Σε μετάφραση Θόδωρου Στεφανόπουλου, σκηνοθεσία Χρήστου Σουγάρη και μουσική Στέφανου Κορκολή -ο οποίος θα παίζει πιάνο επί σκηνής κατά τη διάρκεια των παραστάσεων που θα δοθούν στο Αρχαίο Θέατρο, η τόσο ρηξικέλευθη όσο και αφηγηματικής απλότητας ανάγνωση του αριστουργηματικού έργου του Ευριπίδη ανεβαίνει από το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος στο πλαίσιο του φετινού Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου.
Σε αναμονή της αναχώρησής τους για την Ελλάδα, οι αιχμάλωτες γυναίκες της Τροίας θρηνούν για την άλωση της πόλης. Μαζί τους η Εκάβη, που περιμένει την ανακοίνωση για τη δική της μοίρα αλλά έρχεται αντιμέτωπη με απανωτές συμφορές: η Πολυξένη σκοτώνεται στον τάφο του Αχιλλέα και η Ανδρομάχη μαθαίνει την απόφαση των Αχαιών να θανατώσουν τον μικρό της γιο, τον Αστυάνακτα. Την ίδια ώρα, η Κασσάνδρα προμηνύει τις καταστροφές που θα βρουν τους Έλληνες στον δρόμο της επιστροφής.
Στον ρόλο του Ποσειδώνα, ο Αντώνης Καφετζόπουλος· ήταν χαρά μας, που μιλήσαμε μαζί του.
Μιλήστε μας για τον ρόλο σας, ως «θεού Ποσειδώνα»· που μέσα από τον αφηγηματικό του πρόλογο, αποχαιρετά την πόλη που πια έχει χαθεί και φεύγει.
«O Ποσειδών προσχηματικά αποχαιρετά την κατασπαραγμένη Τροία αλλά στην πραγματικότητα ο Ευριπίδης τον βάζει να προειδοποιεί τους Αθηναίους που μόλις έκαναν τα ίδια στην Μήλο, ότι αυτά -που σήμερα θα χαρακτηρίζαμε εγκλήματα πολέμου κατά της ανθρωπότητα – αργά η γρήγορα θα επιστρέψουν στους “νικητές” ως νέμεση».
Πόσο «αποστασιοποιημένος» είναι ως θεός από τους θνητούς χαρακτήρες της τραγωδίας;
«Όχι ιδιαίτερα· είναι μελαγχολικός και αισθάνεται ενοχή και τον βαραίνει η αποτυχία. Στο κάτω κάτω, ήταν ο προστάτης των Τρώων. Απρόθυμα και γκρινιάζοντας σέρνεται πίσω από την Αθηνά, τώρα που αυτή αποφάσισε ότι δεν πάει άλλο με τους Έλληνες και ότι θα πρέπει να τιμωρηθούν για την αλαζονεία τους».
Μιλήστε μας γι’ αυτή την πρώτη συνεργασία σας με το ΚΘΒΕ.
«Δεν έχω κάτι ιδιαίτερο να πω. Μερικά πράγματα μου φαίνονται παράξενα, μια και έχω συνηθίσει να εργάζομαι στο θέατρο εξαρτώμενος 100% από το ταμείο του θεάτρου. Εδώ -και καλώς, δεν αντιλέγω- κατά κάποιον τρόπο, οι εισπράξεις είναι σε δεύτερη μοίρα. Από εκεί και πέρα, το αν επιτυγχάνεται ο καταστατικός στόχος των κρατικών θεάτρων να λειτουργούν με αποκλειστικό κριτήριο την προαγωγή πολιτισμού θα είναι πάντα μια αμφιλεγόμενη συζήτηση».
Πώς είναι η σκηνοθετική προσέγγιση του Χρήστου Σουγάρη;
«Νομίζω, επιδίωξε να αποφύγει τη μεγαλοστομία αλλά και να μείνει πιστός στο αυθεντικό δραματικό κείμενο».
Τί σας εντυπωσίασε, τί σας άγγιξε περισσότερο, στην επαφή σας με αυτό το κείμενο;
«Έχω συμπάθεια για τον Ευριπίδη. Είναι τολμηρός κι έχει χιούμορ».
Ποιοι από τους στίχους του τραγικού ποιητή σας έρχονται πρώτοι στον νου;
«Μα αυτά που λέει ο Ποσειδώνας: “Μωρός όποιος ρημάζει πόλεις και ναούς και τάφους, τα ιερά των νεκρών. Πρώτα ερημώνει εκείνα και ύστερα βουλιάζει ο ίδιος”. Μου αρέσει, ιδιαίτερα, η χρήση του ρήματος “βουλιάζει” από τον μεταφραστή».
Πόσο διαχρονικός και επίκαιρος είναι σήμερα ο λόγος του Ευριπίδη;
«Νομίζω από αυτά που είπαμε είναι ολοφάνερο. Άλλωστε, με τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία πώς να αμφιβάλλει κανείς;»
Ο Ευριπίδης εστιάζει στο μεγαλείο και τη δύναμη των γυναικών της Τροίας. Ποιο μπορεί να είναι το σημερινό πλαίσιο αναφοράς ή η διαφορά που θα μπορούσε κάποιος να επισημάνει; Ποιο είναι το μήνυμα των γυναικών του τότε και ποιο του τώρα;
«Δεν νομίζω. Οι γυναίκες της Τροίας είναι οργισμένες, τσακισμένες, πονούν και υποφέρουν αφόρητα. Είναι απόλυτα ηττημένες και εγκαταλελειμμένες από θεούς και ανθρώπους. Βαθύ σκοτάδι τυλίγει το παρόν -και ακόμα χειρότερα- το μέλλον τους. Ο Ευριπίδης τις χρησιμοποιεί ως παράδειγμα για να καταγγείλει το “δίκαιο του ισχυρού”· ώστε να καταδικαστεί αυτό, με τον πλέον σαφή τρόπο στα μάτια του θεατή».
Tα ανθρώπινα πάθη έχουν εξελιχθεί μέσα στο χρόνο;
«Όχι. Αυτό που έχει εξελιχθεί είναι η συλλογική δράση των κοινωνιών για τον περιορισμό της ασύδοτης επίκλησης των παθών. Και είναι μεγάλη η πρόοδος που έχει επιτευχθεί, σε αντίθεση με την περιρρέουσα κοινή πεποίθηση ότι ο κόσμος δεν άλλαξε. Το αντίθετο έχει συμβεί· άλλαξε και, μάλιστα, σημαντικά. Προς το καλύτερο. Οι άνθρωποι πάλι, από την άλλη, παραμένουμε βίαιοι, ακραία εγωιστές και άπληστοι. Το μόνο που μας περιορίζει είναι η κοινωνία και οι κανόνες που συμφωνήσαμε να τηρούμε».
Τί θεωρείτε, τελικά, ποιο σημαντικό από όσα αποκομίζετε μέσα από την εξαιρετική πορεία σας στο θέατρο και τον κινηματογράφο;
«Είναι πολύ ευχάριστη η δουλειά μου. Αφήνει μεγάλα περιθώρια δημιουργικότητας και δίνει ευκαιρίες στον στοχασμό».
Ταυτότητα Παράστασης
Μετάφραση: Θεόδωρος Στεφανόπουλος, Δραματουργική επεξεργασία -Σκηνοθεσία: Χρήστος Σουγάρης, Σκηνικά -Κοστούμια: Ελένη Μανωλοπούλου, Πρωτότυπη μουσική σύνθεση: Στέφανος Κορκολής, Κίνηση: Ερμής Μαλκότσης, Φωτισμοί: Αλέκος Αναστασίου, Σχεδιασμός μακιγιάζ: Μαντώ Καμάρα, Βοηθός σκηνοθέτη: Χριστόφορος Μαριάδης, Βοηθός σκηνογράφου- ενδυματολόγου: Δανάη Πανά, Οργάνωση παραγωγής: Marleen Verschuuren, Φωτογραφίες: Mike Rafail (That Long Black Cloud)
Διανομή (αλφαβητικά): Μελίνα Αποστολίδου (Αθηνά), Λουκία Βασιλείου (Αθηνά, Ελένη), Μομώ Βλάχου (Αθηνά), Χαρά Γιώτα (Αθηνά), Ηλέκτρα Γωνιάδου (Αθηνά), Μαρία Διακοπαναγιώτου (Κασσάνδρα), Αντώνης Καφετζόπουλος (Ποσειδώνας), Χριστίνα Μπακαστάθη (Αθηνά), Αλέξανδρος Μπουρδούμης (Μενέλαος), Μπέττυ Νικολέση (Αθηνά), Ρούλα Πατεράκη (Εκάβη), Κλειώ Δανάη Οθωναίου (Αθηνά, Ελένη), Δημήτρης Πιατάς (Ταλθύβιος), Πολυξένη Σπυροπούλου (Αθηνά), Βιργινία Ταμπαροπούλου (Αθηνά), Θεοφανώ Τζαλαβρά (Αθηνά), Μαρίζα Τσάρη (Ανδρομάχη), Μάρα Τσικάρα (Αθηνά)
* Έκτακτη αντικατάσταση: Γιάννης Χαρίσης
Γυναίκες: Μαριάννα Αβραμάκη, Μελίνα Αποστολίδου, Λουκία Βασιλείου, Μομώ Βλάχου, Χαρά Γιώτα, Ηλέκτρα Γωνιάδου, Ζωή Ευθυμίου, Ηλέκτρα Καρτάνου, Εύη Κουταλιανού, Λωξάνδρα Λούκας, Ελένη Μισχοπούλου, Χριστίνα Μπακαστάθη, Χρυσή Μπαχτσεβάνη, Μπέτυ Νικολέση, Κλειώ Δανάη Οθωναίου, Πολυξένη Σπυροπούλου, Βιργινία Ταμπαροπούλου, Θεοφανώ Τζαλαβρά, Φωτεινή Τιμοθέου, Μάρα Τσικάρα
Άντρας: Χριστόφορος Μαριάδης
