Πέντε μονόλογοι συνθέτουν ένα έργο για τη βία, τη γυναικοκτονία, την εκδίκηση και την απόγνωση του έρωτα, σε σύγχρονα κείμενα του Περικλή Μοσχολιδάκη, που υπογράφει και τη σκηνοθεσία.
Μιλήσαμε μαζί του.
Κύριε Μοσχολιδάκη, θα θέλατε να μας συστήσετε την παράσταση;
«Η θεατρική παράσταση “Απόγνωση” είναι μεταφορά στη σκηνή του ομώνυμου θεατρικού μου έργου και απαρτίζεται από κείμενα και μονολόγους που έχουν θέμα τους τη γυναίκα ως θύμα της βίας και της κακοποίησης, τη γυναίκα ως θύμα κακοποιητικών συμπεριφορών που φτάνουν μέχρι και τη γυναικοκτονία, βίαιων συμπεριφορών που έχουν ως όχημα και πρόσχημα τον έρωτα».
Πέντε μονόλογοι· θα μας δώσετε το στίγμα τους; Τι βρίσκεται στο επίκεντρο καθενός;
«Οι μονόλογοι που παρουσιάζονται στην παράσταση, έχουν ως κοινή τους αφετηρία τη βία ενάντια στη γυναίκα και ο κάθε ένας τους αναφέρεται σε μια ξεχωριστή ιστορία που οι γυναίκες ηθοποιοί του θιάσου εξιστορούν. Πρόκειται για προσωπικές ιστορίες και βιώματα φρίκης, πρόκειται για μονολόγους που περιγράφουν την προσωπική περιπέτεια της κάθε μιας· για την ακρίβεια, την προσωπική τραγωδία της κάθε μιας. Μονόλογοι που αναφέρονται στον έρωτα ως ατύχημα με θύματα σχεδόν πάντα τη γυναίκα, τον έρωτα που παρασύρει τη γυναίκα να δικαιολογεί, στα πλαίσια της αγάπης, κακοποιητικές συμπεριφορές που πάντα έχουν τραγικά αποτελέσματα για τη σωματική ακεραιότητα και για την ψυχική και ηθική υπόστασή της. Οι μονόλογοι και τα κείμενα που περιέχονται στην παράσταση αναφέρονται σε γυναίκες της διπλανής πόρτας, σε γυναίκες που μπορεί να είναι οι μητέρες, οι σύζυγοι, οι αδελφές, οι κόρες, οι συνάδελφοι, οι φίλες του καθενός μας και που πίσω από τις επιφανειακά ήρεμες ζωές τους, κρύβεται μια προσωπική τραγωδία απίστευτης κακοποίησης· αναφέρονται σε όλους αυτούς τους βιαστές, τους γυναικοκτόνους, τους πάσης φύσεως κακοποιητές των γυναικών που κυκλοφορούν δίπλα μας, υπεράνω πάσης υποψίας αλλά και στην κοινωνική προκατάληψη ενάντια στη γυναίκα – θύμα, που την αφήνει συχνά μόνη και αβοήθητη απέναντι στη βία».
Μιλήστε μας για την επιλογή σας να ασχοληθείτε με τη συγκεκριμένη θεματολογία· και, τι είναι αυτό που θα θέλατε να φτάσει στον θεατή;
«Το θέμα της πάσης μορφής βίας και κακοποιητικής συμπεριφοράς ενάντια στη γυναίκα έχει λάβει στην εποχή μας τεράστιες διαστάσεις, απασχολεί πια σχεδόν καθημερινά την ειδησεογραφία, ταράζει καρδιές και συνειδήσεις και είναι φυσικό, το Θέατρο που αφουγκράζεται την κοινωνία, όχι μόνο να μη μένει ανεπηρέαστο αλλά και να παίρνει θέση και να στοχάζεται αλλά και να προσπαθεί να αφυπνίσει βαρήκοες και κοιμισμένες συνειδήσεις, να ευαισθητοποιήσει τους θεατές γι’ αυτό το τραγικό φαινόμενο. Το θέμα αυτό βρίσκεται τα τελευταία χρόνια στο επίκεντρο της σκέψης μου αλλά και της καλλιτεχνικής μου δημιουργίας αφού και στο προηγούμενο θεατρικό μου έργο “Αγγέλικα Νίκλη Σολωμού η Διάφανη”, ένα από τα βασικά θέματα του έργου και της παράστασης που τόσο αγαπήθηκε από το κοινό, ήταν οι κακοποιητικές συμπεριφορές που βίωσε σε όλη τη διάρκεια του βίου της η μητέρα του εθνικού μας ποιητή, Διονύσιου Σολωμού. Εύχομαι να αγαπηθεί και η “Απόγνωση” τόσο πολύ από τους θεατές· να γίνει η παράστασή μας μια βροντερή φωνή διαμαρτυρίας ενάντια στη βία που εξασκείται στη γυναίκα και να βοηθήσει, όσο γίνεται, στην αντιμετώπιση αυτού του φοβερού φαινομένου».
«Απόγνωση»· λίγα λόγια σας για την επιλογή του συγκεκριμένου τίτλου. Μοιάζει σαν να μην υπάρχει ελπίδα επί του θέματος…
«Ο τίτλος του έργου “Απόγνωση” περιέχει όλη αυτήν την απελπισία που νιώθουν οι γυναίκες – θύματα της βίας, την αδυναμία τους να αντισταθούν και να υπερασπίσουν τους εαυτούς τους, αφού, τις περισσότερες φορές, αυτές οι κακοποιητικές συμπεριφορές συμβαίνουν μέσα στα ίδια τους τα σπίτια, στην υποτιθέμενη “ασφάλεια” που παρέχει η οικογένεια αλλά και την απόγνωση που νιώθουν όταν φοβούνται να καταγγείλουν τα περιστατικά βίας εναντίον τους σε ένα κοινωνικό περιβάλλον με ριζωμένες βαθιά σεξιστικές νοοτροπίες· την απόγνωση που νιώθουν όταν ένα μεγάλο κομμάτι του κοινωνικού περίγυρου όχι μόνο δεν τις ακούει, όχι μόνο δεν τις καταλαβαίνει αλλά, πολλές φορές, κακοποιούνται ξανά και ξανά με τη δημοσιοποίηση του εφιάλτη τους. Όμως ο τίτλος “Απόγνωση” περιλαμβάνει, δυστυχώς, και την αγωνία και την απελπισία που νιώθουμε πολλοί όταν συνειδητοποιούμε το έλλειμα παιδείας και σωστής διαπαιδαγώγησης που θα μπορούσε να βελτιώσει την κατάσταση αλλά και την ανοχή και τη γενικευμένη ατιμωρησία των κακοποιητών κάθε μορφής που στρέφονται με τη βίαιη συμπεριφορά τους όχι μόνο ενάντια στις γυναίκες αλλά και ενάντια σε κάθε ανθρώπινη ύπαρξη που απειλείται από τέτοια φαινόμενα».
Κάποιο άλλο θέμα, που θέλετε να προσεγγίσετε, να αναδείξετε με ένα επόμενο έργο σας;
«Ιδιαίτερη θέση στην προβληματική μου, τον τελευταίο καιρό, κατέχει ο άνθρωπος αντιμέτωπος με τεχνολογικές εξελίξεις που σχεδόν ανατρέπουν όλα όσα μέχρι σήμερα τον διαμόρφωναν και τον καθόριζαν· ο άνθρωπος αντιμέτωπος με μια νέα κουλτούρα των τεχνολογιών, της βιοηθικής, των διαδικτυακών εφαρμογών και μιας άλλης παιδείας που υπονομεύει και συχνά ανατρέπει όλα αυτά που ονομάζουμε κατακτήσεις των ανθρωπιστικών επιστημών και του Πολιτισμού και διαμορφώνει ένα άλλο είδος ανθρώπου που, δεν σας κρύβω, ότι πολλές φορές μου προκαλεί μια κάποια απόγνωση».
Μερικά κεντρικά χαρακτηριστικά της Ομάδας Ρέκτις;
«Η Θεατρική Ομάδα Ρέκτις απαρτίζεται από τέσσερα υπέροχα κορίτσια, νέες επαγγελματίες ηθοποιούς που υπήρξαν μαθήτριές μου στη Δραματική Σχολή κατά τα χρόνια των θεατρικών τους σπουδών. Μετά την αποφοίτησή τους, αποφάσισαν να συνεργαστούν και να δώσουν το καλλιτεχνικό τους στίγμα στο Θέατρό μας, δημιούργησαν μια εξαιρετική επαγγελματική Ομάδα και είμαι πολύ χαρούμενος που συνεργάζομαι μαζί τους γράφοντας το έργο και σκηνοθετώντας την πρώτη τους παράσταση. Η συνεργασία μας είναι υπέροχη και στηρίζεται σε μια σχέση αμοιβαίας αγάπης και κατανόησης, σε μια καθημερινή επαφή και συμπόρευση, με σκληρή και επίμονη δουλειά, με ευαισθησία και ανοιχτή σκέψη, με στόχους και με όνειρα».
Πλούσια η -μέχρι τώρα- διαδρομή σας στον χώρο της Τέχνης του Θεάτρου, που υπηρετείτε μέσα από πολλές ιδιότητες· θα θέλατε να μας περιγράψετε μια ξεχωριστή ή μια «απλή» στιγμή αυτής της διαδρομής; Ίσως, την πρώτη που θα σας έρθει στον νου;
«Ιδιαίτερη θέση κατέχουν στη ζωή και στη μέχρι τώρα πορεία μου, όλες οι παραστάσεις που έπαιξα σε έργα Αρχαίου Δράματος στην Επίδαυρο αλλά και σε όλα τα Αρχαία Θέατρα της πατρίδας μας. Από τα χρόνια ακόμα που ήμουν μαθητής στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου μέχρι και σήμερα, κάθε φορά που τοποθετώ στα όνειρά μου τον εαυτό μου σε μια θεατρική Σκηνή, τον βλέπω να παίρνει μέρος σε παραστάσεις Αρχαίου Δράματος, στην αγαπημένη μου Επίδαυρο που τόσες και τόσες θεατρικές συγκινήσεις μου έχει χαρίσει όλα αυτά τα χρόνια της πορείας μου στο Θέατρο».
Οι σπουδές σας στη Νομική Επιστήμη, έχουν επηρεάσει την καλλιτεχνική σας ταυτότητα;
«Οι σπουδές μου στη Νομική Επιστήμη, μου πρόσφεραν, μαζί και με τις σπουδές μου στο Θέατρο, αυτού του είδους την ανθρωπιστική παιδεία που με έχει διαμορφώσει, όχι μόνο ως άνθρωπο του Θεάτρου αλλά και ως πολίτη. Και, από την άποψη αυτή, αποτέλεσαν για μένα μια αφετηρία της πορείας μου αλλά και συστατικά στοιχεία της ύπαρξής μου».
Θα μας δώσετε ένα στίγμα της Διδασκαλίας σας; Υπάρχουν κάποια κεντρικά σημεία, όπου εστιάζει η συνάντησή σας με τους νέους στις Δραματικές Σχολές;
«Η Διδασκαλία μου στις Δραματικές Σχολές όπου διδάσκω, αποτελεί ένα πολύ σημαντικό κομμάτι όχι μόνο της καθημερινότητάς μου αλλά και μια από τις πιο σημαντικές παραμέτρους της ζωής μου. Είναι χαρά μου που εισάγω τους μαθητές μου στο μεγάλο και υπέροχο ταξίδι της ελληνικής γλώσσας και της θεατρικής της έκφρασης, είναι μεγάλη η χαρά και η συγκίνηση να ανακαλύπτουμε παρέα τα μυστικά της μεγάλης Τέχνης του Θεάτρου και των σπουδαίων συγγραφέων και ποιητών, είναι χαρά να εκπαιδεύεις τους μαθητές στα μεγάλα ιδανικά του ανθρωπισμού, στον επαγγελματισμό αλλά και στο ήθος που αποτελούν ή πρέπει να αποτελούν την ψυχή, το οξυγόνο του Θεάτρου».
Κάτι που σας φτιάχνει τη διάθεση;
«Καθημερινά μου φτιάχνει τη διάθεση το περπάτημα στην πόλη μου, στην Αθήνα. Περπατώ αρκετά χιλιόμετρα τη μέρα και., κάθε φορά, χαζεύω και ανακαλύπτω την πόλη μου, με τα καλά και με τα άσχημά της, με ένα άλλο βλέμμα, με μια φρέσκια ματιά, σαν να τη βλέπω για πρώτη φορά».
Κάτι που τη χαλά;
«Μου χαλά τη διάθεση η αδιαφορία για την προστασία του δημόσιου χώρου, η έλλειψη σεβασμού σε όλα αυτά που δομούν τον κοινό μας βίο στην πόλη και μια διάχυτη κακογουστιά».
Μια αγαπημένη συνήθεια;
«Αγαπώ πολύ το σινεμά. Δηλώνω φανατικός σινεφίλ και αγωνιώ για όλες τις αίθουσες που κινδυνεύουν να κλείσουν. Έχουμε ξεχάσει να πηγαίνουμε σινεμά. Οι αίθουσες που αγαπήσαμε και αγαπάμε, μας έχουν ανάγκη».
Μια χρήσιμη συμβουλή που σας έχουν δώσει;
«Ίσως η πιο χρήσιμη για τη δουλειά μας συμβουλή· να είμαι επαγγελματίας με ό,τι καταπιάνομαι, να απεχθάνομαι τον θλιβερό ερασιτεχνισμό».
Ένα βιβλίο που διαβάσατε, τελευταία, και σας άρεσε;
«Διάβασα τελευταία και μου άρεσε το βιβλίο του Yuval Noah Harari “Homo Deus – Μια σύντομη ιστορία του μέλλοντος”».
Κι ένα αγαπημένο που θα θέλατε να διαβάσετε ξανά;
«Επανέρχομαι ξανά και ξανά στην ποίηση αλλά και στα πεζά κείμενα του Οδυσσέα Ελύτη· είναι, σχεδόν, η καθημερινή μου συντροφιά, μια από τις μεγάλες μου αγάπες».
Μια αγωνία σας;
«Αγωνιώ για το Περιβάλλον. Νομίζω, ότι πλησιάζουμε, καθημερινά όλο και πιο κοντά, στο Σημείο Μηδέν της καταστροφής του πλανήτη που μας φιλοξενεί και δεν κάνουμε, λαοί και κυβερνήσεις του κόσμου, όλα αυτά που πρέπει να κάνουμε για να σταματήσουμε την καταστροφή. Το αλόγιστο κυνήγι του κέρδους καταστρέφει, εκτός από τις ζωές μας και τη ζωή του Περιβάλλοντος και του πλανήτη μας».
Να κλείσουμε με μια ευχή σας;
«Εύχομαι να σταματήσει κάθε μορφής βίας που προσβάλλει βαθιά τη σωματική και ηθική ακεραιότητα του κάθε ανθρώπου. Εύχομαι η απόγνωση να γίνει χαρά και ελπίδα».
Ταυτότητα Παράστασης
Συγγραφή κειμένων – Σκηνοθεσία: Περικλής Μοσχολιδάκης
Σκηνικά – Κοστούμια: Θεατρική Ομάδα Ρέκτις
Μουσική επιμέλεια: Περικλής Μοσχολιδάκης
Φωτισμοί: Άκης Σαμώλης
Ηχητικά/Dj: Σωτήρης Σωτηρόπουλος
Φωτογράφιση: Σοφία Μανώλη
Κατασκευή κοστουμιών: Liubovi Accibas
Trailer: Παντελής Πέτρου
Εγκατάσταση Ήχου: Δημήτρης Βακάκης
Make up artist: Άννα-Μαρία Λιάπη
Κατασκευή Ιστοσελίδας – Υπεύθυνη Social Media: Βίκυ Λεβέντη
Υπεύθυνος Επικοινωνίας: Αντώνης Κοκολάκης
Παραγωγή: Θεατρική Oμάδα Ρέκτις ΑΜΚΕ
Παίζουν οι ηθοποιοί (με σειρά εμφάνισης): Φωτεινή Βακάκη, Ιωάννα Νικολάου, Κατερίνα Στρατή, Χριστίνα Αναστασιάδου
Φωνή: Περικλής Μοσχολιδάκης
