του ανθρώπου που έχουμε φτιάξει μαζί τους Loxodox, και όπως κάθε ιδέα μέσα σε μια δημιουργική διαδικασία, έτσι και αυτή μπήκε στο κέντρο της συζήτησης από πολύ νωρίς. Γρήγορα την αγκαλιάσαμε γιατί μας φάνηκε λειτουργική· δεν χρειάστηκε να εκβιάσουμε κάποια κατάσταση, το έργο είναι γραμμένο σε ένα μεσοαστικό σαλόνι μιας πρωτεύουσας, είναι πράγματι το σπίτι των Smiths, οι δοσμένες συνθήκες με έναν τρόπο ήταν αρκετά ευνοϊκές για ένα τέτοιο εγχείρημα -εννοώ πως πρέπει να έχεις την ευστροφία να καταλαβαίνεις τι πρέπει να κάνεις και τι όχι. Τα δεδομένα ταυτίζονται· νομίζω πως έπαιξε ρόλο στην επιτυχία της παράστασης η απόλυτη ταύτιση με την οποία προσσεγίσαμε το θέμα από το σκηνικό μέχρι το κουδούνι, όπως λέτε».
Σκιαγραφείστε μας τους χαρακτήρες της παράστασης, σύμφωνα με τη δική σας προσέγγιση.
«Έχουμε την κυρία Smith, μια αμήχανη οικοδέσποινα, ένα πρόσωπο με ταραγμένο εσωτερικό κόσμο που είναι ποτισμένη από τυπικότητα και εύθραυστη καλαισθησία. Έπειτα βλέπουμε τον άνδρα της, τον κύριο Smith, μια οριακή προσωπικότητα περιχαρακωμένη απο τις υποτιθέμενες σοβαρές ασχολίες του εντός του σαλονιού, να διαβάζει ασταμάτητα μια εφημερίδα, ίσως περσινή ίσως προπέρσινη. Το ζευγάρι αυτό συμπληρώνει, με αρχηγικό τρόπο, η οικονόμος του σπιτιού, η μικρή Μαίρη, ένας μικρός τύραννος του ρυθμού και της ποίησης. Το συμβάν που έρχεται να διαλύσει αυτήν την ψυχική νιρβάνα, είναι η έλευση των Martins. Οι φίλοι του ζευγαριού έχουν προσκληθεί για ένα δείπνο, το οποίο πιθανότατα έχουν καταχωνιάσει κάπου στην μνήμη τους· φίλοι που πάσχουν από αμνησία προσωπικότητας, αν μπορεί κανείς να μιλήσει έτσι».
Είναι η δεύτερη χρονιά παραστάσεων μετά από μια πρώτη σεζόν με απόλυτα sold out. Τη φετινή σεζόν πώς τη βλέπετε;
«Η παράσταση βρίσκεται στην καλύτερή της φάση, είναι ζωντανή· φυσικά. δουλεύεται σε καθημερινή βάση, δεν μπορείς να αφήσεις ένα έργο στην τύχη του, πρέπει να αντλείς από αυτό καθημερινά για να μπορεί να υπάρχει, να στέκεται όρθιο. Σίγουρα όσο έχουμε δυνάμεις να υπηρετούμε καλλιτεχνικά την “Φαλακρή Τραγουδίστρια”, θα το κάνουμε με χαρά!»
Επόμενα σχέδια της Ομάδας Loxodox;
«Η ομάδα μας έχει ξεκινήσει πρόβες για το “Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας”· παραστάση η οποία έτυχε αιγίδας και επιχορήγησης από το Υπουργείο Πολιτισμού -είναι μια αναγνώριση για την σκληρή δουλειά μας μέχρι τώρα και σίγουρα μια απαραίτητη οικονομική ανάσα. Δουλειά, δουλειά, δουλειά και προσήλωση στην τέχνη του θεάτρου».
Ταυτότητα Παράστασης
Κείμενο: Eugene Ionesco
Μετάφραση – Σκηνοθεσία: Αλκίνοος Δωρής
Σκηνικά: Μαρίζα Θεοφυλακτοπούλου
Επιμέλεια κίνησης: Αγγελική Τσούπρα
Κατασκευή Κοστουμιών: Ram Ram
Mουσική Επιμέλεια: Loxodox
Σχεδιασμός Φωτισμών: Θωμάς Οικονομάκος
Φωτογραφίες Παράστασης: Σιδέρης Νανούδης
Ανθοστολισμός: KOPRIA
Καλλιτεχνική συνεργασία : Ισμήνη Ασημάκη, Αγγελική Τσούπρα
Επικοινωνία: Χρύσα Ματσαγκάνη
Παραγωγή & Εκτέλεση Παραγωγής: Loxodox
Διανομή (αλφαβητικά): Μαρίζα Θεοφυλακτοπούλου (κα. Σμιθ), Κατερίνα Καλουμένου (κα. Μάρτιν), Σταύρος Καστρινάκης (κ. Σμιθ), Μπέτυ Σαράντη (πύραρχος), Νεκτάριος Σμυρνάκης (κ. Μάρτιν), Κωνσταντίνος Χατζηθεοδώρου (Μαίρη)
