Πιστή στο εορταστικό ραντεβού της, η δημόσια Ραδιοτηλεόραση μεταδίδει και φέτος ανήμερα την Πρωτοχρονιά – Τετάρτη 1η Ιανουαρίου 2025, στις 12:15, την καθιερωμένη Πρωτοχρονιάτικη Συναυλία της Φιλαρμονικής Ορχήστρας της Βιέννης, σε απευθείας δορυφορική σύνδεση με την Αίθουσα Musikverein.
Στο πόντιουμ της χρυσοποίκιλτης αίθουσας του Μεγάρου των Φίλων της Μουσικής της Βιέννης θα βρεθεί, για έβδομη φορά, ο δημοφιλής Ιταλός αρχιμουσικός Ρικάρντο Μούτι (Riccardo Muti).
Το μοναδικό αυτό πολιτιστικό γεγονός μεταδίδεται σε περισσότερες από 90 χώρες σε όλο τον κόσμο, σε υψηλή ευκρίνεια (HD), από πολυάριθμους τηλεοπτικούς και ραδιοφωνικούς σταθμούς. Πρόκειται για μια μοναδική μουσική εμπειρία, την οποία οι τηλεθεατές της ΕΡΤ1 και οι ακροατές του Τρίτου Προγράμματος θα έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν απευθείας από την πρωτεύουσα της Αυστρίας.
Τη συναυλία προλογίζει και σχολιάζει, για ακόμη μια χρονιά, ο παραγωγός του Τρίτου Προγράμματος, Νίκος Κανελλόπουλος. Φέτος, ερμηνεύονται 14 έργα, εκτός από τα αναμενόμενα εκτός προγράμματος (bis ή encore).
Αναλυτικά το πρόγραμμα της συναυλίας
Johann Strauss I: Freiheits-Marsch, op. 226
Josef Strauss: Dorfschwalben aus Österreich, Walzer, op. 164
Johann Strauss II: Demolirer-Polka, Polka française, op. 269. Lagunen-Walzer, op. 411
Eduard Strauss: Luftig und duftig, Polka schnell, op. 206
Johann Strauss II: Εισαγωγή από την οπερέτα «Der Zigeunerbaron». Accelerationen, Walzer, op. 234
Josef Hellmesberger (Sohn): Fidele Brüder, Marsch από την οπερέτα «Das Veilchenmädchen»*
Constanze Geiger: Ferdinandus-Walzer, op. 10*
Johann Strauss II: Entweder-oder! Polka schnell, op. 403
Josef Strauss: Transactionen, Walzer, op. 184
Johann Strauss II: Annen-Polka, op. 117. Tritsch-Tratsch, Polka schnell, op. 214. Wein, Weib und Gesang, Walzer, op. 333
*Για πρώτη φορά τα έργα ερμηνεύονται στην Πρωτοχρονιάτικη Συναυλία.
30.000 λουλούδια
Η Πρωτοχρονιάτικη Συναυλία της Βιέννης διευθύνθηκε από τους μεγαλύτερους αρχιμουσικούς όλων των ενδιάμεσων εποχών, σε όλη την πορεία της -από το 1892 που έγινε ουσιαστικά η καθιέρωσή της, ενώ επίσημα, στη σημερινή της μορφή, αναφέρεται από το 1946 και μετά.
Το «ρεκόρ» μετά το 1946, με 25 συνεχείς φορές να διευθύνει την Πρωτοχρονιάτικη Συναυλία, κατέχει ο Βίλι Μποσκόφσκι (Willi Boskovsky), και ακολουθούν με δέκα φορές ο Λορίν Μααζέλ (Lorin Maazel), με επτά ο Ρικάρντο Μούτι (Riccardo Muti), με έξι φορές ο Κλέμενς Κράους (Clemens Krauss) και πέντε ο Ζουμπίν Μετά (Zubin Mehta).
Η χρυσοποίκιλτη αίθουσα στο βιεννέζικο Μέγαρο Φίλων της Μουσικής, η οποία έχει 49 μέτρα μήκος, 19 μέτρα πλάτος και 18 μέτρα ύψος, την ημέρα της Συναυλίας διακοσμείται με 30.000 λουλούδια από τους Κήπους του δήμου της Βιέννης. Σε ένα sold out event όπως η πρωτοχρονιάτικη συναυλία, φιλοξενεί 1744 καθισμένους ακροατές και 300 όρθιους.
Από το 1980 ως το 2013, τα λουλούδια που διακοσμούσαν τη Χρυσή Αίθουσα προέρχονταν από την Ιταλία, ως ευγενική προσφορά του Δήμου του Σαν Ρέμο. Το 2014 τα προσέφεραν οι ίδιοι οι μουσικοί της ορχήστρας και από το 2015 τα τριαντάφυλλα και ό,τι άλλο χρειάζεται για τον εντυπωσιακό στολισμό της αίθουσας συλλέγονται αποκλειστικά από τους εθνικούς και δημοτικούς κήπους της Βιέννης.
Εκατομμύρια τηλεθεατές σε όλο τον κόσμο θα υποδεχθούν μουσικά τη νέα χρονιά με τη δημοφιλή καλλιτεχνική εκδήλωση, η οποία θα μεταδοθεί από τουλάχιστον 90 τηλεοπτικά και 300 ραδιοφωνικά δίκτυα σε όλο τον κόσμο.
Εδώ και πολλά χρόνια, οι συναυλίες είναι sold out. Από τις 2000 περίπου διαθέσιμες θέσεις (μαζί με τους όρθιους), στο κοινό διατίθενται κάθε χρόνο 700 εισιτήρια. Τα υπόλοιπα πάνε σε χορηγούς και επίτιμα μέλη της ορχήστρας. Ο μόνος τρόπος να προμηθευτείς ένα από τα περιζήτητα εισιτήρια είναι να υποβάλεις την αίτησή σου μαζί με 60.000 ακόμα ανθρώπους που το κάνουν κάθε χρόνο (από την 1η έως 28 Φεβρουαρίου), να περιμένεις την κλήρωση που γίνεται τον Μάρτιο και μετά – αν είσαι τυχερός – να περιμένεις 10 ακόμη μήνες μέχρι να παρευρεθείς στη συναυλία της επόμενης χρονιάς.
Η πρώτη πρωτοχρονιάτικη συναυλία με τη μορφή που την ξέρουμε σήμερα διοργανώθηκε το 1939. Η Αυστρία ήταν ήδη γρανάζι του Άξονα και ο σκοπός της συναυλίας ήταν η τόνωση του ηθικού των πολιτών και η ενίσχυση της πολεμικής προσπάθειας. Τα έσοδα δόθηκαν για την ενίσχυση του στρατού των Ναζί. Μαέστρος ήταν ο Κλέμενς Κράους, ο απολογητής της μουσικής των Στράους, ο άνθρωπος που καθιέρωσε την «πιο Βιεννέζικη» μουσική ως σχεδόν αποκλειστικό θέμα της πρωτοχρονιάτικης συναυλίας.
Η πρώτη συναυλία διοργανώθηκε κατ’ εξαίρεση παραμονή πρωτοχρονιάς (31/12/1939) και συμπεριελάμβανε μόνο συνθέσεις του Γιόχαν Στράους του νεότερου. Από το επόμενο έτος, το κονσέρτο γινόταν ανήμερα της πρωτοχρονιάς, πάντα με μαέστρο τον Κράους και πάντα με βαλσάκια, πόλκες, μαζούρκες και εμβατήρια των μελών της δυναστείας των Στράους.
Μετά τον πόλεμο επιβλήθηκε στον Κράους διετής απαγόρευση της διεύθυνσης της Φιλαρμονικής. Η πρώτη μεταπολεμική συναυλία έλαβε χώρα την πρωτοχρονιά του 1946, υπό τη διεύθυνση του Γιόζεφ Κριπς, που στην περίοδο του πολέμου είχε διωχθεί από τους Ναζί. Σε εκείνη τη συναυλία ακούστηκαν για πρώτη φορά τα encore. Στο τέλος της, οι θεατές και οι ακροατές που άκουγαν τη ραδιοφωνική μετάδοση ένιωσαν κατακλυσμένοι από αισθήματα ανακούφισης, χαράς, αισιοδοξίας και ελπίδας γι’ αυτά που έρχονταν. Η συναυλία σηματοδότησε συμβολικά την αποχώρηση του σκοταδιού και το καλωσόρισμα του πρώτου φωτός μετά από τα σκληρά χρόνια του πολέμου.
Επιμέλεια:
Γιώργος Σ. Κουλουβάρης
[email protected]